Öğretmen Adaylarının Mesleğinde Öz Yeterliğin Tutum ve Motivasyona Etkisi: Eğitim Fakültesi ve Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Öğretmen Adayları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2017, , 37 - 53, 15.12.2017

Meral Bektaş , Şerife Karagöz

https://doi.org/10.20860/ijoses.334823

Cited By: 1

Öz

Eğitim
sisteminin başarısını, verimliliğini, arttırılmasında toplumun geleceğinin
biçimlendirilmesinde ve dönüştürülmesinde ihtiyacı olan nitelikte insan gücünün
yetiştirilebilmesi için öğretmenlere olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Öğretmenlerin mesleğe yönelik
özyeterlik, motivasyon ve tutumlarının, eğitim-öğretim faaliyetlerinde çok
önemli bir yere sahip olduğu ve öğretmenlik mesleğindeki başarı için önemli bir
değişken olduğu yadsınamaz bir gerçektir.
Bu araştırma Akdeniz Üniversitesi Eğitim
Fakültesi 4. Sınıf da öğrenim görmekte olan öğretmen adayları ile Eğitim
Fakültesinde Pedagojik Formasyon eğitimi almakta olan öğretmen adaylarının
özyeterliğinin tutum ve motivasyon üzerine etkisini irdelemek amacıyla
yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında 400 anket verisi analizlere dâhil
edilmiş olup %66’ sını kadın öğretmen adayı %
44 erkek öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının özyeterliğinin
tutum ve motivasyon üzerine etkisini tespit etmek amacıyla regrasyon analizi
kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; özyeterlik ölçeğinin alt boyutları
(başlama, yılmama, sürdürme) ile motivasyon ölçeğinin alt boyutları (başarı,
ilişki, güç) üzerinde bir etkiye sahipken tutum üzerinde bir etkiye sahip
olmadığı saptanmıştır (p<0.01).

Anahtar Kelimeler

Özyeterlik, Motivasyon, Tutum, Pedagojik Formasyon, Öğretmenlik

The Effectiveness of Self Adequacy To Attitude and Motivation In The Job of Teacher Candidates: A Research on Pedogogical Formation Education Candidates and the Faculty Of Education Candidates

Öz

The need
for teachers to increase the efficiency of the success of the education system
and the ability to raise the quality of human resources in the form and
transformation of the society's future is increasing day by day. The importance
of teacher candidates' self-efficacy, motivation and attitudes in teaching
profession is an undeniable fact. This research was carried out to investigate
the effects of self-efficacy on attitudes and motivation of teacher candidates
who are studying in the 4th grade of the Akdeniz University Faculty of
Education and teacher candidates who are studying the Pedagogical Formation in
the Faculty of Education. Survey form was used as data collection tool in the
research. 400 survey data were included in the analyzes; 66% of female teacher
candidates and 44% of male teacher candidates. Regression analysis was used to
determine the effect of self-efficacy of teacher candidates on attitude and
motivation. According to research findings; it was found that the self -
efficacy scale had no effect on the sub - dimensions (initiation, non -
aggression, maintenance) and motivation scale subscales (success, relationship,
power).

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, Motivation, Attitude, Pedagogical Formation, Teaching

Kaynakça

• Adair, j. (2003). Etkili Motivasyon (Çev: Salih Uyan), İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• Aydın R. Sağlam, G. (2012). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği) Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar, 10(2), 257-294.
• Bahçeci, B. Yıldırım İ. Kara, K.ve Keskinpalta, P. (2015). Pedagojik Formasyon ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1).
• Başbay, M. Ünver G., Bümen N.T. ( 2009). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları: Boylamsal Bir Çalışma, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi (59), 345-366.
• Bozdoğan, A.E. Öztürk, Ç. (2008).Coğrafya İle İlişkili Fen Konularının Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlilik İnanç Ölçeğinin Geliştirilmesi, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED) 2(2),66-81.
• Castetter, B.W. (1986). Administering School Personal, New-York.
• Çeliköz, N. ve Çetin, F. (2004). Anadolu Öğretmen Lisesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarını Etkileyen Etmenler. Millî Eğitim Dergisi,32(162), 136-145.
• Çocuk, H. E., Yokuş, G., Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğretmenliğe İlişkin Özyeterlik ve Metaforik Algıları: Mersin Üniversitesi Örneği Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 373-387.
• Demircioğlu, E. Özdemir, M. (2014).Fen ve Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 110-122.
• Durmuş, H. “Eğitim Yönetiminde Motivasyon Ödüllendirme”www.hayatidurmus.com/GGO/subat_pdf/08.pdf (14.04.2016).
• Elkatmış, M. Demirbaş, M. Ertuğrul, N. (2013). Eğitim Fakültesi Öğrencileri İle Formasyon Eğitimi Alan Fen Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Öz yeterlik İnançları, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 41-50.
• Eraslan L., Çakıcı D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2):427-438.
• Erdoğan, İ. (2007). İşletmelerde Davranış, İstanbul: MİAD- Malatyalı İşadamları Derneği Yönetim Yayınları Dizisi 1.
• Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Evans, L. (2000). The effects Of Educational change On Moral, Job satisfaction and motivation. Journal of Educational Change, 1: 173-192.
• Gençay, Ö. A. ve Gençay, S. (2007). “Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Motivasyon Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 241-253.
• Gömleksiz, M. N., Oral, B. ve Bulut, İ. (2006). Ortaöğretime Nitelikli Öğretmen Yetiştirmede Tezsiz Yüksek Lisans Uygulaması. Orta Öğretimde Yeniden Yapılanma Sempozyumu 20-22 Aralık 2004 Bildiriler Kitabı içinde, Ankara. 545-551.
• Güney, S. (2000). Yönetim ve Organizasyon El Kitabı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gürbüz, H. Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen edebiyat fakültesi ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi Örneği), Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71–83.
• Hanks, K. (1999). İnsanları Motive Etme Sanatı, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Hasan Arslan vd. (2014). Sınıf Yönetimi. Edit: Mehmet Şişman ve Selahattin Turan, Ankara, Pegem Yayınları.
• İnceoğlu, M. (2004). Tutum Algı ve İletişim, Ankara: Kesit Dağıtım Limited Şirket.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve İnsanlar, Evrim Basım Yayın, İstanbul.
• Kartal, S. (2009). Tezsiz yüksek lisans programlarına devam eden öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, ( 28), 223-239.
• Koçel, T. (1995). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Kurbanoğlu, S.S. ( 2004). Öz-Yeterlik İnancı Ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi, Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152.
• Önen, L. ve Tüzün, B. (2005). Motivasyon, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Özkan, H.H. (2012). Öğretmenlik Formasyon Programındaki Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi (SDÜ Örneği)Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 13(2).
• Özdemir, S.M. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Özyeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yöntemi, 54-277-306.
• Özgür N. (1994). Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutum, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Polat, S. (2013). Pedagojik Formasyon Sertifika Programı ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının İncelenmesie-internationaljournal of educationalresearch 4(2), 48-60.
• Recepoğlu, E. (2013). Öğretmen Adaylarının Yaşam Doyumları ile Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) Özel Sayı (1), 311-326.
• Robbins, S. ve Judge T. (2015). Örgütsel Davranış (Çev: Prof. Dr. İnci Erdem ). Ankara: Nobel Basım Yayın.
• Ryan, R. M. ve Deci, E.L. (2000) “Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions”, ContemporaryEducational Psychology, 25, 54-67. Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2001). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Ezgi Kitapevi.
• Sayın, S. (2005). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumları Ve Mesleki Benlik Saygılarının İncelenmesi. Eğitim Araştırmaları, 5(19): 271-282.
• Şimşek H. (2005). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1).
• Terzi A.R.,Tezci E.(2007). Necatibey Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (52), 593-614. Ulug, M. Özden M.S. Eryılmaz, A. (2011). “The Effects of Teachers’ Attitudes on Students’ Personality and Performance.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 45.
• Yenilmez, K. Kakmacı, Ö. (……) İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öz Yeterlilik İnanç Düzeyleri, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2).
• Yeşilyurt, E. (2011). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğinin Genel Yeterliklerine Yönelik Yeterlik Algıları, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi , 9(1), 71-100.
• Yıldırım, F. İlhan İ. Ö. (2010). Genel Özyeterlik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi.
• Yüksel, S. (2004). Tezsiz Yüksek Lisans Programının Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarına Etkisi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII(2), 355-379. Zimmerman, B. J. (2000). “Self-Efficacy: An Essential Motive to Learn”, Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.
• Woolfolk- Hoy, A.ve Burke-Spero, R (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21, 343-356.