Muallim Orhan Fuad Tarafından İlk Mekteplerin 5. Sınıfları İçin Yazılan “Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye”Adlı Ders Kitabının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Sayı: 16, 275 - 290, 15.12.2021

Muhammet Demirkaya , Selim Selimoğlu , Ahmet Ali Gazel

https://doi.org/10.20860/ijoses.1030035

Öz

Bu çalışmanın amacı, 1924 yılında Muallim Orhan Fuad tarafından ilk mekteplerin 5. sınıflarında okutulmak üzere yazılan “Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye 5” adlı ders kitaplarını farklı açılardan değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda “Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye 5” kitapları öncelikle konu konu çözümlenmiştir. Diğer yandan konularla ilgili çeşitli açılardan yorumlar yapılmıştır. Çalışma, nitel türde olup doküman analizi yöntemiyle yürütülmüştür. Çalışmanın bulguları arasında vatan kavramının nasıl ele alındığı, hükümetin kurulma gerekçeleri, Cumhuriyet rejiminin üstünlükleri, bireylerin sahip oldukları hak ve sorumluluklar yer almaktadır. Çalışmanın sonucunda “Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye 5” kitaplarının; 1924 İlk Mektep Müfredat Programı’na genel anlamda uygun olduğu, metinlerin biçim ve içerik yönüyle kolaydan zora doğru sıralandığı, hedef kitlenin becerisini geliştirecek nitelikte olduğu ve Cumhuriyetin kurguladığı toplumun özelliklerini yansıttığı söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık bilgisi, Ahlak bilgisi, Muallim Orhan Fuad.

Evaluation of the Textbook “Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye” written by Muallim Orhan Fuad for the 5th Grades of Primary Schools

Öz

The aim of this study is to evaluate the textbooks named “Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye 5”, written by Muallim Orhan Fuad in 1924 to be taught in the 5th grades of primary schools, from different perspectives. For this purpose, the books "Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye 5" were firstly analyzed subject by subject. On the other hand, comments have been made on the issues from various angles. The study is of qualitative type and was carried out by document analysis method. Among the findings of the study are how the concept of homeland is handled, the reasons for the establishment of the government, the advantages of the republican regime, the rights and responsibilities of individuals. As a result of the study, "Musahabat-ı Ahlakiye ve Malumat-ı Vataniye 5" books; It can be said that it is generally suitable for the 1924 Primary School Curriculum, the texts are arranged from easy to difficult in terms of form and content, they have the quality to improve the skills of the target audience and reflect the characteristics of the society that the Republic built.

Anahtar Kelimeler

Citizenship knowledge, Moral knowledge, Teacher Orhan Fuad.

Kaynakça

• Çelik, H. (2008). Cumhuriyet dönemi vatandaşlık eğitiminde önemli adımlar. Sakarya Üniversitesi Fen-Edebiyat Dergisi, 10(1), 359-369.
• Gürses, F. (2001). Kul Tebaa Yurttaş Cumhuriyet’in Kuruluşundan Günümüze Ders Kitaplarında Yurttaşlık, Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Karakuş, G. (2018). Cumhuriyet’in Politik Teolojisi, Cedit Neşriyat, Ankara.
• İlk Mekteplerin Müfredat Programı (1924). Maarif Vekâleti ilk tedrisat dairesi, İstanbul: Matbaa-ı Amire.
• Keskin, Y. (2002).Türkiye’de II. Meşrutiyetten günümüze kadar uygulanmış olan sosyal bilgiler öğretim programlarının analizi ve karşılaştırılması.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Muallim Orhan Fuad. (1924). Musahabat-ı Ahlakiye ve Malumat-ı Vataniye 5, İkdam matbaası, İstanbul.
• Doğan, N. (1994). Ders Kitapları ve Sosyalleşme, Bağlam Yayıncılık, İstanbul, 1994.
• Parlak, İ. (2005). Kemalist İdeolojide Eğitim Erken Cumhuriyet Dönemi Tarih Ve Yurt Bilgisi Ders Kitapları Üzerine Bir İnceleme. Turhan Kitapevi, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.