Ders Materyali Olarak TRT Çocuk Dergisinin Sosyal Bilgiler Programı Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 76 - 103, 31.05.2019

Hüseyin Ateş , Şahin Oruç

Öz

Ders materyali seçimindeki en önemli unsur hedef kitle olan öğrencilerdir. Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştıracak onlara rehber olma niteliği taşıyacak önemli materyallerden biride çocuk dergileridir. Çocuk dergilerinin temel işlevi eğlendirmek ve eğlendirirken öğretimi sağlamaktır. İlköğretim kademesi çocukların yeni yeni çevrelerini anlamlandırmaya çalıştığı, temel bilgi ve becerileri kazanarak toplumsallaşma sürecinde ciddi mesafeler aldıkları dönemdir. Bu sebeple hayati öneme sahip olan sosyal bilgiler dersinin kazanım, beceri, değer ve kavramları kazandırması açısından dergiler önemli yardımcı hatta bazen dersin ana kaynağı olması gereken kaynaklardandır. Bu çalışmanın amacı TRT Çocuk Dergisi’nin sunmuş olduğu içeriğin Sosyal Bilgiler Eğitiminin temel kazanım, beceri değer ve kavramları yansıtıp yansıtmama durumunu saptamak ve bu açıdan TRT Çocuk dergisinin ders materyali olarak kullanılabilirlik düzeyini belirlemektir. Çalışma istenilen kazanımları elde etmek amacıyla sosyal bilgiler dersi açısından TRT Çocuk dergisinin incelenmesi, dergiyi ders içi materyal olarak kullanacak sosyal bilgiler öğretmenlerine, araştırmacılara, yayınevlerine kaynak olması açısından önem taşımaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Bu çalışma 2018 yılında yayımlanan TRT Çocuk Dergileriyle sınırlıdır. Araştırmanın evrenini TRT çocuk dergisi oluşturmaktadır. Araştırmada bilinçli olarak güncellik ilkesine bağlı kalınmış ve TRT Çocuk dergisinin 2018 yılı yayımlanan sayıları örnekleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler programı, TRT Çocuk dergisi, materyal, çocuk dergileri

Kaynakça

• Akdağ, E. (2012). Sevimli mecmua adlı çocuk dergisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensitüsü.
• Aydın, K. (2015). Türkiye de çocuk dergiciliği diyanet çocuk dergisinin içerik analizi. (Yüksek lisans tezi), Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Balcı, A. (2003). Bir okuma materyali olarak çocuk dergileri ve çocuklara rehber. TÜBAR, XIII, 319-349.
• Başboğa, S. (2018). Erken cumhuriyet dönemi çocuk dergilerinde bedeni ahlaki ve terbiyevi özellikleriyle inşa edilen çocuk. (Yayınlanmamış doktora tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Creswell, John W. (Educational Research Planning, Conducting, and Evaluating Quantative And Qualitative Research, Upper Saddle River), New Jersey, 2002.
• Dedik, B. (2011). Afacan çocuk dergisindeki metinlerin türk aydınlanması açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Doğru, M. (2007). Tek parti döneminde ülkemizdeki çocuk dergilerinde yurttaşlık bilincinin oluşturulması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ekiz, D. Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş, Anı Yayıncılık, Ankara, 2003.
• Esmer, S. (2007). Cumhuriyet dönemi’nin ilk yıllarında (1923 – 1928) yayımlanan çocuk dergilerindeki tahkiyeli metinlerin çocuklara değer aktarımı açısından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Nacak, F. (2018). Arkadaş adlı çocuk dergisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensitüsü.
• Günaydın, G. (2005). Doğan kardeş dergisinde çocuğa kazandırılması hedeflenen değerler ve ortaya çıkan çocuk modeli. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MEB Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim programı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara, 2018.
• Oruç, Ş. Çağır, S. (2018), 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Drama Yöntemini Kullanımının İncelenmesi, Uluslararası sosyal alan araştırmaları dergisi, s. 155-174.
• Ögüt, N. (2006). Eski harfli çocuk dergilerinden yeni yol dergisinin çocuk eğitimindeki işlevi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özkanca, M. (2018). Çocuk dergilerinde toplumsal cinsiyet rolleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pınarcı, G. (2013). Çocuk Dergileri. “Türk atasözlerinde cinsiyet algısı. Erişim: 20 Haziran 2018, http://e-bulten.library.atilim.edu.tr/sayilar/2013-06/okuma.html
• Şimşek, H (2001). XIX. Yüzyıl Çocuk Dergiciliği ve Eğitsel İşlevleri Üzerine, Milli Eğitim Dergisi, 151.
• Şimşek, H. (2002). Tanzimat ve mutlakiyet dönemi Çocuk dergilerinin eğitim açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Şimşek, H, Yıldırım, A. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005.
• Şirin, M. Ruhi. (2000). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı. 3. baskı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Tanrıkulu, F. (2014). Medya okuryazarlığı bağlamında çocuk dergileriyle zenginleştirilmiş türkçe dersinin etkililiği: Bir Eylem Araştırması” (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Taş, E. (2008). Türkiye’de çocuk dergilerinin çocuk eğitimine katkısı ve milliyet kardeş dergisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Tulumcu, F. (2015). Güncel çocuk dergilerinde yer alan değerler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Yıldırım, H. (2006). Doğan Kardeş dergisinde yer alan metinlerin tür, içerik ve anlatım özelliklerinin çocuk eğitimi açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yiğitbaşı, K. (2014). Türkiye'de çocuk dergiciliği: TRT Çocuk dergisi örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 37-56.