Türkçenin Yabancı/ İkinci Dil Olarak Öğretiminde Etkinlik Örnekleriyle Gezi Yazılarının Kullanımı

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 189 - 202, 31.12.2023

Veli Gök

Öz

Türkçenin yabancı/ ikinci dil olarak öğretiminde temel kaynak dil öğretim setlerinin yetersiz olduğu, benzer şekilde materyal çeşitliliğinin yetersiz olduğu ve öğretimde destekleyici materyal olarak farklı türlerde oluşturulan metinlerin kullanıldığında öğretime olumlu katkılar sağladığı görülmüştür. Türkçenin yabancı/ ikinci dil olarak öğretiminde gezi yazılarının kullanımı materyal eksikliğini giderebilir mi? sorusu çalışmanın problem durumunu oluşturmaktadır. Çalışma ile amaçlanan, Türkçenin yabancı/ ikinci dil olarak öğretiminde gezi yazılarını kullanarak öğretimi destekleyici materyaller üretmek ve öğretimin niteliğini artırmaya katkı sağlamaktır. Bu hedefler doğrultusunda inceleme yapılarak alanyazında gezi yazılarının kullanımına yönelik hazırlanan araştırmalar tespit edilmiştir. Türkiye’nin doğal güzelliklerini ve zenginliklerini, kültürünü Türkçenin incelikleriyle kaleme almış günümüz seyyahlarından Saffet Emre Tonguç’un “Hatay ve Adana” gezileri sonrası yazdığı yazılardan beslenerek Türkçenin yabancı/ ikinci dil olarak öğretiminde anlama (dinleme ve okuma) becerilerini kapsayan etkinlikli materyal örneklerine yer verilmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizine uygun şekilde tasarlanmıştır. Alanyazında sınırlı sayıda çalışmada yer verildiği tespit edilen gezi yazılarının Türkçenin yabancı/ ikinci dil olarak öğretiminde kullanımının yaygınlaştırılması gerektiği ve öğretimde kullanımının pek çok yönden fayda sağlayacağı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin Yabancı/ İkinci Dil Olarak Öğretimi, Öğretimi Destekleyici Materyaller, Kültür, Metin Seçimi, Gezi Yazıları

Etik Beyan

Çalışma 19-21 Ekim 2023 tarihlerinde düzenlenen 15. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumunda bildiri olarak sunulmuştur.

THE USE OF TRAVEL WRITINGS WITH EXAMPLES OF ACTIVITIES IN TEACHING TURKISH AS A FOREIGN/SECOND LANGUAGE

Öz

The inadequacy of the basic resource language teaching sets in teaching Turkish as a foreign/second language, as well as the inadequacy of the variety of materials and the results of the positive contributions to teaching when texts created in different genres are used as supporting materials in teaching, constitute the problem situations of the study. The aim of the study is to produce materials that support the teaching of Turkish as a foreign/second language through the use of travel writings and to contribute to improving the quality of teaching. In line with these objectives, the researches prepared for the use of travel writing in the literature were identified. Saffet Emre Tonguç, one of today's travelers who has written about Turkey's natural beauty and richness, culture with the subtleties of Turkish, has included examples of materials with activities covering comprehension (listening and reading) skills in teaching Turkish as a foreign/second language by feeding on his writings after his trips to "Hatay and Adana". The study was designed according to document analysis, which is one of the qualitative research methods. It was concluded that the use of travel writing, which is found in a limited number of studies in the literature, should be expanded in teaching Turkish as a foreign/second language and that its use in teaching will be beneficial in many ways.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a Foreign/Second Language, Materials to Support Teaching, Culture, Text Selection, Travel Writings

Kaynakça

• Altunkaya, H. (2009). Yurt Dışında Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretmek: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Özel Sayısı-16, 1-33.
• Akyârek, H. M. (2021). Yabancılara türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar üzerine genel bir değerlendirme, Journal of International Social Research, 14(79), 283-291.
• Barın, E. (2009). Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Temel Söz Varlığının Önemi, Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 311-317.
• Council of Europe (2020). Common European Framework Of Reference For Languages: Learning, Teaching, Assessment – Companion Volume, Council of Europe Publishing. Strasbourg. https://rm.coe.int/common-european-framework-of-referen-ce-for-languageslearning-teaching/16809ea0d4 adresinden 14. 09. 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Çelik, D. ve Emiroğlu, S. (2023). Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlere Hareketli Resimlerle Atasözleri ve Deyimlerin Öğretimi, Aydın Tömer Dil Dergisi, 8(1), 69-92.
• Çelik, H. ve Genç, A. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Bir Motivasyon ve Kültür Aktarım Aracı: Gezi-Gözlem Etkinlikleri, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 4(1), 42-53.
• Demirel, İ. F. ve Yılmaz, M. Y. (2021). Yabancı/İkinci Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Gazete Kullanımı, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 99-112.
• Demirel, İ. F. ve Gök, V. (2021). Yabancı/İkinci Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Öğreticilerin Öğretimi Destekleyici Materyal Kullanım Durumları, International Journal of Language’s Education and Teaching, 9(4), 105-118.
• Dinç Kurt, Y. (2015). Research on the Importance of Travel Writing in Teaching Turkish to Foreigners, Turkophone, 2(1), 52-67.
• Doğan Gök, D. (2021). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Halk Bilimi Unsurlarının Kullanımı. H. A. Esir, D. Sancı Uzun, B. Gökçe, M. H. Kibar Furtun, S. Tunç (Ed.). Yunus Emre-Mehmet Akif Armağanı Türkçe Öğretim Araştırmaları kitabı içinde (s.335-352). Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Doyumğaç, İ. (2022). Yabancı Dil Olarak Türkçe Eğitmenlerinin Sınıf Yönetiminde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 5(2), 179-200.
• Gök, V. (2022). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürün Önemi ve Kültür Çalışmalarının Değerlendirilmesi. F. E. Kılınç (Ed.). Eğitim Bilimleri Alanında Uluslararası Araştırmalar XV kitabı içinde (s.497-510). İstanbul: Eğitim Yayınevi.
• İşcan, A. ve Yassıtaş, T. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde farklı öğretim alanlarına yönelik film etkinlikleri: uzun hikâye film örneği, Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, IV(I), 49-60.
• Kurnaz, Ö. (2018). Berna Çetin Akgün’ün Gezi Yazılarının Metin Dilbilimsel Çözümlemesi ve Yabancılara Türkçe Öğretiminde Okuma Materyali Olarak Kullanıma Uygunluğunun İncelenmesi, Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 1(2), 47-69.
• Mosquera, D. (2023). Teacher-Made Materials Based on Meaningful Learning to Foster Writing Skills, Colombian Applied Linguistics Journal, 25(1), 17-30.
• Mutlu, H. H. ve Gümüş, E. (2021). Akademik Çalışmalara Göre Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Güncel Sorunlar. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 829-853.
• Okur, A. ve Eroğlu, S. (2022). “Kültürel Okuryazarlık” Okuryazar mıyım? (Ed.) M. Özden. Ankara: Anı Yayıncılık. 119-130.
• Okur, A. ve Eroğlu, S..(2023). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürel Unsurların Eğitim Öğretim Sürecine Dâhil Edilmesi.” Yurt dışında Türkoloji ve Türkçe Öğretimi 2. (Ed.) Y. Yılmaz ve Ö. Çangal. Kırklareli & Erzurum. Fenomen Yayıncılık & RumeliYA Yayıncılık. 428-437.
• Okyay, D., İlçioğlu, H. ve Gök, V. (2018). Yabancı Uyruklular İçin Şarkılarla Türkçe Öğretimi. A. Okur (Ed.). Sakarya: Gelişim Ofset.
• Uslu Üstten, A. ve Haykır, T. (2019). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Metin Seçimi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1633-1652.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç. ve Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Tonguç, S. E. (2023). https://www.saffetemretonguc.com/turkiye/ adresinden 24.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Türkçe Sözlük (t.y.). https://sozluk.gov.tr/ adresinden 26.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Türkdil, Y., Akıncılar, A. ve Yılmaz, D. (2023). Türkçeye Yolculuk – Musa Müze Şehir Mardin’de. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Türkdil, Y., Akıncılar, A. ve Yılmaz, D. (2023). Türkçeye Yolculuk – Musa Osmanlı’nın İlk Başkenti Bursa’da. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Türkdil, Y., Akıncılar, A. ve Yılmaz, D. (2023). Türkçeye Yolculuk – Musa Lezzetler Şehri Hatay’da. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Türk Yıldız, G. (2019). Kaynak Eserlerin Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılması: Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Yüce, S. N. ve Süğümlü, Ü. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin değerlendirilmesine yönelik bir durum çalışması. Aydın Tömer Dil Dergisi, 8(2), 191-230.