II. Kademe Özel Eğitim Türkçe Ders Kitaplarındaki Etkinliklerin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 9 - 24, 01.06.2022

Meltem Çetinkaya

Öz

Bu araştırmada, soru türlerinin dağılımı bağlamında II. kademe özel eğitim Türkçe ders kitabı etkinliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada, özel eğitim Türkçe derslerinde kullanılmak üzere hazırlanmış Türkçe II. kademe ders kitabı 1 ve 2 incelemeye alınmıştır. Söz konusu ders kitapları doküman analizi ile taranmıştır. Elde edilen veriler araştırmacının geliştirdiği kitap inceleme formlarına kaydedilmiş ve içerik analiziyle çözümlenmiştir. İnceleme sonucunda birinci ders kitabında 7 farklı soru türünün, ikinci ders kitabında ise 10 farklı soru türünün kullanıldığı belirlenmiştir. Birinci ders kitabı içerisinde düzeltme, özetleme ve var-yok soru türlerine hiç yer verilmediği tespit edilmiştir. Her iki kitapta da çoktan seçmeli ve boşluk doldurma sorularının yoğunlukta olduğu görülmüştür. Özetle her iki kitapta da soru türlerinin, etkinliklere dengeli bir şekilde dağıtılmamış olduğu belirlenmiştir. Farklı soru türleriyle karşılaşmanın özel eğitim alan bireyler açısından önemine değinilmiş ve bu öğrencilerin eğitim-öğretim sürecine aktif katılımının sağlanması için kitaplar içerisinde farklı soru türlerinin yer almasının gerekliliği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Türkçe ders kitabı, etkinlik, özel eğitim, II.kademe

Kaynakça

• Ak, D. (2011). İkinci dil öğretim kaynaklarında yer alan anlama etkinliklerinin karşılaştırılması: Yeni Hitit ve New Headway örneklemi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 298632)
• Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demir, R. (2017). Özel eğitim din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitabının çeşitli açılardan incelenmesi. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5 (9), 103-132. doi: 10.18498/amauifd.363417
• Doğan, Ü., & Aslan, H. (2016). Özel eğitim kurumlarında çalışan müdürlerin hizmetkâr liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (2), 51-68. doi: 10.7822/omuefd.35.2.4
• Doğru, S., Cepdibi, S., & Yıldırım-Doğru, S. S. (2020). İşitme engelliler ilkokullarında kullanılan Türkçe kitaplarındaki etkinliklerin görsel okuryazarlık becerileri açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8 (4), 1421-1435. doi: 10.16916/aded.786995
• Elmacı, D. (2021). Türkiye’de özel eğitim alanında korunmaya ihtiyacı olan çocuklar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1-21. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.789072
• Eripek, S. (2005). Özel eğitim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Fidan, M. E. (2019). Özel eğitim uygulama merkezi (okulu) hayat bilgisi ı ders kitabının görsel iletişim tasarımı açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 555556)
• Gülbahar, Y., & Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar konusunda bir içerik analizi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (2), 93-111.
• İzci, E. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının “özel eğitim” konusundaki yeterlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (14), 106-114.
• Kaptan, S. (1995). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Rehber Yayınevi.
• Karabulut, A., & Öz-Nişli, E. (2020). Özel eğitim uygulama okullarında okutulan ders kitaplarının öğretmenler tarafından incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (4), 1773-1791. doi: 10.17240/aibuefd.2020.20.58249-822547
• Karasar, N. (2009). Araştırmalarda rapor hazırlama. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1997). Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname. Erişim adresi: http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111011_ozel_egitim_kanun_hukmunda_kararname.pdf
• Nacakcı, Z., & Dalkıran, E. (2016). Zihin engelli özel eğitim okullarındaki müzik dersi uygulamalarına yönelik öğretmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 344-356. doi: 10.20875/sb.31102
• Öngöz, S., & Özer-Şanal, S. (2017). Özel eğitimde dijital kitap kullanımı. İçinde H. F. Odabaşı, B. Akkoyunlu & A. İşman (Ed.), Eğitim teknolojileri okumaları 2017 (ss. 557-577). Ankara: TOJET.
• Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2021). Özel eğitim öğrencileri için (ders kitapları). Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/derskitaplari/
• Özmen, E. R. (2020a). Türkçe okuduğunu anlama, yazılı ifade, sözlü iletişim, dinlediğini anlama ıı. kademe (5, 6, 7 ve 8. sınıf) ders kitabı 1. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özmen, E. R. (2020b). Türkçe okuduğunu anlama, yazılı ifade, sözlü iletişim, dinlediğini anlama ıı. kademe (5, 6, 7 ve 8. sınıf) ders kitabı 2. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Pourtois, J-P., & Desmet, H.(2002). L’éducation postmoderne. Paris: PUF.
• Sarı, H., & Gülsöz, T. (2020). Özel eğitim uygulama okulunda görevlendirme yoluyla çalışan öğretmenlerin çalışma isteklerinin incelenmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 194-201. doi: 10.47770/ukmead.839411
• Simmons, M., Shin, M., & Sharp, L. (2021). Special education eligibility identification rates in texas: a comparative analysis of rural and urban school districts. Texas Education Review, 9 (1), 6-21. doi: 10.26153/tsw/11422
• Subaşı, M., & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (2), 419-426.
• Şahbaz, N. K., & Çekici, Y. E. (2012). Disiplinler arası bir disiplin olarak Türkçe eğitimi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7 (3), 2367-2382.
• Turna, Ö., & Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (1), 35-55. doi: 10.7822/omuefd.34.1.3
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Erişim adresi: https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/anayasa/
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M., & Bayar, A. (2019). Özel eğitim sınıflarında görev yapan alan dışı öğretmenlerin yaşadığı zorluklar ve çözüm önerilerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (98), 355-374. doi: 10. 29228/ASOS.36798