ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE TEMELLERİ ATILAN CİNSEL GELİŞİMİN DÜRTÜLER VE HORMONLARLA BİRLİKTE İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 29 - 42, 25.04.2023

Zeynep Dere

https://doi.org/10.59062/ijpes.1275541

Öz

Bu çalışmada cinsel gelişimin birey üzerinde doğumdan itibaren yaşamı boyunca geçirdiği evreler, ve süreç içerisinde önemli bir role sahip olan dürtüler ve hormonlarla birlikte araştırılmıştır. Anne rahminde döllenen yumurtaların xx-xy cinsiyet hormonlarıyla buluşmasıyla başlayan cinsiyet kavramı ve bu kavrama yönelik olarak gelişen cinsellik davranışlarının temelleri erken çocuklukta atılmaktadır. Ergenlik döneminde hormonlarında etkisiyle cinsel davranışlar görülmeye başlamaktadır. Ergenlerin bu süreçte cinsellikle ilgili davranışları üzerinde erken çocukluktan itibaren aileleri tarafından verilecek olan cinsel eğitim önemlidir. Çünkü erken çocuklukta üzeri kapalı kalan cinsellikle ilgili konulara merak bu dönemde artış göstererek bir çok sorulara cevaplar aranmaktadır. Hormonların ve dürtülerin az veya çok çalışmasına bağlı olarak ve xx-xy hormonlarının kodlanması esnasında oluşabilecek aksilikler cinsel davranış bozukluklarını da beraberinde getirmektedir. Cinsellik yaşamın devamlılığı için önemli bir enerjidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve bu hastalıklardan korunma yolları da yine ergenlikten başlayarak cinsel eğitim kapsamında anlatılması gereken hususlardandır. Cinsel dürtü bozuklukları, hormonal bozukluklar bireylerin ve çevresindekilerin yaşamlarında olumsuzluklara yol açabilmektedir. Tedavi süreçleri bireyin problemin varlığını kabul etmesi ve iyileşmeyi istemesiyle mümkün olabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erken Çocukuluk, Ergenlik, Cinsel Gelişim Dönemi, Dürtü, Hormon

Kaynakça

• American Psychological Association, (2009). Report of the American Psychological Association Task Force on Appropriate Therapeutic Responses to Sexual Orientation. https://www.apa.org/pi/lgbt/resources/therapeutic-response.pdf
• Amerikan Psikiyatri Birliği, (2014). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı. (5. Baskı). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• APA, (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. (4th Ed.). Washington: APP.
• Başaran, İ.E. (1971). Eğitim psikolojisi modern eğitimin psikolojik temelleri. (2. Baskı). Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Bellamy, C. (2002). Child health. Oxford Textbook of PublicHealth (Ed: Detels R, McEwen J. (4. Ed.). Beaglehole R and Tanaka H). The Scope of Public Health. New York: Oxford University Press.
• Celec, P., Ostatníková, D. & Hodosy, J. (2015). On the effects of testosterone on brain behavioral functions. Frontiers in Neuroscience, 9, 12.
• Çıtakbaş, A. (2021), Kendini kesen kız ergenlerde babayla ilişkinin cinsel dürtü organizasyonundaki rolünün projektif testlerle değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Çobanoğlu, N. (2009). Ölümcül olabilen bulaşıcı hastalıklarla ilgili tıbbi araştırmalarda etik. Ankara: Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık.
• Eisenegger, C., Haushofer, J. & Fehr, E. (2011). The role of testosterone in social interaction. Trends in Cognitive Sciences, 15(6), 263-271.
• Erermiş, S., Tamar, M., Denizoğlu, A., Aras, Ş., Musabali, S. & Aydın, C. (1997). Cinsel kimlik bozukluğu tanısı almış olan çocuk ve ergenlerde sosyodemografik, klinik ve psikometrik özellikler. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 4, 97-104.
• Eşel, E. (2006) İnsan cinselliğinin biyolojik ve evrimsel temelleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni; 16, 274-288. Geçtan, E. (1984). Çağdaş yaşam ve normal dışı davranışlar. (3. Baskı). Ankara: Maya Yayınları.
• Mangır, M. (1990). Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki altı yaş çocuklarında cinsel kimliğin kazanılması üzerinde bir araştırma (Vol. 1190). Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
• Michaud, I. & Bolvin, J. (2009). When attachment disorder presents with symptoms of gender identity disorder: case discussion. J Can Acad Child Adolesc Psychiatry, 18, 136-137.
• Millî Eğitim Bakanlığı, (2015). Sağlık hizmetleri. Endokrin Sistem, Ankara. Retrieved from http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Endokrin%20Sistem.pdf
• Onur, B. (1993). Çocuk ve ergen gelişimi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Öztürk, M. O. (2001). Cinsel uyum sorunları. ruh sağlığı ve bozuklukları (Yenilenmiş 8. Baskı). Ankara: Tuna Matbaacılık.
• Pan American Health Organization, World Health Organization. (2000). Promotion of Sexual Health, Recommendations for Action, Guetamala, May 19-22.
• Ross, D. P. & Gauvain, M. (2008). Child psychology. A Contemporary Viewpoint. McGraw-Hill Book Company. USA.
• Freud, S. (1915). Instincts and their vicissitudes. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud 1915, 14, 109-140.
• Sadock, V. (2022). Cinsellik ve cinsel işlev bozuklukları. B.J. Sadock, V.A. Sadock ve P. Ruiz. (Editörler).
• Kaplan& Sadock’s comprehensive textbook of psychiatry. (10. Baskı.). (Türkçe 1. Baskı). Çev. Ali Bozkurt ve Ercan Dalbudak. Ankara. Güneş Tıp Kitapevi.
• Sağlam, M. (2018). Müsabık taekwondocularda saldırganlık ve dürtüsel davranış tepkilerinin incelenmesi. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Sağlık Bakanlığı, (2009). Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar katılımcı kitabı, Ankara. Retrieved from https://www.halksagligiokulu.org/Kitap/Detay/cinsel-yolla-bulasan-enfeksiyonlar-katilimci-kitabi/4c6f2f9b-78ca-4d60-97a5-14ccbc699885
• Sargın, N. (2001). Çocuklarda ruh sağlığı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Semizoğlu, A.G. (2018). Genç yetişkinlerde sürekli öfke ve öfke ifade tarzları ile dürtüsellik arasındaki ilişki. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Şenyüz, S., Cantekinler, S., Çağdaş, A., Şen, S., Akyürek, T., Albayrak, H., Doğruer, S. & Erbaş, A.G. (1998). Konya: Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı, 4.
• Soysaloğlu, B. (2022), Yetişkin kadınların çocukluk çağı travmalarının dürtüsellik ve cinsel tutumları üzerindeki etkisinin belirlenmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Tamar, M. (2007). Çocukluk ve ergenlik çağı cinsel kimlik bozuklukları. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları içinde. Aysev A, Taner Y (eds). İstanbul: Asimetrik Paralel.
• Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin beş faktör kişilik kuramı’na göre kişilik özellikleri alt boyutlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 7(17), 939-971.
• Temel, Z. F. (1991). Yetiştirme yurdu ve ailesi yanında kalan 14-18 yaş grubundaki gençlerin cinsiyet rolü kimlikleri ile moral gelişimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Türk Çocuk Ürolojiisi Derneği, (2020). 12. Türk Çocuk Üroloji Kongresi Özet Kitabı, Pediatrik Üro-Endokrin Kursu. Retrieved from https://www.cocukurolojisi.org.tr/upload/12__Turk_Cocuk_Urolojisi_Kongresi.pdf
• Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, (2021). Hipogonadizm (Cinsiyet Hormon Eksikliği), Ankara. Retrieved from https://temd.org.tr/halk/hastaliklar/hipogonadizm-cinsiyet-hormoneksikligi#:~:text=Hipogonadizm%20veya%20cinsiyet%20hormon%20eksikli%C4%9Fi,ba%C5%9Fl%C4%B1ca%20testislerden%20(yumurtalardan)%20salg%C4%B1lanmaktad%C4%B1r.
• Unicef Türkiye, (2023). Çocuk haklarına dair sözleşme,yazılı maddeler. Retrieved from https://www.unicef.org/turkiye/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme
• Yavuzer, H. (1992). Çocuk psikolojisi. (8. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.