Vergi Affı Uygulamaları: Türkiye ve Seçilmiş Ülkeler Açısından Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 137 - 158, 30.06.2021

Esra Keskin Pelin Mastar Özcan

https://doi.org/10.30927/ijpf.816488

Cited By: 2

Öz

Geçmişten günümüze vergi afları, mali politikaların vazgeçilmez araçlarından biri olmuştur. Vergi afları genellikle birçok farklı gerekçeye dayandırılarak çıkarılsa da aslında bu uygulamaların en önemli sebebi, ihtiyaç duyulan kamu gelirinin hızlı bir şekilde karşılanmasıdır. Dünya genelinde vergi aflarına başvurulma sıklığı ve afların uygulanış şekline bakıldığında, bu konuda birçok farklılık dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye ve bazı ülkelerde vergi aflarının ne şekilde uygulandığının araştırılmasıdır. Bu kapsamda öncelikle Türkiye’de özellikle son yirmi yılda çıkarılan vergi ve benzeri mali afların değerlendirilmesi yapılmış; daha sonra gelişmiş ve gelişmekte olan bazı ülkeler kapsamında vergi affı uygulamaları incelenmiştir. Araştırmaya konu olan diğer ülkeler, Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Fransa, İtalya, İsviçre, Rusya ve Endonezya’dır. Araştırma sonucunda, özellikle gelişmekte olan ülkelerde vergi affının “hazine için yeni bir gelir kaynağı” olarak algılandığı ve bu sebeple sık aralıklarla affa başvurulduğu görülmüştür. Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri ve İsviçre gibi gelişmiş ülkelerde, afların katı denetim ve ağır vergileme koşullarıyla uygulandığı ve böylece toplum nazarında affa ilişkin beklentilerin de önüne geçildiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Vergi affı, Mali af, Dünyada vergi afları

Kaynakça

• Ibrahim, A. M., Myrna, R., Irawati, I. & Kristiadi, J. B. (2017). “A Systematic Literature Review on Tax Amnesty in 9 Asian Countries”, International Journal of Economics and Financial Issues, Cilt:7, Sayı:3, s. 220-225.
• Alm, J. & Beck, W. (1991). “Wiping the Slate Clean: Individual Response to State Tax Amnesties”, Southern Economic Journal, Cilt:57, Sayı:4, s. 1043-1053.
• Alm, J., Martinez-Vazquez, J. & Wallace, S. (2009). “Do Tax Amnesties Work? The Revenue Effects of Tax Amnesties During the Transition in the Russian Federation”, Economic Analysis & Policy, Cilt: 39, Sayı: 2, s. 235-253.
• Argyropoulou, V. (2018). “Coming in from the Cold: The Latest Tax Amnesty in Greece and Lessons for the Future”, U.C. Davis Journal of International Law & Policy, Cilt:24, Sayı:2, s. 125-134.
• Avcı, M. A. (2014). “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı Sonrası Vergi Aflarının Merkezi Yönetim Bütçesi Üzerindeki Mali Etkisi”, Legal Mali Hukuk Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 118, s. 1-12.
• Bayer, Ralph C., Oberhofer, H. & Winner, H. (2015). “The Occurence of Tax Amnesties: Theory and Evidence”, Journal of Public Economics, s. 70-82.
• Bingöl, O. (2019b). “Yeni Bir Vergi Affı Çıkar mı?”, http://vergiyedair.com/2019/03/22/yeni-birvergi-affi-cikar-mi/, 22.03.2019.
• Bingöl, O. (2019a). Vergi Sistemini Anlama Kılavuzu (Bir Halkın Vergi ile İmtihanı), Tekin Yayınevi, Ankara.
• Can, İ. (2004). “Almanya’da Devletin Yapısı ve Vergi Sisteminin Anayasal Temelleri”, Maliye Dergisi, Sayı:145, s. 37-96.
• Celasun, M. (2002). “2001 Krizi, Öncesi ve Sonrası: Mikroekonomik ve Mali Bir Değerlendirme”,2002,http://content.csbs.utah.edu/~ehrbar/erc2002/pdf/i053.pdf
• Darmawan, A. (2016). “Indonesia’s Tax Amnesty Law Based on the Perspective the Law as an Allocative System”, Yustisia Journal Hukum, Cilt:5, Sayı:3, s. 509-527.
• Das-Gupta, A. & Mookherjee, D. (1996). “Tax Amnesties as Asset-Laundering Devices”, Journal of Law, Economics, & Organization, Cilt: 12, Sayı: 2, s. 408-431.
• Devroe, W. (2005). “Tax Amnesty and Community Law”, Maastricht Journal of European and Comparative Law, Cilt:12, Sayı:3, s. 217-225.
• Dönmez, R. (1990). “Teoride ve Uygulamada Vergi Afları”, (Yayımlanmış Doktora Tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 1990.
• Edizdoğan, N. & Gümüş, E. (2013). “Vergi Afları ve Türkiye’de Vergi Aflarının Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, Sayı: 164, s. 99-119.
• Guttman, G. (1992). “Tax Indulgences: the Scope and Effect of Tax Amnesty”, Tax Adminstration Review, Sayı:11.
• Huda, M. K. & Hernoko, Y. (2017). “Tax Amnesties in Indonesia and Other Countries: Opportunities and Challenges”, Asian Social Science, Cilt:13, Sayı:7, s. 52-61.
• Joint Committee on Taxation. (1998). Tax Amnesty, U.S Government Printing Office, Washington.
• Kellner, M. (2004). “Tax Amnesty 2004/2005- An Appropriate Revenue Tool”, German Law Journal, Cilt:5, Sayı:4, s. 339-346.
• Kireçtepe, B. O. & Avcı, O. (2016). “Teorik ve Tarihsel Çerçevede Vergi Afları: 6736 Sayılı Kanun’un İncelenmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:339, s. 146-158.
• Lerman, A. H. (1986). “Tax Amnesty: the Federal Perspective” National Tax Journal, Cilt:39, Sayı:3, s. 325-332.
• Luitel, H. S. (2014). Is Tax Amnesty Good Tax Policy?: Evidence from State Tax Amnesty Programs in the United States, Lexington Books, Birleşik Krallık.
• Malherbe, J. (2011). Tax Amnesties, Kluwer Law International, Hollanda.
• Martinez, L. P. (1991). “Federal Tax Amnesty: Crime and Punishment Revisited”, Virginia Tax Review, Cilt:10, s. 535-584.
• Mikesell, J. L. & Ross, J. M. (2012). “Fast Money? The Contribution of State Tax Amnesties to Public Revenue Systems”, National Tax Journal, Cilt:65, Sayı: 3, s. 529-562.
• Morozov, A. (1996). “Tax Administration in Russia”, East European Constitutional Review, s. 39-47.
• Öner, E. (2012). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Özbirecikli, M. & Coşkun, A. A. (2008). “Vergi Affı Geçici Bir Çözüm mü Yoksa Kalıcı Bir Sorun Kaynağı Mı? 4811 Sayılı VBK Çerçevesinde Bir İnceleme: Hatay Örneği”, Muhasebe Finansman Öğretim Üyeleri Bilim ve Araştırma Derneği Dergisi, s. 39-49.
• Parle, W. M. & Hirlinger, M. W. (1986). “Evaluating the use of Tax Amnesty by State Governments”, Public Administration Review, Cilt:46, Sayı:3, s. 246-255.
• Pepper, H. W. T. (1966). “Tax Amnesties”, British Tax Review, Cilt:5, s. 284-296.
• Pommerehne, W. W. & Zweifel, P. (1991). “Success of a Tax Amnesty: At the Polls, for the Fisc?”, Kluwer Academic Publishers, Cilt:72, s. 131-165.
• Purnomolastu, N. (2017). “Comparison of Tax Amnesty Implementation in Devoloping Countries”, Jurnal Bisnib Terapan, Cilt:1, Sayı:1, s. 77-85.
• Sarıcaoğlu, E. (2018). “Vergi Affından Yararlanan Mükellef için Mütalaa Geri Alınabilir mi?”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, s. 218-255.
• Sudarma, M. & Darmayasa, N. (2017). “Does Voluntary Tax Compliance Increase After Granting Tax Amnesty?”, Accounting and Finance Review, Cilt:2, Sayı:3, s. 11-17.
• Şenyurt, İ. (2008). “Türkiye’de Vergi Aflarının Nedenleri ve Sonuçları”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:319, Mart, 2008, http://vergidunyasi.com.tr/dergiler.php?id=4949, (20.08.2020).
• Şenyüz, D. Vergi Ceza Hukuku, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Torgler, B. & Schaltegger, C. A. (2005). “İsviçre’de ve Dünyada Vergi Afları”, Legal Mali Hukuk Dergisi, Sayı:9, 1-13.
• Torgler, B. (2003). “Tax Morale: Theory and Empirical Analysis of Tax Compliance”, (Yayımlanmış Doktora Tezi), Basel Üniversitesi, s. 619-620, https://edoc.unibas.ch/56/1/DissB_6463.pdf.
• Turan, M. E. & Güler, H. (2020). “Türkiye ve Bazı OECD Ülkelerindeki Vergi Aflarının Kanuni Dayanaklarının Karşılaştırılması, Vergi Raporu Dergisi, Sayı:252, s. 11-32.
• Yelman, E. (2017). “Türkiye’de Çıkarılan Vergi Aflarının Nedenleri ve 6736 Sayılı Kanun’un Mali Yönden İncelenmesi”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 15, s. 67-84.
• Yılmaz, S. (2019). Türkiye’de Vergi Affı Uygulamaları ve Kuşakların Bakış Açısı, Ekin Yayınevi, Bursa.