Mali Yanılsama Hipotezi Çerçevesinde Vergi Gelirleri Ve Kamu Harcamaları İlişkisi: Türkiye Örneği

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 385 - 406, 29.12.2022

İrem Didinmez Tuğay Günel

https://doi.org/10.30927/ijpf.1115084

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kamu harcamaları ile vergiler arasındaki ilişkiyi inceleyerek mali yanılsamanın geçerliliğini vergi-harcama teorisi kapsamında test etmektir. Bu çerçevede Türkiye’de dolaylı-dolaysız vergiler ile kamu harcamaları arasındaki ilişki 1971-2019 yılları için Johansen eşbütünleşme ve Granger nedensellik analizleri kullanılarak güncel veriler ile test edilmekte ve literatüre katkı sağlanmaktadır. Yapılan analizde, kurumlar vergisi ile kamu harcamaları arasında eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisinin bulunmadığı; mal ve hizmetler üzerinden alınan vergiler ile kamu harcamaları arasında nedensellik ilişkisi bulunurken gelir vergisi ile kamu harcamaları arasında hem uzun dönemli bir ilişki hem de nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum Türkiye’de mali yanılsamanın geçerli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Mali Yanılsama Hipotezi, Kamu Harcamaları, Vergiler, Johansen Eşbütünleşme, Granger Nedensellik

Relationship Between Government Expenditure and Tax Revenue within the Framework of the Fiscal Illusion Hypothesis: Case of Turkey

Öz

This study aims to test the validity of fiscal illusion hypothesis by investigating the relationship between governmental expenditure and taxes in Turkey. In this respect, the relationship between indirect-direct taxes and public spending in Turkey is examined by employing the Johansen cointegration and Granger causality tests for the years from 1971 to 2019. This study contribute the literature by using more recent data. According to the findings, there is no long-term and causality relationship between corporate tax and government spending; nevertheless, there is a causality relationship between taxes on goods and services, and both cointegration and causality relationship between government spending and income tax. This result demonstrates that fiscal illusion is valid in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Fiscal Illusion Hypothesis, Government Expenditure, Taxes, Johansen Cointegration, Granger Causality

Kaynakça

• Abbott, A. ve Jones, P. (2016), "Fiscal Illusion and Cycle Government Expenditure: State Government Expenditure in the United States", Scottish Journal of Political Economy (63), 177-193.
• Akar, S. (2014), "Türkiye’de Bütçe Gelir ve Harcamalarının Ampirik Analizi", BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 8(1), 141-159.
• Akbulut, H. ve Yereli, A. B. (2016), "Kamu Gelirleri ve Kamu Harcamaları Nedensellik İlişkisi: 2006-2015 Dönemi için Türkiye Örneği", Sosyoekonomi, 24(27), 103-119.
• Akçoraoğlu, A. (1999), "Kamu Harcamaları, Kamu Gelirleri ve Keyneçi Politikalar: Bir Nedensellik Analizi", Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 51-65.
• Al-Zeaund, H. A. (2014), "The Causal Reletionship between Government Revenue and Expenditure in Jordan", Global Journal of Management and Business Research: Economics and Commerce, 6(16), 49-58.
• Anderson, W., Wallace, M. S. ve Warner, J. T. (1986), "Government Spending and Taxation: What Causes What?", Southern Economic Journal, 52, 630-639.
• Arbel, Y., Fialkoff, C. ve Kerner, A. (2017), "Removal of Renter's Illusion: Property Tax Compliance among Renters and Owner-occupiers", Regional Science and Urban Economics, Elsevier, 66(C), 150-174.
• Aysu, A. ve Bakırtaş, D. (2018), "Kamu Harcamaları ve Vergi Gelirleri Arasındaki Asimetrik Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,, 51, 1-19.
• Baghestani, H. ve McNown, R. (1994), "Do Revenues or Expenditures Respond to Budgetary Disequilibria?", Southern Economic Journal, 61(2), 311-322.
• Barro, R. J. (1974), "Are Government Bonds Net Wealth?", Journal of Political Economy, 86(2), 1095-1117.
• Barua, S. (2005), "An Examination of Revenue and Expenditure Causality in Bangladesh: 1974-2004", Bangladesh Bank Policy Analysis Unit Working Paper Series, No: WP0605.
• Buchanan, J. (1960), Fiscal Theory and Political Economy, Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
• Buchanan, J. ve Wagner, R. (1977), Democracy in Deficit: The Political Legacy of Lord Keynes, New York: Academic Press.
• Chang, T. ve Chiang, G. (2009), "Revisiting the Government Revenue-Expenditure Nexus: Evidence from 15 OECD Countries Based on the Panel Data Approach", Czech Journal of Economics and Finance, 59(2), 165-172.
• Chang, T. ve Ho, Y.-H. (2002), "A Note on Testing Tax-and-Spend, Spend-and-Tax or Fiscal Synchronization: The Case of China", Journal of Economic Development, 1(27), 151-160.
• Chen, S. W. (2008), "Untangling the Web of Causalities among Four Disaggregate Government Expenditures, Government Revenue and Output in Taiwan", Journal of Chinese Economic and Business Studies, 6(1), 99-107.
• Cullis, J. ve Jones, P. (2009), Public Finance& Public Choice, Oxford New York: Oxford University Press.
• Çavuşoğlu, T. A. (2008), "Türkiye'de Kamu gelirleri ve Harcamaları Arasındaki İlişki Üzerine Ekonometrik Bir Analiz", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(20), 143-160.
• Çetin, M. ve Karadeniz, F. (2019), "Kamu Gelirleri ve Kamu Harcamalar Arasındaki İlişki: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Zaman Serisi Analizi", Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 05(02), 46-56.
• Çetintaş, H. ve Baygonuşova, D. (2017). "Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasındaki İlişkinin Test Edilmesi Kırgızistan Örneği", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 49, 1-26.
• Çevik, S. ve Çıvak, A. (2020), "Türkiye’de Alt Kategorilerle Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri Arasında Nedensellik İlişkisi", Maliye Dergisi, 179, 140-171.
• Darrat, A. F. (1998), "Tax and Spend, or Spend and Tax? An Inquiry into the Turkish Budgetary Process", Southern Economic Journal, 64(4), 940-956.
• Dickey, D. A., ve Fuller, W. A. (1979), Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of the American Statistical Association,74(366a), 427-431.
• Dollery, B. E. ve Worthington, A. C. (1996), "The Empirical Analysis of Fiscal Illusion", Journal of Economic Surveys, 10(3), 261-297.
• Dritsaki, C. (2018). "Causality between Spending and Revenue in Case of Greece through Toda and Yamamoto Methodology", Journal of Business& Economic Policy, 1(5), 1(5), 9-21.
• Durkaya, M. ve Ceylan, S. (2007). "Kamu Harcamalarının Finansmanında Vergi Bileşenlerinin Rolü ve Mali Aldanma", H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 15-35.
• Ewing, B. T., Payne, J. E., Thompson , M. A. ve Al-Zoubi, O. A. (2006), "Government Expenditures and Revenues: Evidence from Asymmetric Modeling", Southern Economic Journal, 73(1), 190-200.
• Friedman, M. (1978), "The Limitations of Tax Limitations", Policy Review, Summer, 7-14.
• Gedik Akdoğan, M. (2017). "Türkiye Ekonomisinde Mali Yanılsama Endeksi Oluşturma Üzerine Bir Deneme", İ. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 56, 1-27.
• Gemmel, N., Morrisey, O. ve Pınar, A. (1998), "Taxation, Fiscal Illusion and Demand for the Government Expenditures in the UK: A Time-Series Analysis", School of Economic Discussion Paper. Nottinhgam University.
• Goh, S. K. ve Dawood, M. (1999), "Causality between Government Revenue and Expenditure in Malaysia: A Seasonal Cointegration Test", MPRA Paper, No. 49383.
• Gounder, N., Narayan, P. K. ve Prasad, A. (2007), "An Empirical Investigation of the Relationship between Government Revenue and Expenditure: The Case of Fiji Islands”, International Journal of Social Economics, 34(3), 34(3), 147-158. Granger, C. W. (1969), "Investigating Casual Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Method", Ecomometrica, 137, 424-438.
• Günaydın, İ. (2000), "Türkiye'de Kamu Gelirleri ve Kamu Harcamaları Arasındaki Nedensel İlişki", Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 55-74.
• Günaydın, İ. (2004). "Vergi-Harcama Tartışması: Türkiye Örneği", Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 163-181. Heyndels, B. ve Smolders, C. (1994), "Fiscal Illusion at the Local Level: Emprical Evidence for the Flemish Municipalities", Public Choice, 80, 325-338.
• Ho, Y. H. ve Huang, C. H. (2009), "Tax-Spend, Spend-Tax, or Fiscal Syncronization: A Panel Analiysis of the Chinese Provincial Real Data", Journal of Economics and Management, 2(5), 257-272.
• Hoover, K. D. ve Sheffrin, S. M. (1992), "Causation, Spending and Taxes Sand in the Sanbox or Tax Collection for the Welfare State?", American Economic Review, 82(1), 225-248.
• IMF. (2020), World Economic Outlook, April 2020: The Great Lockdown, IMF.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990), "Maxiumum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration- with Applications to the Demand for Money", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
• Kanca, O. (2018), "Vergi-Harcama Etkileşimi: Mahalli İdareler Bütçesi Üzerine Bir Deneme", Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(3), 254-278.
• Kaya, A. ve Şen, H. (2013), "How to Achieve and Sustain Fiscal Discipline in Turkey: Rising Taxes, Reducing Government Spending or a Combination of Both?", Romanian Journal of Fiscal Policy (RJFP), 4(1), 1-26.
• Mahvadi, S. ve Westerlund, J. (2008), "The Tax Spending Nexus: Evidence from a Panel of US State-Local Governments", The University of Texas at San Antonio College of Business Working Paper Series, 0045.
• Meltzer, A. H. ve Richard, S. F. (1981), "A Rational Theory of the Size of Government", The Journal of Political Economy, 89(5), 914-927.
• Mourao, P. R. (2008), "Political Budget Cycles and Fiscal Illusion: A Panel Date Study", H. Marques, E. Soukiazis ve P. Cerqueiria (der.), Perpectives on Integration and Globalization içinde, Berlin: LIT Verlag, 83-110
• Musgrave, R. (1966), "Principles of Budget Determination", H. Cameron ve W. Henderson (der), Public Finance Selected Reading içinde, New York: Random House, 15-27
• Nwosu, D. C. ve Okafor, H. O. (2014), "Government Revenue and Expenditure in Nıgerıa: A Disaggregated Analysis", Asian Economic and Financial Review,, 4(7), 877-892.
• OECD. (2021), Tax on Goods and Services (Indicator). doi:10.1787/40b85101-en Park, W. K. (1998), "Granger Causality between Government Revenues and Expenditures in Korea", Journal of Economic Development, 23(1), 145-155.
• Peacock, A. ve Wiseman, J. (1979), "Approaches to the Analysis of Government Expenditures Growth", Public Finance Quarterly, 7, 3-23.
• Peek, P. ve Wilcox, J. A. (1984), "The Degree of Fiscal Illusion in Rates: Some Direct Estimates", American Economic Review, 74,, 1061–1066.
• Phillips, P. C. ve Perron, P. (1988), "Testing for a Unit Root in Time Series Regression", Biometrika, 75(2), 335-346.
• Pınar, A. (1998), "A Model of Government Expenditures in Turkey", Yapı Kredi Economic Review, 9(2), 55-71.
• Reddick, C. G. (2002), "Canadian Provincial Budget Outcomes: A Long-Run and Short-Run Perspective", Financial Accountability & Management, 18(4), 355-82.
• Schuknecht, L. (2000), "Fiscal Policy Cycles and Public Expenditure in Developing Countries", Public Choice, 102(1-2), 113-128.
• Seçilmiş, E. ve Didinmez, İ. (2016), "Vergi Reformlarının Davranışsal İktisat Perspektifinden Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği", Bilig, 77, 203-232.
• Şahin Uysal, Ö. ve Akar, S. (2015), "Türkiye'de Mali İllüzyonun Varlığının Analiz Edilmesi", Finans Politik& Ekonomik Yorumlar, 52(600), 27-35.
• Terzi, H. ve Oltulular, S. (2006), "Harcama-Vergi Geliri Hipotezi: Türkiye Örneği", İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 1-18.
• Turan, T. ve Karakaş, M. (2018) "Devlet Harcamaları ve Gelirleri Arasındaki İlişki: Doğrusal Olmayan Sınır Testi Yaklaşımı (NARDL)", Sosyoekonomi, 26(36), 33-48.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2021), 2021-2023 Dönemi Bütçe Hazırlama Rehberi.
• Yılancı, V., Şaşmaz, M. Ü. ve Öztürk, Ö. F. (2020), "Türkiye’de Kamu Harcamaları ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişkisi: Frekans Alanda Asimetrik Testinden Kanıtlar", Sayıştay Dergisi, 31(116), 121-139.