THE RELATIONSHIP BETWEEN PERCEIVED PARTNER SENSITIVI-TY AND CONSCIOUS AWARENESS OF CHILDHOOD MENTAL TRAUMAS IN MARRIED INDIVIDUALS

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 215 - 236, 31.12.2022

Nurserda Yıldız Melek Demir

Öz

The aim of this research is to dec the relationship between childhood mental traumas and perceived partner sensitivity and conscious awareness in married individuals. A total of 501 voluntary married individuals, 360 (71.9%) of whom are women and 141 (21.8%) of whom are men, in Samsun participated in the study. The scope of the research group of the individuals in the sample in order to determine the level of psychological trauma in childhood childhood Trauma Ruhssal Scale, perceived susceptibility, perceived partner individuals of their partners and individuals in order to determine the level of sensitivity of the scale was applied in order to determine the level of conscious awareness awareness of the scale. The data obtained from the measurement tools were analyzed using the SPSS 23.0 package program. Spearman's Correlation Analysis, Simple Linear Regression and Manova Analysis were applied to analyze the data from the study. As a result of Spearman Rho Correlation Analysis, it was found that there is a Decisively low level of significant relationship between childhood mental traumas and their subdimensions and perceived partner sensitivity and conscious awareness of married individuals. A Decisively low level of significant positive relationship was also found between perceived partner sensitivity and conscious difference in married individuals (r=.32, p<.05). As a result of regression analysis, it was found that childhood mental traumas explain 13% of the total variance of perceived partner sensitivity and 6% of the total variance of conscious awareness. As a result of the Manova Analysis, the levels of childhood mental traumas, perceived partner sensitivity and conscious awareness of married individuals do not differ significantly according to the gender variable. The research findings have been compared and interpreted with the relevant literature and suggestions have been made.

Anahtar Kelimeler

Childhood traumas, perceived partner sensitivity, conscious awareness

EVLİ BİREYLERDE ÇOCUKLUK ÇAĞI RUHSAL TRAVMALARININ ALGILANAN PARTNER DUYARLILIĞI VE BİLİNÇLİ FARKINDALIK İLE İLİŞKİSİ

Öz

Bu araştırmanın amacı evli bireylerde çocukluk çağı ruhsal travmaları ile algılanan partner duyarlılığı ve bilinçli farkındalıkları arasındaki ilişkiyi incelenmektir. Araştırmaya Samsun ilinde bulunan 360'ı (%71,9) kadın ve 141'i (%21,8) erkek olmak üzere toplam 501 gönüllü evli birey katılmıştır. Araştırma kapsamında örneklem grubundaki bireylerin çocukluk çağı ruhsal travma düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Çocukluk Çağı Ruhsal Travmalar Ölçeği, bireylerin partnerlerinden algıladıkları duyarlılık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Algılanan Partner Duyarlılığı Ölçeği ve bireylerin farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Bilinçli Farkındalık Ölçeği uygulanmıştır. Ölçme araçlarından elde edilen veriler SPSS 23.0 paket program kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan verilerin analizi için Spearman Rho Korelasyon Analizi, Basit Doğrusal Regresyon ve Manova Analizi uygulanmıştır. Spearman Rho Korelasyon Analizi sonucunda evli bireylerin çocukluk çağı ruhsal travmaları ve alt boyutları ile algılnana partner duyarlılığı ve bilinçli farkındalıkları arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Evli bireylerde algılanan partner duyarlılığı ve bilinçli farkındlaıkları arasında da pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=.32, p<.05). Regresyon analizi sonucunda çocukluk çağı ruhsal travmaları algılanan partner duyarlılığı toplam varyansının % 13'ünü ve bilinçli farkındalık toplam varyansının % 6'sını açıkladığı bulgulanmıştır. Manova Analizi sonucunda, evli bireylerin çocukluk çağı ruhsal travmaları, algılanan partner duyarlılığı ve bilinçli farkındalık düzeyleri cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Araştırma bulguları ilgili literatürle karşılaştırılıp yorumlanmıştır ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocukluk çağı travmaları, algılanan partner duyarlılığı, bilinçli farkındalık

Kaynakça

• Albayrak, B. ve Tuncer, C. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Biçimleri, Bilinçli Farkındalık Düzeyleri ve Psikolojik Belirtileri Arasındaki İlişki-ler. [Yüksek Lisans Tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Albayrak, K. (2021). Romantik İlişki yaşayan yetişkinlerde bedensel ya-kınmaların, çocukluk travmaları ve algılanan partner duyarlılığı ile ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi].
• Atalay, Z., Aydın, U., Bugan, G., Taylan, R. ve Özgülük, S. (2017). Bi-linçli-farkındalık temelli öz-yeterlik ölçeği-yenilenmiş (BFÖÖ-Y): Türkiye uyar-lama çalışması. Elementary Education Online, 16(4), 1803-1815.
• Atkinson, B. J. (2013). Mindfulness training and the cultivation of secure, satisfying couple relationships. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 2 (2), 73–94.
• Avcı, G. (2016). Kişilerarası bağımlılık eğiliminin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalara etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi].
• Azak, A. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Düzeyle-rinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(3), 170-176.
• Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., ve Toney, L. (2006). Using self report assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment, 13(1), 27- 45.
• Barnes, S., Brown, K. W., Krusemark, E., Campbell, W. K. ve Rogge, R. D. (2007). The role of mindfulness in romantic relationship satisfaction and res-ponses to relationship stress. Journal of Marital & Family Therapy, 33, 482–500.
• Bishop, S. R., Lau, M., Shapiro, S., Carlson, L., Anderson, N. D., Car-mody, J. ve Devins, G. (2004). Mindfulness: A proposed operational definition. Clinical Psychology: Science and Practice, 11(3), 230-241.
• Bluth, K., Roberson, P. ve Girdler, S. S. (2017). Adolescent Sex Differen-ces in Response to a Mindfulness Intervention: A Call for Research. Journal of Child and Family Studies, 26(7), 1900-1914.
• Briere, J. N. ve Scott, C. (2016). Travma Terapisinin İlkeleri. İstanbul: İs-tanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Brown, G.R. ve Anderson, B. (1991). Psychiatric morbidity in adult psychiatric inpatients with childhood histories of sexual and physical abuse. American Journal of Psychiatry, 148(1), 55-61.
• Brown, K. W. ve Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4) 822-848.
• Carson, J. W., Carson, K. M., Gil, K. M. ve Baucom, D. H. (2004). Mind-fulness-based relationship enhancement. Behaviour Therapy, 35, 471–494.
• Cesur, G., Sayraç, N. ve Korkmaz, E. (2018). Çocukluk çağı örselenme yaşantıları ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 33(81), 97-109.
• Daigneault, I., Hébert, M. ve McDuff, P. (2009). Men’s andwomen’s childhood sexual abuse and victimization in adult partner relationships: A study ofrisk factors. ChildAbuse & Neglect, 33(9), 638–647.
• Dililio, D. ve Long, P. J. (1999). Perceptions of Couple Functioning Among Female Survivors ofChild Sexual Abuse. Journal of Child Sexual Abu-se, 7(4), 59–76.
• Dix, T. (1992). Parenting on behalf of the child: Empathic goals in the re-gulation of responsive parenting. I. E. Sigel, A. V. McGillicuddy-DeLisi ve J. J. Goodnow, Parental belief systems: The psychological consequences for children içinde (ss. 319–346). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Duncan, L. G. ve Bardacke, N. (2010). Mindfulness-based childbirth and parenting education: Promoting family mindfulness during the perinatal period. Journal of Child and Family Studies, 19(2), 190-202.
• Ekşi, H. (2021). Çocukluk çağında yaşanan travma yaşantılarının evlilik doyumu üzerindeki etkisi: erken dönem uyum bozucu şemaların aracı rolü. [Yüksek Lisans Tezi. Kent Üniversitesi].
• Erus, S. M. ve Deniz, M.E. (2018). Evlilikte Bilinçli Farkındalık Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal Of Happiness & Well- Being. 6(2), 96-113.
• Erus, S. M. (2019). The Mediating Role of Emotional Intelligence and Marital Harmony in the Relationship Between Conscious Mindfulness and Sub-jective Well-being in Marriage. [Doktora Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Erus, S. M. ve Deniz, M. E. (2020). The mediating role of emotional intel-ligence and marital adjustment in the relationship between mindfulness in marri-age and subjective well-being. Pegem Eğitim ve Öğretim dergisi, 10(2), 317-354.
• Forest, A. L., Kille, D. R., Wood, J. V., ve Holmes, J. G. (2014). Discount and disengage: How chronic negative expressivity undermines partner responsi-veness to negative disclosures. Journal of Personality and Social Psychology, 107(6), 1013–1032.
• Gambrel, L. E., ve Piercy, F. P. (2014). Mindfulness- based relationship education for couples expecting their first child—Part 2: Phenomenological fin-dings. Journal of Marital and Family Therapy, 41(1), 25-41.
• Gambrel, L. E. ve Keeling, M. L. (2010). Relational aspects of mindful-ness: Implications for the practice of marriage and family therapy. Contempo-rary Family Therapy: An International Journal, 32(4), 412–426.
• Gehart, D. R. ve McCollum, E. E. (2007). Engaging suffering: Towards a mindful re‐visioning of family therapy practice. Journal of Marital and Family Therapy, 33(2), 214-226.
• Herman, J. L. (2015). Travma ve İyileşme. (Çev. T. Tosun, 2007). Litera-tür Yayıncılık.
• Henslin, J. M. (1992). “Why So Much Divorce”, Marriage And Family In A Changing Society, Fourt Edition, Edited By James M. HENSLIN, The free Pres,U.S.A., 385- 397.
• İmiroğlu, A., Demir, R. ve Murat, M. (2021). Psikolojik iyi oluşun yorda-yıcıları olarak bilişsel esneklik, bilinçli farkındalık ve umut. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 2037-2057.
• Karabacak, A. ve Demir, M. (2017). Özerklik, bağlanma stilleri, bilinçli farkındalık ve duygu düzenleme arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Bayburt Eği-tim Fakültesi Dergisi, 12(23), 271-291.
• Kırca, B. (2017). Ergenler için kapsamlı bilinçli farkındalık deneyimleri envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Kimmes, J. G., Jaurequi, M. E., May, R. W., Srivastava, S., ve Fincham, F. D. (2017). Mindfulness in the context of romantic relationships: Initial deve-lopment and validation of the Relationship Mindfulness Measure. Journal of Marital and Family Therapy, 44(4), 575–589.
• Kohlenberg, R. J., Tsai, M., Kuczynski, A. M., Rae, J. R., Lagbas, E., Lo, J. ve Kanter, J. W. (2015). A brief, interpersonally oriented mindfulness inter-vention incorporating Functional Analytic Psychotherapy׳s model of awareness, courage and love. Journal of Contextual Behavioral Science, 4, 107-111.
• Kourt, R. (2011). 18-24 yaş arası üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının dissosiyatif yaşantılar ve suçluluk-utanç duyguları ile ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi].
• Mullen, P. E., Martin, J. L., Anderson, J. C., Romans, S. E., ve Herbison, G. P. (1994). The effect of child sexual abuse on social, interpersonal and sexual function in adult life. The British Journal of Psychiatry, 165(1), 35-47.
• Navaro, L. (2012). Tapınağın Öbür Yüzü. Bağlılık ve Bağımlılık Üzerine. (9. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Önder, F.C. ve Utkan, Ç. (2018). Bilinçli Farkındalık ve Algılanan Stres İlişkisinde Ruminasyon ve Olumsuz Duygu Düzenlemenin Aracı Rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3),1004-1019.
• Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş. ve Deniz, M. E. (2011). Billinçli Farkın-dalık Ölçeği’ni Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 224-234.
• Parlar, H. ve Akgün, Ş. (2018). Evlilikte bilinçli farkındalık, evlilik do-yumu ve problem çözme becerileri ilişkilerinin incelenmesi. Academic Platform Journal of Education and Change, 1(1), 11-21.
• Peker, A., Nebioğlu, M., ve Ödemiş, M.H. (2019). Sanal ortamda bağımlı-lık: Bilinçli farkındalığın aracı rolüne ilişkin bir model sınaması. Anadolu Psiki-yatri Dergisi Anatolian Journal of Psychiatry, 20, 153-158.
• Polat, O. (2001). Çocuk ve Şiddet. İstanbul: Der Yayınları.
• Polat, Ö. ve Özbek Ayaz, C. (2021). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Liderlik Becerilerinin Yordayısıcı olarak ebeveynlerinin bilinçli farkındalık dü-zeyleri. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 113-128.
• Reis, H. T., Clark, M. S. ve Holmes, J. G. (2004). Perceived partner res-ponsiveness as an organizing construct in the study of intimacy and closeness. D. J. Mashek ve A. P. Aron, Handbook of closeness and intimacy içinde (ss. 201–225). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Reis, H. T. ve Carmichael, C. L. (2006). Perceivedpartner regard and inte-raction in close relationships. Unpublished manuscript, University of Rochester.
• Reis, H. T., Crasta, D., Rogge, R. D., Maniaci, M. R. ve Carmichael, C. L. (2017). Perceived Partner Responsiveness Scale (PPRS). D. L. Worthington ve G. D. Bodie (Ed.) The sourcebook of listening research: Methodology and mea-sures içinde (ss. 516-521).
• Reyome, N. D. (2010). Childhood Maltreatment and Later Intimate Relati-onships: Themes from the Empirical Literature. Journal of Aggression & Trau-ma, 19(2), 224-242.
• Selçuk, E., Karagöbek, B. ve Günaydın, G. (2018). Responsiveness as a key predictor of happiness: Mechanisms and unanswered questions. M. Demir ve N. Sümer (Ed.), Close relationships and happiness içinde (s. 1-18).
• Sezgin, E. Y. (2018). Erken çocukluk sınıflarında bilinçli farkındalık. In ICPESS [5th International Congress on Politic, Economic and Social Studies]. Niğde, Türkiye.
• Şahin, A. (2019). Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık ile yaşam doyumu ve iyi oluş arasındaki ilişkiler. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 151-176.
• Şar, V., Öztürk, E. ve İkikardeş, E. (2012). Çocukluk çağı ruhsal travma-lar ölçeğinin türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirliği. Türkiye Klinikleri, 32(4), 1054-1063.
• Taşfiliz, D., Selçuk, E., Günaydın, G., Slatcher, R. B., Corriero, E. F. ve Ong, A. D. (2018). Patterns of perceived partner responsiveness and well-being in Japan and the United States. Journal of Family Psychology, 32, 355–365.
• Taşfiliz, D., Çetiner, E. S.ve Selçuk, E. (2020). Yakın ilişkilerde Algılanan Yaş Farklılıkları ve Psikolojik Esenlik ile İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 35(86), 19-39.
• Tatoğlu, S. (2019). Bilinçli Farkındalık ve Problem Çözme Becerisinin Demografik ve Psikolojik Değişkenler Bakımından İncelenmesi. [Yayımlanma-mış yüksek lisans tezi]. Nişantaşı Üniversitesi.
• Uzun, G. ve Deniz, M.E. (2021). Investigation of the effectiveness of the mindfulness-based group psychological counseling program in couples. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 11(62), 419-432.
• Vaillancourt-Morel, M. P., Rellini, A. H., Godbout, N., Sabourin, S. ve Bergeron, S. (2018). Intimacy Mediates the Relation Between Maltreatment in Childhood and Sexual and Relationship Satisfaction in Adulthood: A Dyadic Longitudinal Analysis. Arch Sex Behav., 48(3), 803-814.
• Varia, R. ve Abidin, R. R. (1999). The minimizing style: Perceptions of psychological abuse and quality of past and current relationships. Child Abuse & Neglect, 23(11), 1041-1055.
• Waldinger, R. J., Schulz, M. S., Barsky, A. J. ve Ahern, D. K. (2006). Mapping the road from childhood trauma to adult somatization: The role of at-tachment. Psychosomatic Medicine, 68(1), 129-135.
• Wachs, K. ve Cordova, J. V. (2007). Mindful relating: Exploring mind-fulness and emotion repertoires in intimate relationships. Journal of Marital & Family Therapy, 33, 464– 481.
• Wang, W. ve Chopel, T. (2017). Mindfulness and Gender: A Pilot Quanti-tative Study. Issues in Information Systems, 18(4), 105-115.
• Whisman, M.A. (2006). Childhood trauma and marital outcomes in adult-hood. Personal Relationships, 13(4). 375-386.
• Wieselquist, J., Rusbult, C. E., Foster, C. A. ve Agnew, C. R. (1999). Commitment, pro-relationship behavior, and trust in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 942–966.
• Wolynn, M. (2020). Seninle Başlamadı-Kalıtsal Aile Travmalarının Kim Olduğumuza Etkileri ve Sorunların Üstesinden Gelmenin Yolları. İstanbul: Sola Unitas Yayınları.
• Yılmam, B. (2019). Bilinçli Farkındalık ve Öz-Duyarlılığın Öznel İyi Oluş Üzerindeki Etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.