Flexibility and Income Distribution in the Labour Market: A Study Within the Scope of Income and Living Conditions Survey-2019

Yıl 2023, , 371 - 390, 30.06.2023

Rabihan Yüksel Arabacı

https://doi.org/10.37093/ijsi.1223565

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between the flexibility applications and the unequal distribution and the low income levels low income groups get by exhibiting the income distribution that occurs among the ones that join the labour market. To that end, the earnings of paid employees, casual worker, self-employed and employer are examined by using the micro data of the TURKSAT Household Income and Living Conditions Survey-2019. The differences among the income groups are presented by calculating the distribution among the income groups in accordance with the education level, job status, employment situation and occupational group and the shares they get from the income as per 10% percentile of the ones within employment. The findings indicate that the income difference between the lowest and the highest is 16,7 times and the average income of the low income group is in a level less than the minimum wage but that nevertheless mostly the high income groups benefit from the transfer incomes. It is inferred that flexible and/or informal labour is prevalent in the lowest income group that is under the risk of poverty due to the low level of welfare they have.

Anahtar Kelimeler

flexibility, labour market, income distribution, wage inequality, neoliberalizm

Emek Piyasalarında Esneklik ve Bölüşüm: 2019 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Çerçevesinde Bir İnceleme

Öz

Bu çalışmanın amacı, emek piyasasına katılanlar arasında oluşan gelir dağılımını ortaya koyarak, eşitsiz bölüşümün ve alt gelir gruplarının elde ettiği düşük gelir düzeylerinin esneklik uygulamaları ile ilişkisini irdelemektir. Bu amaçla TÜİK 2019 Hanehalkı Gelir ve Yaşam Koşulları Anketinin mikro verileri kullanılarak ücretli/maaşlı, yevmiyeli, işveren ve bağımsız çalışanların emek piyasasında elde ettiği kazançlar ile transfer gelirlerinin dağılımı incelenmiştir. İstihdamda yer alanların yüzde 10’luk dilimlere göre gelirden aldıkları paylar üzerinden eğitim seviyesi, işteki durumu, istihdam biçimi ve meslek grubuna göre farkları ortaya konulmuştur. Ulaşılan bulgular en alt ve en üst gelir grupları arasındaki gelir farkının 16,7 kat olduğunu, alt gelir gruplarında yer alanların ortalama gelirlerinin asgari ücretin altında kaldığını ancak buna rağmen transfer gelirlerinden daha çok üst gelir gruplarının yararlandığını göstermektedir. Sahip oldukları düşük refah düzeyleri nedeniyle yoksulluk riski altında bulunan en alt gelir grubunda, esnek ve/veya kayıt dışı çalışmanın yaygın olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

esneklik, emek piyasası, gelir dağılımı, ücret eşitsizliği, neo-liberalizm

Kaynakça

• Atkinson, A. (2018). Eşitsizlik, Ne Yapılabilir? (Ö. Limanlı & E. Kaya; Çev.). Efil Yayınevi.
• Aydın, K. (2012). Türkiye’de Kişisel Gelir Dağılımının Sosyo Ekonomik ve Demografik Belirleyicileri. Çalışma ve Toplum, 1(32), 147-166.
• Bahar O. & Erdoğan E. (2011). 1994 ve 2000 Krizleri Sonrasında Türkiye’de Uygulanan Finansal Regülasyon Politikaları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 27, Güz, 1-19.
• Bakır, H. (2016). Emek Piyasalarında Yaşanan Dönüşümün Politik Ekonomisi: Türkiye Bağlamında Bir Analiz, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Boratav, K. (1993). Türkiye İktisat Tarihi: 1908-1985 (4. Bs.). Gerçek Yayınevi.
• Chancel, L., Piketty, T., Saez, E., & Zucman, G. (2022). World Inequality Report 2022, World Inequality Lab wir2022.wid.world, UNDP.
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk. Journal of Social Policy Conferences, 59(2), 89–132.
• Çetin, B. I., & Gün, M. (2013). Türkiye’de 2002–2009 Yılları Arasında Gelir Bileşenleri ve Gelir Eşitsizliğinin Analizi. Çalışma ve Toplum, 1(36), 253- 292.
• Çiçen, Y.B. (2022). 2000’li Yıllarda Türkiye’de Emek Piyasasında Gelişmeler: Karşılaştırmalı Bir Analiz. The Journal of International Scientific Researches, 7(3), 260- 281. https://doi.org/10.23834/isrjournal.1150218
• Demiral, E., & Celem, A. S. (2020). Türkiye’de istihdam yaratmayan büyüme olgusunun dinamik analizi. Business and Economics Research Journal, 11(1), 63-76. doi: 10.20409/berj.2020.235.
• Duman, A. (2019). Türkiye’de emeğin değişen payı ve gelir dağılımı. Çalışma ve Toplum, 1(60), 349-370.
• Eğilmez, M. (2012). Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi ve Krizler (1924 - 2010), (Mart 22), https://www.mahfiegilmez.com/2012/03/turkiyenin-ekonomik-buyumesi-ve-krizler.html, (erişim tarihi 12.12.2022).
• Ercan, F. & Özar, Ş. (2000). Emek Piyasası Teorileri ve Türkiye’de Emek Piyasası Çalışmalarına Eleştirel Bir Bakış. Toplum ve Bilim, 86(2), 22- 71.
• Gökalp, M.F., Baldemir, E. & Akgün, G. (2011). Türkiye Ekonomisinde Dışa Açılma Gelir Eşitsizlikleri İlişkisi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18(1), 87-104.
• Gustafsson, B. & Johansson, M. (1999). In Search of Smoking Guns: What Makes Income Inequality Vary over Time in Different Countries?, American Sociological Review, V. 64, N. 4, (585-605). https://doi.org/10.2307/2657258
• Gürsel, S., Levent, H. & Selim, R. (2000). Türkiye’de Bireysel Gelir Dağılımı ve Yoksulluk: Avrupa Birliği ile Karşılaştırma. TÜSİAD yayın no 12/295. İstanbul.
• Karadeniz, O. (2011). Türkiye’de Atipik Çalışan Kadınlar ve Yaygın Sosyal Güvencesizlik. Çalışma ve Toplum, 2 (29), (83-127).
• Kepenek Y.& Yentürk N. (2001). Türkiye Ekonomisi. 12. Basım, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Koray, M. (2005). Sosyal Politika. 2. Baskı, Ankara: İmge Kitapevi.
• Murat, S. & Yılmaz-Eser, B. (2015). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İstihdam İlişkisi: İstihdam Yaratmayan Büyüme Olgusunun Geçerliliği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2 (3), (92-123).
• Mütevellioğlu, N. & Işık, S. (2009). Türkiye Emek Piyasalarında Neoliberal Dönüşüm. Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm. Ed. Mütevellioğlu, N. ve Sönmez, S. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, (159-204). http://www.academia.edu/63763641/Türkiye_Emek_Piyasasında _Neoliberal_Dönüşüm (erişim tarihi: 10.12.2022)
• OECD (2013), OECD Framework for Statistics on the Distribution of Household Income, Consumption and Wealth, OECD Publishing.
• Oktar, S. & Üzar, U. (2018). Finansal Serbestleşme Döneminde Fonksiyonel Gelir Dağılımı: Gerçekleşmeler ve Etkileşim Mekanizmaları Üzerine Bir Literatür Çalışması. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi. C. 7, S. 13, (34-50).
• Onaran, Ö. (2000). Türkiye’de Yapısal Uyum Sürecinde Emek Piyasasının Esnekliği. Toplum ve Bilim, (86) Güz. (194- 210).
• Özkaplan, N. (2008). “Türkiye İşgücü Piyasasının Dönüşümü (1980–2007)”. Cumhuriyetin 85. yılında Türkiye Ekonomisi, Ed.: Arslan, G.E. 161–212. Ankara: Gazi Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, N. 4, Ankara, (161-212). https://www.academia.edu/1206828/Türkiye_ İşgücü_Piyasasının_Dönüşümü, (erişim tarihi: 6.12.2022).
• Özşuca, Ş.T. (1993). “Bölüşüm ve Ücretler: 1960–1993”, Ekonomik Yaklaşım, 6 (18–19), (119–126). http://doi.org/10.5455/ey.10213
• Öztürk Ş., Nas, F. & İçöz, E. (2008). 24 Ocak Kararları, Neo-Liberal Politikalar ve Türkiye Tarımı, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), (15-32).
• Pamuk, Ş. (2000). Son İki Yüzyılda Türkiye’de Gelirin Bölüşümü, ODTÜ Gelişme Dergisi, 40 (Ağustos), (297-316).
• Piketty, T. (2014). Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital. Çev. Koçak, H.. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Sapancalı, F. (2007), Türkiye’de İş Gücü Piyasası, Sorunlar ve Politikalar. TUHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 21(2-3), (8-30).
• Selim, R., Günçavdı, Ö & Bayar, A.A. (2014). Türkiye’de Bireysel Gelir Dağılımı Eşitsizlikleri: Fonksiyonel Gelir Kaynakları ve Bölgesel Eşitsizlikler. TÜİSİAD Yayın No. 6, İstanbul.
• Şahin, H. (2007). Türkiye Ekonomisi, 9. Baskı, Bursa: Ezgi Yayınevi.
• Topuz, S.G. & Sekman, T. (2020) Türkiye’de Hanehalkı Gelir Eşitsizliğine Etki Eden Faktörlerin Lorenz ve Yoğunlaşma Eğrileri ile Analiz Edilmesi ve Bölgeler Arası Karşılaştırma, Curr Res Soc Sci, 6(2), (103-124). http://dx.doi.org/10.30613/curesosc.742181
• Tunçcan Ongan, N. (2004). Esneklik Yaklaşımının İstihdam Hacmi Açısından Değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum, 3 (3), (123-142).
• TÜİK (2022a). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2021. TÜİK Haber Bülteni.
• TÜİK (2022b). İşgücü İstatistikleri, IV. Çeyrek: Ekim - Aralık, 2021. https://data.tuik.gov.tr. (erişim tarihi: 12.12.2022).
• Yeldan, E. (2011), Neoliberal Küreselleşme İdeolojisinin Kalkınma Söylemi Üzerine Değerlendirmeler. Praksis, 7, (19-34).
• Yüceol, H.M. (2005). Küreselleşme, Yoksulluk ve Emek Piyasası Politikaları. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 14, S. 2, (493-512).
• World Bank (2000). Turkey Economic Reforms, Living Standarts an Social Welfare Study, Poverty Reduction and Economic Managment Unit. Report No 20029-TU.