DIPLOMACY IN FIRST-AGE CIVILIZATIONS

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 179 - 224, 26.12.2017

Ulaş Töre Sivrioğlu Muzaffer Ercan Yılmaz

Öz

A common tendency
within the field of political history is that the history of diplomacy starts
with the 15. Century Italian city-states. This tendency is not only wrong, but
also reductionist and Western-centric. In fact, historic research reveals that there
were intense diplomatic relations among international actors in the First Era
where power asymmetry was also not as vivid as we tend to believe. Thus, by
providing the reader with the First-Age diplomatic relations and activities,
the purpose of this article is to fill the gap resulting from lack of
information about the history of diplomacy so that diplomacy could be more
correctly analyzed and understood within its historic roots.

Anahtar Kelimeler

Diplomacy, History of Diplomacy, First-Age Diplomacy, First-Age Civilizations, Roman Empire Diplomacy

İLK ÇAĞ UYGARLIKLARINDA DİPLOMASİ

Öz

Siyasi tarih alanında
uluslararası aktörler arasında diplomatik faaliyetlerin doğuşunu 15. Yüzyıl
İtalya'sından başlatmak yaygın bir gelenek ise de, bu yaklaşım diplomasiyi Batı
merkezli ve indirgeyici bir düzleme taşımaktadır. Gerçekte diplomasi tarihi ne 15. Yüzyıl İtalya'sı ile başlamış, ne
de sadece Batı tarihi ile paralel gelişim göstermiştir. Nitekim tarihsel
veriler, güç asimetrisinin çok belirgin olmadığı İlk Çağ uygarlıklarının
çoğunda da, şaşırtıcı bir biçimde yoğun diplomatik faaliyetlerin yaşandığını
göstermektedir. Dolayısıyla bu makalenin amacı, diplomasi tarihi alanında eksik
bilgiden kaynaklanan boşluğu doldurmak, tarihte bilinen en eski diplomatik
faaliyetler hakkında okuyucu bilgilendirmek, bu suretle diplomasi tarihinin
daha objektif ve doğru bir tarihsel temele oturtulmasına katkı sunabilmektir.

Anahtar Kelimeler

Diplomasi, Diplomasi Tarihi, İlk Çağ Diplomasisi, İlk Çağ Uygarlıkları, Roma İmparatorluğu Diplomasisi

Kaynakça

• Adcock, Frank Ezra (1948). “The Development of Ancient Greek Diplomacy”. L'antiquité Classique, 17(1), 1-12.
• Banies, John; Malek, Jaromir (1986). Eski Mısır, Atlaslı Büyük Uygarlıklar Atlası. Çev. Oruç Arıoba, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bergstrasser, Gottthelf (2006). Sâmî Dilleri Tarihi. Çev. Eyip Tanrıverdi, Ankara: Anka Yayınları.
• Black, Jeremy; Gunningham, Graham; Robson, Eleanor; Zolyomi, ROBSON (2006). The Literature of Ancient Sumer. Oxford and New York: Oxford University Press.
• Bryce, Trevor (2003). Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum. Çev. Müfit Günay, Ankara: Dost Yayınları.
• Budge, Wallis Alfred (1920). Egyptian Hieroglyphic Dictionary. London: Harrison and Sons.
• Caesar, Gaius Julius (1973). Gallia Savaşı. Çev. Hamit Dereli, İstanbul: Hürriyet Yayınları.
• Campbell, Brian (2013). “Roma Dünyasında Diplomasi Yaklaşık MÖ500-MS 235”. Çev. Recep Özman, Tarih Okulu Dergisi, 14 (1), 201-224.
• Cornell, Tim; Matihews, John (1988). Roma Dünyası: Atlaslı Büyük Uygarlıklar Atlası. Çev. Şadan Karadeniz, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çelik, Tuma; Aksoy, Suphi (2013). Mezopotamya Uygarlığında Süryâni Tarihi. Ankara: Nika Yayınevi.
• Demircioğlu, Halil (1993). Roma Tarihi: Menşelerden Akdeniz Havzasında Hâkimiyet Kurulmasına Kadar. Ankara: TTK Yayınları.
• Dodgeon, Michael H.; Samuel, N. C. (1992). The Roman Eastern Frontìer and the Persian Wars A.D. 226–363: A Documentary History. London and New York: Routledge.
• Eusebius, (2011). Kilise Tarihi. Çev. Furkan Akderin, İstanbul: Çivi Yazıları Yayınları.
• Eutropius (2007). Roma Tarihinin Özeti. Çev. Çiğdem Menzilcioğlu, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Faulkner, Neil (2015). Roma: Kartalların İmparatorluğu. Çev. Çağdaş Sümer, İstanbul: Yordam Kitap.
• Finkelstein, Jacob (2012). “Erken Mezopotamya’da İletişim ve Propaganda: MÖ. 2500-1000”. Çev. Sekender Savaşır, Defter, 29 (1), 47-69.
• Freeman, Charles (2003). Mısır, Yunan ve Roma. Çev. Suat Kemal Angı, Ankara: Dost Kitabevi.
• Friedrich, Johannes (2000). Kayıp Yazılar ve Diller. Çev. Recai Tekoğlu, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Harris, William (1985). War and Imperialism in Republic Rome 327-70 BC. London: Clarendon Press.
• Herodotos (1973). Herodot Tarihi. Çev. Mümtekim Ökmen, Azra Erhat, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Homeros (2013). İlyada. Çev. Azra Erhat, A. Kadir, İstanbul: Can Yayınları.
• Godard, Andre (1965). The Art of Iran. Translated from French by Michael Heron, New York: F. A. Praeger Publishers.
• Gurney, Olivier Robert (2001). Hititler. Çev. Pınar Arpaçay, Ankara: Dost Yayınları.
• Karavites, Peter (1987). “Diplomatic Envoys in the Homeric World”. RIDA, 41(1), 42-100.
• King, Leonard William (1998). First Steps in Assyrian. London: Kegan Paul Trench.
• Klengel, Horst (2002). Kral Hammurabi ve Bâbil Günlüğü. Çev. Nesrin Erol, İstanbul: Telos Yayınları.
• Kramer, Samuel Noah (1992). Tarih Sümer’de Başlar. Çev. Hamide Koyukan, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Kramer, Samuel Noah (2002). Sümerler Tarihleri Kültürleri ve Karakterleri. Çev. Özcan Buze, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Layard, Sir Austen Henry (1897), Nineveh and Babylon, London: John Murray Publishers. http://www.dabar.org/Assyria/Layard1.html.
• Mansel, Arif Müfid (1995). Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Moscati, Sabatino (2004). Fenikeliler. Çev. Sinem Gül, Ankara: Dost Kitabevi.
• Muffs, Yochanan (2003). Studies in the Legal Aramaic Papyri from Elephantine. Boston: Brill Leiden.
• Niebuhr, Carl (1903). The Tell El Amarna Period of the Relations of Egypt and Western Asia in the Fifteenth Century B.C. Translated by J.Hutchinson, London: Long Acre.
• Poole, Reginald Stuart (1887) “ The Egyptian Classification of the Races of Man”. The Journal of the Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, 16, 370-379. https://www.jstor.org/stable/2841876.
• Potyemkin, Vladimir (2009). Diplomasi Tarihi, Cilt I. Çev. Atilla Tokatlı, İstanbul: Evrensel Yayınları.
• Roth, Martha T. (Ed.) (2010). The Assyrian Dictionary of the Oriental. Chicago: Institute of the University of Chicago.
• Thukydides (1976). Peloponnesos Savaşları. Çev. Tanju Gökçöl, İstanbul: Hürriyet Yayınları.
• Ünal, Ahmet (2002). Hitiler Devrinde Anadolu. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Üreten, Hüseyin (2005). “Roma Dönemi'ne Kadar Tralleis Tarihi ve Attaloslar ile İlişkileri”. A. Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 24(1), 195-212.
• Wiesehöfer, Josef (2003). Antik Pers Tarihi. Çev. Ali İnci, İstanbul: Teos Yayınları.
• Yıldırım, Recep (2011). Eskiçağ Tarihi ve Uygarlıkları. İzmir: Yıldız Yayınları.