The Will to Be the Sea that Purifies a Dirty River: Nietzsche’s Critique of Moral Good and Evil

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 351 - 369, 30.06.2023

Metin Topuz

https://doi.org/10.37093/ijsi.1272223

Öz

An important part of Nietzsche’s philosophy is his criticism of morality and especially of the values of good and evil. According to Nietzsche, who sees the history of moral philosophy as the mere justification of these concepts, what really needs to be done is to examine the will behind the effort to justify them. In this sense, Nietzsche sees behind this will the purpose of condemning people to remorse of conscience, making them reasonable, stable, controllable, passive. In the history of moral philosophy, concepts such as the opposition of values, responsibility, thing-in-itself, substantiality, ego, free will, the opposition of instinct, the action-actor distinction and the metaphysics of language have been used for this purpose. In this context, according to Nietzsche, décadence values emerged. The inevitable end of these values is nihilism. In order to overcome nihilism, it is necessary to re-evaluate values and create new values from the perspective of the will to power and Übermensch. This study examines Nietzsche’s path in this regard.

Anahtar Kelimeler

Nietzsche, moral, good, evil, will

Kirli Bir Irmağı Arındıran Deniz Olma İstenci: Nietzsche’nin Ahlaki İyilik ve Kötülüğe Yönelik Eleştirileri

Öz

Nietzsche’nin felsefesinin önemli kısmını ahlaka ve özellikle iyilik ile kötülük değerlerine bağlı eleştirisi oluşturur. Ahlak felsefesi tarihini bu kavramların yalnızca temellendirilmeleri olarak gören Nietzsche’ye göre asıl yapılması gereken onları temellendirme çabasının arkasında istenci incelemektir. Bu anlamda Nietzsche söz konusu istencin arkasında insanları vicdan azabına mahkûm etme, makul, istikrarlı, kontrol edilebilir, edilgin kılma amacını görür. Ahlak felsefesi tarihinde bu amaç altında değerlerin karşıtlığı, sorumluluk, kendibaşınalık, tözsellik, ego, özgür istenç gibi kavramlara içgüdü karşıtlığına, eylem-eyleyen ayrımına ve dil metafiziğine başvurulmuştur. Bu bağlamda Nietzsche’ye göre décadence değerleri ortaya çıkmıştır. Bu değerlerin kaçınılmaz sonu ise nihilizmdir. Nihilizmi aşmak için ise değerlerin yeniden değerlendirilmesi ve güç istenci ile Übermensch perspektifinden yeni değerlerin oluşturulması gerekmektedir. Bu çalışmada Nietzsche’nin bu konuda izlediği yol incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nietzsche, ahlak, iyilik, kötülük, istenç

Kaynakça

• Améry, J. (2015). Suç ve kefaretin ötesinde: Alt edilmişliğin üstesinden gelme denemeleri (C. Ener, Çev.). Metis Yayınları.
• Ansell-Pearson, K. (2011). Kusursuz nihilist (C. Soydemir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Berkowitz, P. (1998). Nietzsche - bir ahlak karşıtının etiği. (E. Demirel, Çev.). Ayrıntı Yayınları
• Deleuze, G. (2016). Nietzsche (F. Taylan, Çev.). Norgunk Yayınları.
• Dostoyevski, F. M. (2012). Suç ve ceza (E. Altay, Çev.). İletişim Yayınları.
• Kaufmann, W. (2009). İnsanı anlamak II – Nietzsche ve Heidegger (A. Yardımlı, Çev.). İdea Yayınevi.
• Leiter, B. (2005). Nietzsche on morality. Routledge.
• Levi, P. (1996). Bunlar da mı insan? (Z. Selimoğlu, Çev.). Can Yayınları.
• Melville, H. (2014). Yazıcı Bartleby (M. Belge, Çev.). İletişim Klasikleri.
• Nehamas, A. (2016). Nietzsche – Edebiyat olarak hayat (C. Soydemir, Çev.). Doğu-Batı Yayınları.
• Nietzsche, F. (1968). Will to power (W. Kaufmann & R. J. Hollingdale, Trans.). Vintage Books.
• Nietzsche, F. (2003). Şen bilim. (L. Özşar, Çev.). Asa Yayınevi.
• Nietzsche, F. (2005a). Gezgin ve gölgesi (M. Tüzel, Çev.). İthaki Yayınları.
• Nietzsche, F. (2005b). Putların batışı (M. Tüzel, Çev.). İthaki Yayınları.
• Nietzsche, F. (2007). Beyond good and evil (J. Norman, Trans.). Cambridge.
• Nietzsche, F. (2008). Deccal (O. Aruoba, Çev.). İstanbul: Yayınları.
• Nietzsche, F. (2010). Güç istenci (N. Epçeli, Çev.). Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2011). Ahlakın soykütüğü (Z. Alagonya, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Nietzsche, F. (2014). İnsanca, pek insanca 1 (M. Tüzel, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları (Orijinal çalışmanın yayımlanma tarihi 1878).
• Nietzsche, F. (2015a). Böyle söyledi zerdüşt (M. Tüzel, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2015b). Ecce Homo (C. Alkor, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2016). İyinin ve kötünün ötesinde (M. Tüzel, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Shakespeare, W. (2013). Othello (Ö. Nutku, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Shakespeare, W. (2021). Venedik taciri (Ö. Nutku, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Stevenson, R. L. (2015). Dr. Jeykll ile Bay Hyde (C. Üster, Çev.). İş Bankası Kültür Yayınları.