Bölgesel kalkınmada kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin önemi: Torku örneği

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 63 - 82, 31.01.2021

Ozan Bahar , Yahya Nas

https://doi.org/10.24289/ijsser.806180

Öz

Bölgesel kalkınma farklılıklarının giderilmesinde, sermaye gücünü elinde bulunduran firmaların etkin rol oynadığı düşünülmektedir. Firmaların bölgelerin kalkınmasındaki etkisinin yönünü ve boyutunu belirlemek, bölgeler arası kalkınmışlık farklarının azaltılması için uygulanacak politikalara yön verebilir. Bu çalışmanın amacı bölgesel kalkınma ile kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu kapsamda, TR5 Batı Anadolu Bölgesinde faaliyet gösteren ve Torku ismiyle bilinen Konya Pancar Ekicileri Kooperatifinin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri ve bu faaliyetlerin bölge kalkınmasına etkileri incelenmiştir. Çalışmada, nitel veri toplama yöntemlerinden biri olan söyleşi yöntemi kullanılarak Kooperatifin üretim faaliyetleri hakkında bilgi edinilmiştir. Birbirine entegre olan çok sayıda üretim tesisi yoluyla atıklar yeniden üretime sevk edilerek, bir yandan doğaya olası zararın önüne geçilirken bir yandan da katma değeri daha yüksek ürünlere dönüştürülmektedir. Üretim süreçlerinde yerelleşmeye, beşeri ve sosyal sermayenin gelişmesine, bölge potansiyelinin açığa çıkarılmasına ve bölgenin üretim hacminin artırılmasına önemli ölçüde katkı sağlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Bölgesel kalkınma, Kurumsal sosyal sorumluluk, Torku

The importance of corporate social responsibility activities in regional development: Torku example

Öz

It is thought that the companies holding the power of capital play an effective role in eliminating regional development differences. Determining the direction and size of the impact of firms on the development of the regions can guide the policies to be applied to reduce the development of disparities among the regions. The aim of this study is to put forth the relationship between regional development and corporate social responsibility activities. In this context, the corporate social responsibility activities of Konya Beet Growers Cooperative, known as Torku and operating in TR5 Western Anatolia Region, and the effects of these activities on the development of the region were examined. In the study, information was obtained about the production activities of the cooperative by using the interview method, which is one of the qualitative data collection methods. Through a large number of integrated production facilities, by wastes are sent backing to production again, on the one hand preventing possible damage to the environment, and and on the other hand, transforming them into products with higher added value. In production processes, a significant contribution is made to localization, development of human and social capital, revealing the potential of the region and increasing the production volume of the region.

Anahtar Kelimeler

Regional development, Corporate social responsibility, Torku

Kaynakça

• Adamek, P. (2014). “Corporate Social Responsibility as a Tool for Sustainable Regıonal Development: A Case Study in Moravian-Silesian and Zlín Region”, XVII. Uluslararası Bölgesel Bilimler Kolokyumu, 18-20 Haziran 2014, Hustopeče, 749-756.
• Akbaş, İ. (2015). Bölgesel Kalkınma’ da Yönetişim Kavramı, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 333-354.
• Akkoyunlu, G., Ş. & Kalyoncuoğlu, S. (2014). İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çalışmalarının Marka Algısı Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 125-144.
• Alan, B. (2016). Öğretmen Eğitiminde Nitel Bir Araştırma Yöntemi Olarak Bireysel Araştırma, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 7-25.
• Avcı, N. & Akdemir, İ. (2014). Konaklama İşletmelerinde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısının İş Doyumu Üzerine Etkisi, Ege Akademik Bakış, 14(1), 125-135.
• Baah, K., D., Tawiah, K., A. & Agbeior, V. (2015). Corporate Social Responsibility in Ghana's National Development, İndiana University Press Africa Today, 62(2), 71-92.
• Bahar, O. (2007). Bölgesel Kalkınmada Turizm Sektörünün Ekonomik Açıdan Yeri ve Önemi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 1-19.
• Bakırcı, F., Ekinci, E., D. & Şahinoğlu, T. (2014). Bölgesel Kalkınma Politikalarının Etkinliği: Türkiye Alt Bölgeler Bazında Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (2), 281-298.
• Baykal, C., M. (2008). Hukuk-Ekonomi İlişkisi ve Ekonomi Hukuku Üzerine. Ankara Barosu Dergisi, 66(4), s.76-87.
• Bedük, A. & Ganiyusufoğlu, A. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri, Sosyoteknik Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 14-34.
• Bilgin, M. (2002). Yerel Yönetimlerin Bölgesel Kalkınmadaki Etkinliği: Göller Bölgesi Uygulaması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 7(2), 313-330.
• Bowen, R., H. (1953). Social Responsibilities of the Businessman, Lowa Press Üniversitesi, New York. https://books.google.com.tr/books?id=ALIPA wAAQBAJ&printsec =frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (Erişim Tarihi: 02.12.2019)
• Carroll, A., B. (1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders. Business Horizons, 34(4), s.39-48.
• Çalışkan, O. & Ünüsan, Ç. (2011). Otel Çalışanlarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısının İş Tatmini ve İşte Kalma Niyetine Etkisi, Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(2), 154-166.
• Çeken, H. (2008). Turizmin Bölgesel Kalkınmaya Etkisi Üzerine Teorik Bir İnceleme, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(2), 293-306. Çetin, M. (2006). Bölgesel Kalkınmada Sosyal Ağların Rolü: Silikon Vadisi Örneği, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 21(1), 1-25.
• Doğan, B. (2015). “Girişimciliğin Bölgesel Kalkınma Üzerine Etkisi”, 1. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi, 6-8 Mayıs 2015, Gölbaşı-Adıyaman, 27-43.
• Doğan, S. & Yıldız, Z. (2007). Bölgesel Kalkınma, Turizmin İlişkisi ve Göller Bölgesi Kalkınmasında Alternatif Turizm Potansiyelinin Kullanılabilirliğine Yönelik Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(6), 147-181.
• Ekiztepe, B. (2012). Kırsal Turizmin Kırsal Kalkınmaya Etkileri: Teorik Bir Çalışma, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2 (2), 85-88.
• Engin, E. & Akgöz, B., E. (2013). Sürdürülebilir Kalkınma Ve Kurumsal Sürdürülebilirlik Çerçevesinde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramının Değerlendirilmesi, Selçuk İletişim, 8(1), 85-94.
• Ergün, T. & Çobanoğlu, N. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Etiği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 97-123.
• Ersungur, Ş., M., Kızıltan, A. & Polat, Ö. (2007). Türkiye’de Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması: Temel Bileşenler Analizi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 55-66.
• Ersungur, Ş., M. & Yalman, İ., N. (2009). Bölgesel Kalkınmada İhracat Teşviklerinin Etkinliği: Sivas İlinde Bir Uygulama, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 81-98.
• Fondevila, M., M., Abadía, J., M. & Scarpellini, S. (2017). CSR and Green Economy: Determinants and Correlation of Firms’ Sustainable Development, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 25(5), 756-771.
• Gardberg N., A. & Fombrun, C., J. (2006). Corporate Citizenship: Creating Intangible Assets across Institutional Environments. The Academy of Management Review, 31(2), s.329-346.
• Gennaioli, N., La Porta, R., Lopez, S., F. & Shleifer, A. (2011). Human Capital and Regional Development, National Bureau of Economic Research Working Paper No.17158, Cambridge.
• Gerşil, G., S. & Aracı, M. (2011). Sosyal Sermayenin Güven Unsurunun İşgörenlerin Performansı Üzerine Etkileri. Çalışma ve Toplum,1, 39-74.
• Girgin, D. & Satmaz, İ. (2019). Özel Yetenekli Öğrencilerin Bilim ve Sanat Merkezinde Gerçekleştirilen Bilimsel Söyleşilere İlişkin Görüşleri, Uluslararası Eğitimde Yenilikçi Yaklaşımlar Dergisi, 3(4), 82-92.
• Gorski, H., Fuciu, M. & Croitor, N. 2014. Research on Corporate Social Responsibility in the Development Region Centre in Romania, Procedia Economics and Finance, 16, 224 – 233.
• Göküş, M., Özdemiray, S., M. & Göksel, Z., S. (2013). Bölgesel Kalkınmada Kadın Girişimciliğinin Önemi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 87-97.
• Göymen, K. (2004). Yerel Kalkınma Önderi ve Paydaşı Olarak Belediyeler. İstanbul: Pendik Belediyesi Kültür Yayınları.
• Gülmez, M. & Yalman, İ., N. (2010). Yatırım Teşviklerinin Bölgesel Kalkınmaya Etkileri: Sivas İli Örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 235-257.
• Gür, B. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ve Türkiye’de Mikro Finansman Uygulamaları, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 87-106.
• Gürel, T. (2010). Kurumsal Sosyal Sorumlulukta Yeni Yaklaşımlar ve Tartışılan Konular. Selçuk İletişim, 6(3), s.111-122. Hahn, T. & Scheermesser, M. (2006). Approaches to Corporate Sustainability among German Companies. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 13, 150-165.
• Haller, A., P. (2012). Concepts of Economic Growth and Development. Challenges of Crisis and of Knowledge, Economy Transdisciplinarity Cognition, 151, 66-71.
• Harris, J., M. (2000). “Basic Principles of Sustainable Development”. Global Development and Environment Institute Working Paper 00-04, Tufts University, USA.
• Heikkurinen, P. & Bonnedahl, K., J. (2013). Corporate Responsibility for Sustainable Development: A Review and Conceptual Comparison of Market- and Stakeholder-Oriented Strategies, Journal of Cleaner Production, 43, 191-198.
• Işık, N. & Kılınç, E., C. (2011). Bölgesel Kalkınmada Ar-Ge ve İnovasyonun Önemi: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 9-54.
• İyigün, N., Ö. (2015). What Could Entrepreneurship do for Sustainable Development? A Corporate Social Responsibility-Based Approach, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 195, 1226-1231.
• Kan, M., Kan, A., Gülçubuk, B. & Peker, K. (2016). Türkiye'de Yerel Ürünlerin Bölgesel Kalkınma Dinamikleri İçindeki Önemi. Çanakkale: Paradigma Akademi.
• Karabat, B., Ç. & Sönmez, Ö., A. (2012). Bölgesel Kalkınmada Kadın Girişimciliğinin Rolü, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1-12.
• Karataş, M. & Çankaya, E. (2010). İktisadi Kalkınma Sürecinde Beşeri Sermayeye İlişkin Bir İnceleme, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 29-55.
• Kasalak, M., A. (2014). Bölgesel Kalkınma Açısından Sosyokültürel Yapının Girişimciliğe Etkisi, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 249-266.
• Kayalak, S. & Kiper, T. (2006). “İstatistiki Bölge Birimleri Nomenklatörü’ne (Nuts) Göre Türkiye’de Bölgesel Farklılıklar”, TÜCAUM IV. Coğrafya Sempozyumu, 25-26 Mayıs 2006, Ankara, 45-62.
• Kaypak, Ş. (2012). Ekolojik Turizm ve Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(22), 11-29.
• Keskin, A. (2011). Ekonomik Kalkınmada Beşeri Sermayenin Rolü Ve Türkiye, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 125-153.
• Kolk, A. (2016). The Social Responsibility of International Business: From Ethics and the Environment to CSR and Sustainable Development, Journal of World Business, 51, 23-34.
• Kolk, A. & Tulder, R. (2010). International Business, Corporate Social Responsibility and Sustainable Development, International Business Review, 19, 119-125.
• Kuşat, N. (2012). Sürdürülebilir İşletmeler için Kurumsal Sürdürülebilirlik ve İçsel Unsurları, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 14(2), 227-242.
• Küçükaltan, D., Oğuzhan, A., Apak, S. & Boyacıoğlu, E., Z. (2005). Bölgesel Kalkınmada Kültürel Turizmin Etkisi: Kırkpınar Yağlı Güreşleri Örneği, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 1-22.
• Künü, S., Hopoğlu, S., Gürçam, Ö., S. & Güneş, Ç. (2015). Turizm ve Bölgesel Kalkınma Arasındaki İlişki: Doğu Karadeniz Bölgesi Üzerine Bir İnceleme, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 71-93.
• Memiş, H., Paksoy, H., M. & Paksoy, S. (2007). Bölgesel Kalkınmada Kadın Girişimciliğinin Önemi: GAP Bölgesinde Bir Araştırma, Araştırma Makaleleri, 137-152.
• Mesci, M. & Dönmez, G. (2016). Turizmin Bölgesel Kalkınma Ve Yerel Halk Üzerindeki Etkisi: Mudurnu Örneği, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 21-50.
• Mbilima, F. (2019). Extractive Industries and Local Sustainable Development in Zambia: The Case of Corporate Social Responsibility of Selected Metal Mines, Resources Policy, 1-19. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2019.101441
• Ömür, G., A. (2010). İş Ahlakı Perspektifinde Yatırımcı İçin Kurumsal Yönetişimin Şeffaflık İlkesinin Önemi, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 43, 163-175.
• Paksoy, S. & Aydoğdu, M., H. (2010). Bölgesel Kalkınmada Girişimciliğin Geliştirilmesi: GAP-GİDEM Örnekleri, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 113-134.
• Pınar, A., & Arıkan, S., İ.(2003). Avrupa Birliği ve Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Bağlamında Devlet Yardımları, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 3(1), 93-111.
• Pirili, M., U. (2011). Bölgesel Kalkınmada Kamu Yatırımlarının Rolü: Kuramsal Bir Değerlendirme, Ege Akademik Bakış, 11(2), 309-324.
• Popa, R., A. (2015). The Corporate Social Responsibility Practices in the Context of Sustainable Development. The Case of Romania, Procedia Economics and Finance, 23, 1279-1285.
• Putnam, R. D. (1995). Bowling Alone: America's Declining Social Capital, Journal of Democracy, 6(1), 223-234.
• Rondinelli, D., A., & Berry, M, A. (2000). Environmental Citizenship in Multinational Corporations: Social Responsibility and Sustainable Development, European Management Journal, 18(1), 70–84.
• Sarıkaya, M. & Kara, F., Z. (2007). Sürdürülebilir Kalkınmada İşletmenin Rolü: Kurumsal Vatandaşlık, Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 221-233.
• Sevinç, H. (2011). Bölgesel Kalkınma Sorunsalı: Türkiye’de Uygulanan Bölgesel Kalkınma Politikaları, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(2), 35-54.
• Sinemillioğlu, M., O. (2009). Sürdürülebilir Bölgesel Kalkınma ve Türkiye Süreci, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 245-268.
• Streimikiene, D., Simanaviciene, Z. & Kovaliov, R. (2009). Corporate Social Responsibility for İmplementation of Sustainable Energy Development in Baltic States, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13, 813–824.
• Şahin, M. & Uysal, Ö. (2011). Bölgesel Kalkınma Çerçevesinde Yatırım Teşviklerinin Shift-Share Analizi, Maliye Dergisi, 160, 111-138.
• TDK, (2020). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ (Son erişim tarihi: 20.04.2020).
• Türkoğlu, M. (2002). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Bölgesel Kalkınmaya Etkileri ve Bölgesel Kalkınmada KOBİ Temelli Stratejiler, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 7(1), 277-300.
• UNCTAD, (1999). “The Social Responsibility Of Transnational Corporations”, United Nations Conference on Trade and Development. New York and Geneva: United Nations.
• UNDP, (1996). “Human Development Report 1996”. New York: Oxford University Press.
• WCED, (1987). “Our Common Future”. New York: Oxford University Press.
• Xia, B., Olanipekun, A., Chen, O., Xie, L. & Liu, Y. (2018). Conceptualising the State of the Art of Corporate Social Responsibility (CSR) in the Construction Industry and Its Nexus to Sustainable Development, Journal of Cleaner Production, 195, 340-353
• Yayar, R. & Demir, Y. (2012). Bölgesel Kalkınma ve Yatırım Teşvikleri: Tokat İlinde Bir Uygulama, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39, 119-146.
• Yaylı, H. (2012). Çevre Etiği Bağlamında Kalkınma, Çevre Ve Nüfus, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 151-169.
• Zengin, E., Başkurt, M., & Es, M. (2014). Yerel Yönetimler Ve Yerel Kalkınma, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 95-124.