Ortaöğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri: Düzce il örneği

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 87 - 103, 30.06.2024

Cengiz Güney , Salih Paşa Memişoğlu

https://doi.org/10.24289/ijsser.1495187

Öz

Araştırmanın amacı ortaöğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin iletişim yeterlilik düzeylerini tespit etmektir. Araştırmada betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini 2020/2021 eğitim-öğretim yılında Düzce merkez ve ilçe ortaöğretim kurumlarında görevli 1159 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ve Topluer’in (2008) Türkçeye uyarladığı İletişim Yeterlilikleri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri “destekleme, empati, sosyal rahatlık” boyutlarında ve ölçek toplamında “çoğu zaman” kategorisinde değerlendirilmiştir. “Cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, yaş, kıdem, görev yeri” değişkenlerine göre, okul yöneticileri iletişim yeterliliklerinin alt boyutlar ve ölçek genelinde anlamlı düzeyde farklılaşmadığı; “müdürle çalışma süresi ve okul türü” değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İletişim, İletişim yeterlilikleri, Okul yöneticisi

Etik Beyan

Bu çalışma için Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimlerde İnsan Araştırmaları Etik Kurulundan 2021/43 sayısı ile etik izin alınmıştır.

Communication competencies of school administrators according to the perceptions of teachers working at secondary education institutions: The case of Düzce

Öz

The objective of this study is to determine the communication competence levels of school administrators according to the perceptions of the teachers working at secondary education institutions. A descriptive research model was used. The research population consists of 1159 teachers working in Düzce central and district secondary education institutions in the 2020/2021 academic year. A Personal Information Form and the Communication Competence Scale, adapted into Turkish by Topluer (2008), were used as the data collection tools. According to the research findings, the communication competencies of school administrators were evaluated to be in the category of "most of the time" for the dimensions of "support, empathy, social comfort" and for the total scale. It was also found that the communication competencies of school administrators did not differ significantly according to the variables, "gender, marital status, living situation, age, seniority, place of duty," in terms of the sub-dimensions and the whole scale; however, there was a significant difference according to the variables "working time with the principal and school type."

Anahtar Kelimeler

Communication, Communication competencies, School administrators

Etik Beyan

For this study, ethical permission was received from Bolu Abant İzzet Baysal University Human Research Ethics Committee in Social Sciences, number 2021/43.

Kaynakça

• Açıkalın, A. ve Turan, S. (2018). Okullarda Etkili İletişim. Pegem A Akademi.
• Ada, Ş. ve Akan, D. (2007). Değişim sürecinde etkili okullar. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 343-373.
• Akan D. ve Azimi, M. (2019). Okul müdürlerinin iletişim becerilerinin öğretmen algılarına göre incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(1), 287-300.
• Asar, Ç. (2014). İlkokul yöneticilerinin yeterliklerine ve iletişim becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi.
• Aydoğmuş, M. (2015). Ortaöğretim okulları müdürlerinin iletişim yeterliliklerine ilişkin öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi.
• Bakan, G. S. (2017). Okul müdürlerinin iletişim beceri yetkinliği. (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi.
• Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel Davranış: İnsanın Üretim Gücü. Ekinoks Yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranışlar. Pegem Akademi.
• Casiadi, S. (2017). Öğretmenlerin okul müdürlerinin iletişim becerileri ve çatışma yönetimi konusunda görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Cemaloğlu, N. (2020). Yönetimin Pin Kodu. Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N. ve Duran, A. (2020). Fark Yaratan Başarılı Okul Müdürleri. Pegem Akademi.
• Cüceloğlu, D. (2020). İletişim Donanımları. Remzi Kitapevi.
• Çelik, M. (2019). Okul yöneticilerinin iletişim yeterlikleri ile takım liderlik davranışları arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Çetinkaya, H. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerilerinin okul başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi.
• Çetinkaya, Ö. ve Alparslan, A. M. (2011). Duygusal zekanın iletişim beceriler üzerine etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 363-377.
• Drucker, P. (2004). Etkin Yöneticiyi Etkin Yapan Nedir? Harvard Business Review.
• Elma, C. ve Demir, K. (2000). Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar Uygulamalar ve Sorunlar. Anı Yayıncılık.
• Erkuş A. ve Günlü E. (2009). İletişim tarzının ve sözsüz iletişim düzeyinin çalışanların iş performansınaetkisi: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20 (1),7-24.
• Ewan, C. ve White, R. (1996). Teaching nursing. 2nd Edition, Chapman and Hall.
• Güngörmez, T. K. (2020). Ortaöğretim okul müdürlerinin iletişim yeterliklerine ilişkin öğretmen görüşleri: karma bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi.
• Hoşgörür, V. (2002). İletişim Sınıf Yönetimi. Z. Kaya. (Ed), Pegem AYayıncılık.
• Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2015). (Educational administration/ Theory, research and practice) Eğitim yönetimi, teori, araştırma ve uygulama. S. Turan ( Ed.), Okullarda iletişim, (340-370) Nobel Yayın.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Katz, D. ve Kahn, R. L. (1978). The Social Psychology Of Organizations.
• Kaya, Y. K. (1993). Eğitim Yönetimi. Set Ofset Matbaası.
• Kösterelioğlu, M. A. ve Argon, T. (2010). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğine ilişkin öğretmen algıları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17.
• Nartgün, Ş. S. ve Çakmak, Y. (2012). Meslek liselerinde yöneticiler ve öğretmenler arasındaki iletişim sorunları, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-14.
• Sağır, M. ve Parlak, F. (2018). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile örgütsel güven arasındaki ilişki. Ekev Akademi Dergisi, 22(76), 165-185.
• Sayılan, F. (2007). Küreselleşme ve eğitimdeki değişim. E. Oğuz ve A. Yakar (Ed.), Küreselleşme ve eğitim. Dipnot Yayınları.
• Sevinç, Y. S. ve Çiçek S. A. (2018). Okul yöneticilerinin iletişim yeterliliklerine ilişkin öğretmen görüşleri ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 56-65. https://doi.org/10.29217/uujss.43
• Topluer, A. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim yeterlikleri ile örgütsel çatışma düzeyi arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi). İnönü Üniversitesi.
• Töremen, F. ve Kolay, F. (2003). İlköğretim okul yöneticilerinin sahip olması gereken yeterlikler, Milli Eğitim Dergisi, (160).
• Uzun, T. (2015). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri ile Öğretmenlerin Genel ve Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Giresun İli Örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi.
• Üstüner, M. ve Kış, A. (2014). İletişim yeterliği ile örgütsel çatışma arasındaki ilişki: eğitim denetmenleri başkanlığı üzerine bir araştırma. Eurasian Journal of Educational Research, 56(56), 1-22. https://doi.org/ 10.14689/ejer.2014.56.5
• Wiemann, J. M. (1977). Expication and test of a model of communicative competence. Human Communication Research, 3, 195-213.
• Yeniçeri, Ö. ve İnce M. (2005). Bilgi Yönetim Stratejileri ve Girişimcilik. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.