Millet Mektepleri ve 1929 Yılı Millet Mektepleri Faaliyetlerinin Basına Yansımaları

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 93 - 102, 30.06.2018

Mustafa Kılınç

Öz

Öz:

1 Kasım 1928 yılında
kabul edilen yeni harf inkılabının başarılı olması için Millet Mekteplerinden
önce faaliyet gösteren Halk Dershaneleri teşkilatı ve yönetmeliği revize
edilerek ve genişletilerek 1 Ocak 1929’da Millet Mektepleri açılmış ve açılış
günü Maarif Bayramı olarak kutlanmıştır. Millet Mektepleri teşkilatı daha önce
Arap harflerini bilen ve bilmeyenlere yönelik eğitim öğretim sürdürürken 1929
yönetmeliğiyle A ve B dershaneleri şeklinde teşkilatlanmıştır. Bu eğitim
kurumlarıyla ilgili 1928-1929 yıllarında iki yönetmelik düzenlenmiştir. Millet
Mektepleri teşkilat olarak; Sabit Millet Mektepleri, Gezici Millet Mektepleri,
Özel Millet Mektepleri, Köy Yatı Dershaneleri ve Halk Okuma Odaları şeklinde
düzenlenmiştir. Bu eğitim kurumlarında daha çok ilkokul öğretmenlerinden
yararlanılırken ilk yıllarda halk içinde eğitimli kişilerden de
yararlanılmıştır. Bu kurumlar okuma yazma seferberliğini yürütürken bir yandan
da Cumhuriyet ideolojisini ve hedeflerini tabana yayıyordu. Millet
Mekteplerinin başarısı için Reisi Cumhur Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde tüm
millet seferber edilmiştir. Millet Mekteplerinde; Kıraat ve Tahrir Dersi, Hesap
ve Ölçüler Dersi, Sağlık Bilgisi Dersi, Yurt Bilgisi Dersi okutulmuştur. Millet
Mekteplerinin ilk yıllarındaki başarı durumları sonraki yıllarda istenilen
düzeyde gerçekleşmemiştir. Bununla beraber harf inkılabı öncesi duruma göre
başarı %100 dür. Millet Mektepleri faaliyetlerinin basında yer alması aslında
1929 yönetmeliğinin getirdiği zorunluluktur. Bu yönetmeliğe göre Millet
Mektepleri faaliyetlerinin Millet Mektepleri idare heyetleri tarafından
neşriyat yaptırılması gerekli görülmüştür. Millet Mektepleri 1929 yılı
faaliyetlerinin basındaki yansımalarına baktığımız zaman; basındaki haberlere
göre Millet Mekteplerinin başarısı hedeflenen başarının üstündedir.

Bu çalışma;
Cumhuriyetin eğitim kurumlarından Millet Mektepleri yapısını ve 1929 yılı
Millet Mektepleri faaliyetlerinin basına yansımalarını kapsamaktadır.
Araştırma: Döneme ilişkin arşiv kaynakları, gazeteler, tetkik eserler,
makaleler ve tezlere dayanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Millet Mektepleri, Millet Mektepleri Faaliyetleri

Kaynakça

• KaynakçaAKPINAR, D. & Kanalga, R. Kayseri Millet Mektepleri. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, VII/1AKTAŞ, U. (2003). Millet Mektepleri (1928-1935). Eskişehir Anadolu Üniversitesi. SBE. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.Akşam Gazetesi. (1929). 3 Şubat. Akşam Gazetesi. (1929). 5 Şubat.ALBAYRAK, M. http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-29/millet-mekteplerinin-yapisi-ve-calismalari-1928-1935. Erişim:09.03.2017AVCI, C. (2013). Harf İnkılabı ve Millet Mektepleri. Mediterranean Journal of Humanities mjh.akdeniz.edu.tr. III/1 BCA (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), Fon Kodu:30-18-01-02 Kutu No:5 Dosya No:48 Sıra No:16BİNBAŞIOĞLU, C. (2005). Türk Eğitim Düşüncesi Tarihi. Ankara.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 03 Ekim.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 1 Kânunusani. Yunus N. Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 4 Ağustos.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 2 Kânunusani.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 4 Kânunusani. Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 5 Kânunusani.Yunus, N. Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 5 Kânunusani.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 13 AğustosCumhuriyet Gazetesi. (1929). 23 TeşrinievvelCumhuriyet Gazetesi. (1929). 2 KanunievvelCumhuriyet Gazetesi. (1929). 28 Teşrinievvel.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 31 Kanunisani.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 16 Kanunisani.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 29 Temmuz.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 2 Teşrisani. Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 23Teşrisani.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 17 Mayıs.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 1 Teşrisani.Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 1 Teşrisani.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 16 Şubat.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 14 Kanunievvel.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 19 Şubat.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 24 Şubat.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 18 Şubat. Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 11 Teşrinisani.Cumhuriyet Gazetesi. (1929). 7 Kanunisani.DEMİR, G. T. & Altunay Ş. E. (2017). Millet Mekteplerinin Fikri Temelini Oluşturan Halk Dershane ve Konferansları Talimatnamesi üzerine Bir İnceleme, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl 5. Sayı. 49. DÖNMEZ, C. (2008). Tarihi Gerçekleriyle Harf İnkılabı ve Kazanımları. Ankara.İLGÜREL, M. (1981). Doğumunun 100.Yılında Atatürk’e Armağan, Millet Mektepleri. İstanbul.KILIÇ, F. (2017). Yeni Türk Alfabesinin Yaygın Eğitim Yoluyla Öğretilmesi, Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı, 61, Maarif Vekilliği. (1934). 1928-1934 Millet Mektepleri Faaliyetleri İstatistiği, Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü. İstanbul.Maarif Vekilliği, (1940). Millet Mektepleri Talimatnamesi. İstanbulMaarif Vekaleti, (1928). Millet Mektepleri ve Halk Dershaneleriyle Harf Kurslarında Alfabe, Kıraat, Yazı ve İmla Tedrisi Usulü. İstanbul.ŞİMŞİR, B. N. (1992). Türk Yazı Devrimi. Ankara.ww.milliyet.com.tr/100-yasindan-sonra-okuma-yazma-gundem-2633652/Erişim:24.03.2018YILMAZ, M. S. (2009). Harf İnkılabı ve Millet Mektepleri 1928-1935 Kastamonu Örneği. Ankara. YÜCEER, S. (2009) Millet Mekteplerinin İşleyişi ve Bursa’daki uygulamalar,80.Yılında Türk Harf İnkılabı Uluslararası Sempozyumu. Yeditepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü. İstanbul.