Yedinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi İle İlgili Yazılmış Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 10 - 23, 31.12.2022

Soner Akın , İsmail Hakan Akgün

Öz

Bu araştırmanın amacı, 2000-2020 yılları arasında Türkiye’de 7. Sınıf Sosyal Bilgiler dersi ile ilgili yazılmış tezlerdeki genel eğilimi belirlemektir. Bu amaç kapsamında araştırmaya dâhil olacak tezler YÖK Ulusal Tez Merkezinde “Sosyal Bilgiler”, “7. Sınıf” anahtar sözcükleri ile tarama yapılmış ve bu arama neticesinde 123 yüksek lisans ve 12 doktora tezi olmak üzere toplam 135 teze ulaşılmıştır. Ulaşılan bu tezler; tez türü, yayın yılı, araştırma yöntemi, araştırma yaklaşımı, örneklem türü, örneklem sayısı, yayınlandığı üniversite açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda; 2000-2020 yılları arası 7. Sınıf Sosyal Bilgiler dersine yönelik yazılmış tezlerin konu olarak en fazla öğrenci başarısı ile öğrencilerin derse karşı ilgi, tutum ve becerilerinin çeşitli yöntem ve tekniklere göre belirlenmesi konularının incelendiği görülmüştür. Ayrıca tezlerde genel olarak nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı, çoğunlukla tarama modeli ile deneysel modelin tercih edildiği, tezlerin büyük bir kısmının yüksek lisans düzeyinde yazıldığı, bazı üniversitelerde ve bazı yıllarda araştırma konusuna yönelik tezlerin daha çok yazıldığı ancak onun dışında dengeli bir dağılım olduğu tespit edilmiştir. Örneklem türü olarak ise küçük örneklem gruplarının ve ortaokul öğrencileri ile öğretmenlerin daha çok tercih edildikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yedinci Sınıf, Sosyal Bilgiler, İçerik Analizi.

Kaynakça

• Akgün, İ. & Akgün, M. (2021). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Teknoloji Kullanımına Yönelik Tezlerin İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 227-247.
• Atıcı, B. & Akgün, M. (2021), Eğitimde Bulut Bilişime İlişkin Araştırmaların İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(1), 272-284.
• Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38
• Çakmak, Z., Akgün, İ. H. & Salur, M. (2021). 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersine İlişkin Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi, Belgi Dergisi, 22(Yaz 202/II), 825-843.
• Çelikkaya, T. & Kürümlüoğlu, M. (2019), Sosyal Bilgiler Dersi Demokrasinin Serüveni Ünitesi İle Öğrencilerin Bilişsel Yapılarının Ve Kavramsal Gelişim Süreçlerinin İncelenmesi, Anadolu Journal Of Educational Sciences International, 9(1), 56-86.
• Çetin, Ş. (2016), İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Algılarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in education (5th Ed.). London and New York:Routledge Falmer
• Değirmenci, Y. & Eskici, B. (2019), Öğretmen Adaylarının Etkin Vatandaşlık Algılarının İncelenmesi, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 232-256.
• Dįnçer, S. (2018). Content analysis in for educational science research: Meta-analysis, meta-synthesis, and descriptive content analysis. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7
• Erden, M. (1996), Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Ersoy, A. F. (2016), Sosyal Bilgiler Dersi Ve Vatandaşlık Eğitimi. (Editörler: Refik Turan ve Tahsin Yıldırım), Sosyal Bilgilerin Temelleri İçinde (143-163). Ankara: Anı Yayıncılık
• Esen, S. (2017), 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi)Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, .
• Edeş, O. (2019), 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde İşbirliğine Dayalı Öğretim Yöntemi Takım-Oyun-Turnuva Tekniğinin Öğrenci Başarına Olan Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kars: Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güven, S. & Kılıç, Z. (2017), Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C.15, S.2, s.200-223.
• Güven, S. (2018), Sosyal Bilgilerde Demokrasi, İnsan Hakları ve Vatandaşlık Eğitimi, Çalışkan, Hüseyin-Kılcan, Bahadır (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde, (97-98) İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Güven, S. & Ayyayla P. M. (2017), Hayat Bilgisi Ders Kitapları ile İlgili Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi, The Journal Of International Lingual Social And Educational Sciences (Jilses), 3(2), 75–86.
• İnan, S. (2014), Sosyal Bilgiler Eğitimi: Nedir, Ne Zaman ve Neden?. Süleyman İnan (Ed.), Öğretmenler ve Öğretmen Adayları İçin Sosyal Bilgiler Eğitimine Giriş (Kavramlar, Yaklaşımlar, Etkinlikler), s. 1-21, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karakuş, F. (2006), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yapıcı Öğrenme ve Otantik Değerlendirme Yaklaşımlarının Öğrencilerin Akademik Başarı, Kalıcılık ve Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, .
• Millî Eğitim Bakanlığı (2005), İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (4-5. Sınıflar), Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018), Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Ankara: MEB Yayınları.
• Öztürk, C. (2012). Toplumsal Yaşama Disiplinler Arası Bir Bakış, Cemil, Öztürk (Ed.), Farklı Ülkelerin Sosyal Bilgiler Eğitim Programları, Ankara: Pegem Akademi
• Tuncel, G. &Ayva, G. (2010). Sosyal Bilgiler Dersinde Demokrasinin Serüveni Ünitesinde Geçen Kavramların Kazandırılması Üzerine Bir Uygulama. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 276-294.
• Turan, L. & Sevim, O. & Tunagür, M. (2018), Türkçe Eğitimi Alanında Hazırlanan Doktora Tez Özetlerine Yönelik Bir İçerik Analizi, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (11), 29-44.
• Yeler, M. & Ocak, G. (2021), 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık Öğrenme Alanı Kazanımlarına İlişkin Eğitim Durumlarının İncelenmesi: Durum Çalışması, OPUS International Journal of Society Researches , 18 (39) , 175-222 .
• Yılar, M. B. &Tomal, N. (2019), Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Yeni Değişikliklerle Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/bayram.yilar/133960/14.%20Hafta-Sos%20Bil%20Program%C4%B1-Murat%20B.%20Y%C4%B1lar%20-%20Necati%20Tomal.pdf , Erişim Tarihi: 09.02.2021
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, E. Ö. (2017), ‘’Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Gözünden Vatandaşlık ve Türk Vatandaşlığı’’, İlköğretim Online, 16(2), 406-427.