Etkili Soru Sorma Becerisinin Kazandırılması ve Geliştirilmesi Açısından Türkçe Dersi Metin İşleme Süreçlerinde İşlevsel Tekniklerin Kullanımı: Soru Kadranı Tekniği Örneği

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 45 - 63

Ali Göçer Akife Kurt

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkçe dersi metin işleme sürecinin aşamalarında soru kadranı tekniğinin kullanılabilirliğine işaret etmek ve bu tekniğin işlevselliğine dikkat çekmektir. Bu amaçla soru temelli uygulamalar içeren soru kadranı tekniğinin Türkçe dersi metin işleme sürelerinde etkin bir şekilde kullanılabilirliğini göstermek amacıyla genel olarak eğitimde özel olarak da Türkçe eğitiminde çalışmalarında yer bulan kaynaklar temelinde kuramsal bir çerçeve oluşturarak eğitimde soru ve soru sorma becerisinin yeri üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede soru sormanın ve soru kadranı tekniğini kullanmanın; ön bilgileri harekete geçirme, metinler arası ilgi kurma, ilişkilendirmeler yapma, anlama, kavrama, anlam kurma, anlamlandırma, sıralama, sınıflama, değerlendirmelerde bulunma, analiz ve sentez yapma gibi zihinsel becerilerin geliştirilmesindeki işlevlerine değinilmiştir. Bunun yanında Türkçe dersi metin işleme sürecinin aşamalarında soru kadranı tekniğinin kullanılabilirliğine örnek olması amacıyla metin işleme sürecinin metne hazırlık aşaması, okuma anlama ve dinleme/izleme anlama becerilerinin geliştirilmesi ile ilgili kesitlerine yönelik üç etkinlik örneği tasarlanmıştır. Çalışma sonunda öğrencilerin temel dil becerilerinin özellikle de kavrama, anlamlandırma, çıkarımlarda bulunma gibi anlama yeteneklerinin geliştirilmesinde amacıyla yürütülen etkinliklerde soru sorma becerisinin kazandırılması ve geliştirilmesi için soru kadranı tekniğinin uygulanabilirliğine ilişkin bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Soru, soru sorma becerisi, soru sorma etkinliği, soru kadranı tekniği

Kaynakça

• Yeşil, R. (2010). Tarih eğitiminde soru sorma temelli öğrenme. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 119-137.
• Yeşil, R., & Yeşil, S. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Kırşehir: Öğrenci Kitabevi Yayınları.
• Yılmaz, N., & Bilican, Y. M. (2021). Çocuk edebiyatı ve felsefe. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.