SİNİZM: TÜRKİYE’DE SAĞLIK ALANINDA 2011-2018 YILLARI ARASINDAKİ ÇALIŞMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 161 - 175, 31.10.2019

Nazmiye Ekinci

Öz

Bu çalışmanın amacı günümüzde sinik bireyleri ve sinizm kavramını ve sinizmin türlerini tanıtmak ve Türkiye’de sağlık kurumlarında sinizm ile ilgili yapılmış özgün çalışmaları değerlendirmektir. Sağlık alanında sinizmle ilgili yapılmış çalışmaları ele alan bir çalışma bulunmamaktadır. Bunun için bu çalışmada sinizm kavramına, sinizm türlerine, sağlık kurumlarında sinizmle ilgili, yapılmış çalışmalara yer verilmiş ve detaylı bir literatür taraması yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda sağlık alanında sinizmle ilgili Türkiye’de yapılmış çalışmaların yıllar içinde arttığı görülmüştür. Ayrıca çalışmalarda çoğunlukla sinizm ile demografik değişkenler arasındaki ilişkilere bakıldığı belirlenmiştir. Sinizm ile ilişkisi araştırılan konular arasında daha çok örgütsel vatandaşlık, liderlik tarzları, örgütsel adalet, tükenmişlik ve performans yer almaktadır. Sağlık alanında sinizmle ilgili çalışmaların sırasıyla en çok İstanbul ve Ankara’da yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinizm, Örgütsel Sinizm, Sağlık, sağlık personeli

CYNICISM: AN EVALUATION ON THE STUDIES BETWEEN 2011-2018 IN HEALTH CARE IN TURKEY

Öz

The objective of this study is to introduce cynic individuals, the concept of cynicism and types of cynicism and  evaluate the original studies have been made regarding cynicism in health institutions in Turkey. There is no study dealing with cynicism in the field of health. So, in this study, the concept of cynicism, cynicism types, cynicism in health institutions, studies have been included and a detailed literature review has been made. As a result of the research, it has been seen that the studies on cynicism in the field of health have increased over the years in Turkey. In addition, it was determined that the relationship between cynicism and demographic variables was mostly examined. The subjects that have been investigated in relation to cynicism include organizational citizenship, leadership styles, organizational justice, fatigue and performance. It was concluded that cynicism studies in the field of health were mostly conducted in Istanbul and Ankara respectively.

 

Anahtar Kelimeler

Cynicism, Organizational Cynicism, Health, Medical Personnel

Kaynakça

• Abraham, J., Pane, M.M., Chairyani, R. P. (2015). An Investigation on Cynicism and Environmental Self-Efficacy as Predictors of Pro-Environmental Behavior, Scientific Research Publishing, 6: 235, 237.
• Ağırdan, Ö. (2016). Örgütsel Sinizm: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1-94.
• Ahmadi, F. (2014). Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Atatürk Üniversitesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 26.
• Akben, S. (2014). Sağlık Sektöründe Hizmetkâr Liderlik Algılaması, Stres, Örgütsel Sinizm Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1-123.
• Akbolat, M., Işık, O. Ve Kahraman, G. (2014). Sağlık Çalışanlarının Sinik Davranışlar Gösterme Eğilimi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (2), 84-95.
• Akman, G. (2013). Sağlık Çalışanlarında Genel- Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1- 115.
• Aktaş, M. İ. (2014). Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Sinizm Düzeyinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-78.
• Akyurt, G. (2017). Hemşirelerde Sinizm Ve Tükenmişliğin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-82.
• Akyüz, İ. ve Çatır, N. O. (2014). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi, International Journal of Economic and Administrative Studies, (16):61-76.
• Aly, N.A.E.M., Ghanem, M. ve El-Shanawany, S. (2016). Organizational Cynicism and Its Consequences on Nurses and Quality of Care in Critical Care and Toxicology Units, Journal Of Education And Practice, 7(8):85.
• Ambrose, M. L., & Kulik, C. T. (1999). Old Friends, New Faces: Motivation Research in the 1990’s, Journal of Management, 25: 231-292.
• Aqueveque, C. (2010). Corporate Behavior, Social Cynicism, and Their Effect on Individuals’ Perceptions of the Company, Journal of Business Ethics, 91: 315.
• Arı, H. (2018). Hastanelerde Duygusal Emeğin Bireysel İş Performansına Etkisinde Örgütsel Sinizmin Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-173.
• Ayhan, G. (2019). Örgütsel Sinizmin Kurumsal İtibara Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 39.
• Bakker, E.D. (2006). Integrıty And Cynıcısm: Possıbılıtıes And Constraınts Of Moral Communıcatıon, Journal Of Agricultural and Environmental Ethics, 20: 122-123.
• Blanca, G. ve Ramona, T. (2006). Change, Resıstance To Change And Organızatıonal Cynıcısm, Studies in Business and Economics, 11(3): 49.
• Bingöl, Ş. (2018). Gençik Hizmetleri Ve Spor İl Müdürlüğü Antrenörlerinin Örgütsel Sinizm Ve Bağliliğinin İncelenmesi. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya, 26.
• Bulut Korkmaz, C. (2018). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Sinizm Düzeyleri İle İş Tatminleri Arasındaki İlişki: Diyarbakır Selahaddin Eyyübi Devlet Hastanesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne, 1-87.
• Cesur Yeşilçimen, K. (2015). Hemşirelikte Örgütsel Sinizm Ve Örgütsel Güven İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-104.
• Çalbay, S. (2016). Hemşirelerde Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-78.
• Çankaya, M. (2018). Hastane Çalışanlarının Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4): 287-306.
• Çaylak, E. (2014). Hemşirelerde Örgütsel Sessizlik İle Örgütsel Sinizm Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 1-77.
• Çiçek, S. (2018). İş Özerkliği, Kariyer, Sinizm, Performans Ve Akıllı Sadelik Arasındaki İlişkiler Ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1-70.
• Dean, W.J., Brandes, P. and Dharwadkar, R. (1998). Organizational Cynicism. Academy of Management Review, 23(2); 341,345-352.
• Eaton, J. A. (2000). A Social Motivation Approach To Organizational Cynicism. York University Toronto Master Thesis, 6.
• Efeoğlu, E. Ve İplik, E. (2011). Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik İlaç Sektöründe Bir Uygulama, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3):343-360.
• Ercan, B. (2016). Tükenmişlik Ve Sinizm İlişkisinde Liderlik Tarzlarının Rolü Hastane Çalışanlarında Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 1-115.
• Erdoğan, P. ve Bedük, A. (2013). Örgütsel Sinizm İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Sosyoteknik Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 3(6): 17-35.
• Erdoğan, P. (2018). Pozitif Psikolojik Sermayenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Sinizm Ve Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 1-246.
• Erturhan Işkın, H. (2018). Örgütsel Adaletin Örgütsel Vatandaşlık, Örgütsel Sinizm ve Örgütsel İntikam Üzerine Etkisi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama Ve Araştırma Hastanesinde Bir Araştırma. Doktora Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas, 1-223.
• Ev Kocabaş, D. (2014). Hemşirelerde Duygusal Emek Ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki: Isparta İl Merkezindeki Hastanelerde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 1-126.
• Gökçe, S. G., Emhan, A., Özer, Z. Ve Kaya, A. (2017). Sinizim, Kişilerarası Çatışma ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin Analizi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(1): 81-92.
• Gövez, E. (2013). Örgütsel Sinizm Ve Dönüştürücü/ Etkileşimci Liderlik Arasındaki İlişki-Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum 10-14.
• Gül, H. Ve Ağıröz, A. (2011). Mobbing ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler: Hemşireler Üzerinde Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2):27-47.
• Güleç, E. (2017). Paternalist Liderlik Ve Örgüt Kültürünün Örgütsel Sinizme Etkileri: Fatih Sağlık Hizmet Bölgesinde Bulunan Kamu Ve Özel Hastanelerin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, 1-133.
• Işık, Ö. G. (2014). Organizational Cynicism: A Study Among Advertising Agencies, Akdeniz İletişim Dergisi, 22: 130-151.
• Işık, M. (2017). Örgüt İklimi ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Kamu Hastanesinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1-120.
• James, M. S. L. (2005). Antecedents and Consequences of Cynicism in Organizations: An Examination of Potantial Positive And Negative Effects on School Systems. Unpublished Doctoral Dissertation, The Florida State University, USA. :1-14.
• Kanar, D. (2015). Hastanede Çalışan İdari Personelin Genel ve Örgütsel Sinizim Düzeyinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-85.
• Kaşka Üreten, Z. (2016). Sağlık Meslek Gruplarının Örgütsel Sinizm Düzeylerini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma: Kamu Hastanesi İle Özel Hastane Karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-104.
• Kaşka Üreten, Z. Ve Gemlik, H. N. (2016). Sağlık Meslek Gruplarının Örgütsel Sinizm Düzeylerini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma: Kamu Hastanesi ile Özel Hastane Karşılaştırması, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(4): 443-463.
• Kılıçaslan, S., Kaya, A. (2017). Mobbingin Örgütsel Sinizm Üzerine Etkisi Hemşireler Üzerinde Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25): 9-25.
• Kıran, E. (2017). Örgütsel Sinizm Ve İşe Gömülü Olmanın Psikolojik Sermaye İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkideki Aracılık Rolü: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay, 1-118.
• Köroğlu, P. (2015). Sağlık Kurumu Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Sinizm Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun, 1-120.
• Köse, S. (2018). Örgütsel Adaletsizlik ve Sessizlik İlişkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü, Sakarya,1-230.
• Laursen, J. C. (2009) . Cynicism Then and Now, Firenze University Press, 1(2) : 478.
• Nafei, W. (2013). The Effects of Organizational Cynicism on Job Attitudes an Empirical Study on Teaching Hospitals in Egypt, Journal of Business Administration Research, 6(2).
• Öztürk, Z. ve Kahraman, N. (2015). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Sinizm Düzeyinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma, Electronic Journal of Vocational Colleges, 14: 340-341.
• Rehan, M., Iqbal, M.Z., Fatima A.ve Nawab, S. (2017). Organizational Cynicism and its Relationship with Employee’s Performance in Teaching Hospitals of Pakistan, International Journal of Economics & Management Sciences, 6(3) :2.
• Schutijser, D.(2017). Cynicism As a Way of Life: From the Classical Cynic to a New Cynicism, Akropolis, 1: 33.
• Sezgin, O. B., Tolay, E. Ve Sürgevil, O. (2016). Örgütsel Değişim Sinizmi: Çalışanların Değişime Karşı Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(45): 414.
• Soysal, A., Yağar, F. Ve Öke, P. (2017). Hasta Danışmanlarının Örgütsel Destek Ve Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi, BMİJ, 5(1): 174-190.
• Sverdiolas, A. (2006). Cynıcısm: A Lıthuanıan Versıon, Culture, Philosophy and Arts Research Institute, 82.
• Şantaş, F., Uğurluoğlu, E., Kandemir, A Ve Çelik, Y. (2016). Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Sinizm, İş Performansı Ve Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(3):867-886.
• Taslak, S. Ve Dalgın, T. (2015). Çalışanların Atfetme Eğilimlerinin Örgütsel Sinizm Davranışları Üzerindeki Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (34):139-158.
• Tayfun, A. Ve Çatır, O. (2014). Hemşirelerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1): 347-365.
• Terzi, C. (2018). Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Hekimlere Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1-69.
• Topal Yıldırım, D. (2016). Örgüt Kültürü Ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 1-160.
• Topçu, İ., Ünaldı, Türkkan, N., Eşkin Bacaksız, F., Tiryaki Şen, H., Karadal, A:, Yıldırım, A. (2013). Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Sinizm Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 6(3): 125-131.
• Tunç, B. (2018). Sağlık Kurumlarında Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, İş Özerkliği, Örgüt Güvenlik İklimi, Duygusal Zeka, Sinizm Ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkiler Ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1-96.
• Uyar, İ. E. (2018). Hemşirelerde Örgütsel Sinizm Ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-90.
• Uzuntarla, Y., Teke, A. , Cihangiroğlu, N., Uğrak, U. (2015). Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görev Yapan Yönetici Sekreterlerin Sinizm Düzeylerinin İzlenmesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1): 545-564.
• Yavuzer Zan, S. (2016). Hemşirelerin Algıladıkları Örgütsel Desteğin Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Bağlılıkları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 1-69.
• Yazıcıoğlu, N. (2019). Kurum İçi Etkin İletişim Ortamı Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 44.
• Yıldız Çeltikoğlu, G. (2016). Sinizmin Mesleki Bağlılığa Etkisi: Hemşireler Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1-92.
• Yılmaz, F., İşeri, İ. Ve Çolak, M. Y. (2016). Ankara’da Özel Hastanelerde Çalışanların Sinizm Ve Örgütsel Sinizm Düzeyleri, Akademik Bakış Dergisi, (54): 429-444.
• Wanous, J. P., Reichers, A.E. & Austin, J.T. (2000). Cynicism about Organizational Change: Measurement, Antecedents, and Correlates. Group and Organization Management, 25, 132–153.
• Watt, J. (2008). Organizational Change Cynicism: A Review of The Literature and Intervention Strategies, ResearchGate, 26(3): 24.
• Zhang, Q. , Sun, S. , Zheng, X. ve Liu, W. (2019). The Role of Cynicism and Personal Traits in the Organizational Political Climate and Sustainable Creativity, Sustainability, 11(257): 2-3.