Yeni Koronavirüs Salgını Dolayısıyla Gündeme Gelen Sosyal İzolasyon ve Gönüllü Karantina Döneminde İnternet ve Sosyal Medya Kullanımı

Yıl 2020, Sayı: 52, 69 - 94, 30.12.2020

Ozan Yıldırım , İdil İpek

https://doi.org/10.47998/ikad.788255

Cited By: 23

Öz

Web 2.0 teknolojisi, bireysel yayıncılığa olanak sağlaması, etkileşim ve içerik yaratma gibi özellikleri mümkün kılmasıyla internet kullanımında dönüm noktası olmuştur. Ayrıca, gündelik yaşamda internet ve sosyal medya kullanımının ön plana çıkmasına katkı sağlamıştır. Öte yandan, internet ve sosyal medya kullanımına ilişkin gerçekleştirilen çalışmalar olumlu ve olumsuz olmak üzere iki kutuplu şekilde değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, internet ve sosyal medya kullanımı ile ilgili bütünsel bir değerlendirme yapılmış, yeni tip koronavirüs salgını dolayısıyla sosyal izolasyon ve gönüllü karantina uygulayan kişilerin internet ve sosyal medya kullanım alışkanlıklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tematik analiz yönteminin temel alındığı çalışmada, 6 kadın ve 6 erkekle çevrimiçi yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, salgın döneminde değişen internet ve sosyal medya kullanım alışkanlıkları, sosyal izolasyon ve karantina döneminde internet ve sosyal medya kullanım amaçları, sosyal izolasyon ve karantina döneminde internet ve sosyal medyanın kazandırdıkları ve salgın döneminde dijital içerik takibi ve üretimi olmak üzere dört kategoride çözümlenmiştir. Pandemi sürecinde internet ve sosyal medya kullanım oranlarında artış olduğu belirlenmiştir. Bu durumun olumlu ve olumsuz sonuçları olduğu tespit edilmiştir. Olumlu açıdan, bilgiye erişim, iletişim, gündem takibi, sanal kültürel faaliyetler ve uzaktan eğitim gibi durumlar ön plana çıkarken, olumsuz açıdan boş zamanın tamamının internet ve sosyal medyada geçirilmesi, eğlence içeriklerinin daha fazla ilgi çekmesi gibi noktalara işaret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Koronavirüs, Covid-19, internet, sosyal medya

Kaynakça

• Altay, D. (2005). “McLuhan” Kadife Karanlık 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar (Haz: N.Rigel, G. Batuş, G. Yücedoğan ve B.Çoban). İstanbul: Su Yayınevi.
• Baldini, M. (2000). İletişim Tarihi. G. Batuş (çev.). İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Baudrillard, J. (2012). Tüketim Toplumu Söylenceleri / Yapıları. H. Deliceçaylı ve F. Keskin (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2018). Simülakrlar ve Simülasyon. O. Adanır (çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Binark, M. ve Bayraktutan, G. (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Bourse, M. ve Yücel, H. (2012). İletişim Bilimlerinin Serüveni. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Braun, V. and Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology, Qualitative Research in Psychology, Sayı: 3, Cilt: 2, s.77-101.
• Çakır, M. (2014). “Yeni Medyaya İlişkin Eleştirel Yaklaşımları ve Tespitleri ile Christian Fuchs” Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar. (Ed: M. Çakır). İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Çakır, M. (2015). İnternette Gösteri ve Gözetim Eleştirel Bir Okuma. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Eldeniz, L. (2010). “İkinci Medya Çağında Etkileşimin Rolü ve Web 2.0” İkinci Medya Çağında İnternet. (Der: F. Aydoğan ve A. Akyüz). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım. 18-35.
• Fereday, J. M. and Cochrane, E. (2006). Demonstrating Rigor Using Thematic Analysis: A Hybrid Approach of Inductive and Deductive Coding and Theme Development, International Journal of Qualitative Methods, Sayı: 5, Cilt: 1, s. 1-11.
• Fuchs, C. (2017). “Google Kapitalizmi” (Çev: Ç. Çavuşoğlu). Yeni Medya Kuramcılarından Yeni Medya Kuramları. (Ed: F. Aydoğan). İstanbul: Der Yayınları. 71-85.
• Güngör, N. (2018). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kalaman, S. (2019). Yeni Medya ve Dijital Gözetim: Türkiye’deki Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. 26:2, Yönetim ve Ekonomi. 575- 594.
• Kar, A. ve Güven. K, S, (2016). “Medya, Teknoloji, Şiddet ve Haz Sarmalı” Metin Çözümlemeleri. (Der: Y. ve N. Çokmak). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Karataş, Ş. ve Binark, M. (2016). Yeni Medyada Yaratıcı Kültür: Troller ve Ürünleri ‘Caps’ler. 1:2. TRTakademi.
• Lyons, A. and Rohleder, P. (2015). Qualitative Research in Clinical and Health Psychology, United Kingdom: Palgrave Macmillan.
• Marks, D. F. and Yardley, L. (2004). Research Methods for Clinical and Health Psychology, London: Sage.
• Mattelart, A. ve Mattelart, M. (2017). İletişim Kuramları Tarihi. M. Zıllıoğlu (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• OECD (2001), “Understanding the Digital Divide”, OECD Digital Economy Papers, No. 49, OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/236405667766 (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• Özçetin, B. (2018). Kitle İletişim Kuramları Kavramlar, Okullar, Modeller. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Öztürk, L. (2005). Türkiye’de Dijital Eşitsizlik: TÜBİTAK- BİLTEN Anketleri Üzerine Bir Değerlendirme. 24. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 111-131.
• Saldana, J. (2009). The Coding Manual for Qualitative Researchers, London: Sage.
• Stevenson, N. (2008). Medya Kültürleri Sosyal Teori ve Kitle İletişimi. G. Orhon ve B. E. Aksoy (çev.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Taylor, S. J. and Bogdan, R. C. (1989) Introduction to Qualitative Research Methods: The Search for Meanings, New York: John Wiley & Sons.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga Bir Fütürist Ekonomi Analizi Klasiği. S. Yeniçeri (çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Tokgöz, O. (2012). Temel Gazetecilik. Ankara: İmge Kitabevi.
• Tokgöz, O. (2015). İletişim Kuramlarına Anlam Vermek Başlangıcından Günümüze Anglo- Amerikan İletişim Kuramı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Uzun, R. (2013). “Teknoloji Merkezli Yaklaşımlar.” İletişim Kuramları. (Ed: E. Yüksel). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. 107- 132.
• Yıldırım, O. (2019). Kültür Endüstrisi Olarak İnternetin Bireysel Özgürleşme ve Toplumsal Dayanışma Kavramları Çerçevesinde İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Morozov, E. (2011). “Facebook and Twitter are just places revolutionaries go”,
• https://www.theguardian.com/commentisfree/2011/mar/07/facebook-twitter-revolutionaries-cyber-utopians (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• TDK Sözlüğü (2020). Dezenformasyon. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 10.07. 2020).
• TDK Sözlüğü (2020). Karantina. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi:10. 07.2020). https://medyascope.tv/2020/04/05/koronavirus-zaman-cizelgesi-ne-zaman-ortaya-cikti-nasil-yayildi-onemli-tarihler-nelerdi/, (Erişim Tarihi: 9.04.2020).
• https://www.independentturkish.com/node/144581/sa%C4%9Flik/14-soruda-koronavir%C3%BCs-nas%C4%B1l-ortaya-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1-ilk-belirtileri-neler-ne-kadar-%C3%B6l%C3%BCmc%C3%BCl (Erişim Tarihi: 9.04.2020).
• https://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiyede-ilk-koronavirus-vakasi-tespit-edildi-466216.html (Erişim Tarihi: 9.04.2020).
• https://onedio.com/haber/turkiye-nin-koronavirusle-mucadelede-son-1-haftada-aldigi-onlemler-900532 (Erişim tarihi: 9.04.2020).
• https://www.medicalpark.com.tr/kolera-nedir/hg-1850 (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52473039 (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• https://www.ntv.com.tr/saglik/1968-hong-kong-gribi-ve-ardindan-h1n1,Fh3E_Zja10eLHXXk8eRZRQ (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• https://www.medicalpark.com.tr/ebola-virusu-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/hg-1336 (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• http://bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/Ay2003/may03/sarsturk.htm (Erişim tarihi: 9.07.2020)
• https://www.medicalpark.com.tr/domuz-gribi/hg-1966 (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• https://tr.euronews.com/2020/03/10/sagl-k-bakan-koca-koronavirus-covid-19-salg-n-ile-ilgili-ac-klama-yap-yor (Erişim tarihi: 9.07.2020).
• https://www.hurriyet.com.tr/galeri-sosyal-izolasyon-nedir-izole-etmek-ne-demek-41491437/2 (Erişim tarihi: 10.07.2020). https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52012336 (Erişim tarihi: 10.07.2020).
• http://acikerisim.gelisim.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11363/2202/Pandemi%20ve%20Psikolojik%20Etkileri.pdf?sequence=1&isAllowed=y, 2020) (Erişim tarihi: 10.07.2020).
• https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/koronavirus-salgini-internet-trafigini-nasil-etkiliyor-41478132. (Erişim tarihi: 11.07.2020).
• https://www.haberturk.com/turkiye-nin-internet-kullanimi-koronavirus-ile-yuzde-50-artti-haberler-2623692-teknoloji (Erişim tarihi: 11.07.2020).
• https://www.dw.com/tr/netflixin-abone-say%C4%B1s%C4%B1-183-milyona-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1/a-53206573 (Erişim tarihi: 13.07.2020).
• https://webrazzi.com/2020/03/18/covid-19-salgininda-unluler-sosyal-medya-uzerinden-ev-konserlerine-ve-kitap-okuma-etkinliklerine-basladi/ (Erişim tarihi: 13.07.2020).
• https://www.trthaber.com/haber/gundem/evde-internet-kullaniminda-koronavirus-artisi-468354.html (Erişim tarihi: 14.07.2020).
• https://wearesocial.com/digital-2020 (Erişim Tarihi: 10.07.2020).