Haber Üretim Sürecinde “Bireysel Yarar/Toplumsal Yarar” Çelişkisi: Türkiye’de Çevre Haberi Yazan Gazeteciler Örneği

Yıl 2012, Sayı: 34, 83 - 97, 25.06.2012

Nadircan Dağlı

Öz

Günümüz gazetecisinin haber üretim sürecinde içine düĢtüğü “bireysel
yarar/toplumsal yarar” çeliĢkisini-ikilemini anlayabilmek için gazetecilerin görev
yaptıkları basın kurumlarının da dâhil olduğu kapitalist iĢletmelerin esnek uzmanlaĢma
temelinde geçirdiği değiĢimi anlamak gereklidir. Bu amaçla makalede esnek
uzmanlaĢmaya giden süreçte giderek emeğin değersizleĢtirilmesi ve ona sahip olan
insandan soyutlaĢtırılmaya çalıĢılması özetlenecektir. Bu değiĢim sürecine paralel
olarak bir birey olarak gazetecinin geçirdiği mesleki dönüĢüm, Türk basını örneğinde
somutlaĢtırılarak değerlendirilecektir. Sonuç olarak, gazetecinin bireysel
yarar/toplumsal yarar çeliĢkisinde, iĢ gücünü emrine sunduğu kapitalist iĢletmenin
kârlılık beklentisi doğrultusunda kendi bireysel yararı adına hareket ettiği
gözlemlenmiĢtir.

Anahtar Kelimeler

gazeteci, kapitalist, sermaye, birey, toplum

Personal Interest / Social Interest Dilemma at News Production Example of Environmental Journalists at Turkey

Öz

In order to comprehend the “personal interest/social interest” dilemma of the
contemporary journalists, it is necessary to understand the change that capitalist
cooperations, which also involve media organizations that employ journalists, go
through based on flexible specialization. For this purpose the article aims to
summarize the devaluation of labor and its exclusion from the it is observed that in the
dilemma of personal – social interest, journalists act in individual who beholds it, in
the process of flexible specialization. In parallel with this changing process,
professional transformation of a journalist as an individual will be evaluated as in the
example of Turkish media. In conclusion, it is observed that in the dilemma of
personal – social interest, journalists act in favor of their personal interests in
accordance with the profit expectations of the capitalist cooperation they work for.

Anahtar Kelimeler

journalist, capitalist, capital, person, society

Kaynakça

• Braverman, H. (2008), Emek ve Tekelci Sermaye, Ç. Çidamlı (Çev.), İstanbul: Kalkedon.
• Cowling, K. (2003), Monopoly Capitalism, Londra Mc Millan,1982, M. Wayne içinde, Marksizim Ve Medya Araştırmaları, B. Cezar (Çev.), 1. Baskı, s. 95, İstanbul: Yordam.
• Durand, J. P. (2000), Marx'.n Sosyolojisi, A. Akta. (Çev.), İstanbul: Birikim Yayınları.
• Dağlı, N. (2012), Türk Basınında Uzmanlaşma ve Çevre Gazeteciliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Freeman, C. ve Soete, L. (2003), Yenilik İktisadı, E. Türkcan (Çev.), Ankara: TÜBİTAK.
• Foster, J. B. (2010), Ekoloji ve Kapitalizmden Sosyalizme Geçiş, Monthly Review (22), s. 49-62.
• Hosbawn, E. (2005), Sermaye Ca.. 1848-1875, Çeviren: Bahadır Sina, Şener, Ankara: .mge. McChesney, R. W. (2006), Medyanın Sorunu, C. Çidamlı, E. Coşkun, E. Usta (Çev.), 1. Baskı. is--İstanbul : Kalkedon, 2006.
• Morresi, E. (2006), Haber Etiği, Fırat Genç(Çev.), Ankara : Dost, 2006.
• Oral, Z. (2011), Meslek Yarası, 2. Baskı, İstanbul : Cumhuriyet Kitapları.
• Özsever, A. (2004), Tekelci Medyada Örgütsüz Gazeteci, 1. Baskı. Ankara : İmge.
• Preston, P. (2009), Making News, New York : Routledge, 2009.
• Seymen, S. (2001), Sabah Grubunun Öyküsü: Amiral Battı (Can Ataklı'nın tanıklığıyla), 3. Baskı. İstanbul : Siyah Beyaz Metis Güncel, 2001.
• Türkiye Gazeteciler Sendikası Ankara Şubesi, (2010) TGS 2007-2010 Çalışma Raporu, Ankara: Türkiye Gazeteciler Sendikası, 2010.
• Wayne, M. (2006), Marksizim ve Medya Araştırmaları, Çeviren: Barış Cezar, 1. Baskı. İstanbul : Yordam Kitap, 2006.