Bireyselliğin Reklamlarda İzdüşümü: Tempo Dergisi Üzerinden Bir İnceleme

Yıl 2014, Sayı: 39, 208 - 228, 30.12.2014

İlgar Seyidov

Öz

Günümüz tüketim toplumunda insanlar tüketerek bireysel kimliklerini ve yaşam biçimlerini ortaya koymaktadır. Bir bağımsız birey olarak seslenilen tüketicilere, “farklılık”, “ayrıcalık”, “seçkinlik” aşılanmaktadır. Çalışma, bu tüketerek var olmaya çalışan bireyler toplumunda önemli bir ideolojik araç olan reklamlarda bireysellik olgusunun nasıl yansıtıldığını incelemektedir. Bu anlamda “hayat tarzı” ve benlik” öğeleri temel alınmıştır. İçerik analiz yönteminin hem nitel hem de nicel düzeyleri kullanılarak Tempo dergisinin bir yıllık sayılarında yayınlanan reklamlar analiz edilmiştir. Bu anlamda 811 reklam incelenerek, bireysellik temalı reklamlar ele alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre reklam metinlerinde bireysellik temelinde bireye özel yaşam tarzı ve “güçlü”, “seçkin” benlik öğelerinin ön plana çıkarıldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Tüketim Toplumu, Bireysellik, Reklam

The Reflection of Individuality in Ads: An Analysis on Tempo Magazine

Öz

In consumer society, individual identities and lifestyles are created by consuming products and services. In this context “exclusiviness” is directly emposed to consumer as an independent individual through advertising industry. Advertising is one of the major ideological tools of consumption system. This study aims to find out how the individualiy is presented in ads. In the conceptualisation of individuality, the research is based on “lifestyle” and “self” concepts. Both qualitative and quantitative aspects of content analysis are used to analyze the ads in the annual number of journal-Tempo. In this context, 811 ads were examined and the individuality themed ads were taken into account. According to the research results, individualized lifestyles and “powerful”, “distinguished” self themes are highlighted in the ads text.

Anahtar Kelimeler

Consumption, Consumer Society, Individuality, Advertisement

Kaynakça

• Aziz, Aziz, (1994). Araştırma Yöntemleri-Teknikleri ve İletişim, 2.Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Baudrillard, Jean, (2010). Tüketim Toplumu, Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin (çev), 4.Baskı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Zygmunt, (1996). Yasa Koyucular ile Yorumcular, Kemal Atakay (çev), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Zygmunt, (2005). Bireyselleşmiş Toplum, Yavuz Alogen (çev), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Becerikli, Sema, (2008). Ve Halkla İlişkiler, Ankara: Karınca.
• Beck, Ulrich, (2011). Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru, Kazım Erdoğan ve Bülent Doğan (çev), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Benjamin, Walter, (1995). Pasajlar, Ahmet Cemal (çev), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berman, Marshall, (2010). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, Ümit Altuğ ve Bülent Peker (çev), 13. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bilgin, Nuri, (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi, 2.Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bocock, Robert, (2009). Tüketim, İrem Kutluk (çev), Ankara: Dost Yayınları.
• Chaney, David, (1996). Yaşam Tarzları, İrem Kutluk (çev), Ankara: Dost Yayınları.
• Dağtaş, Banu, (2003). Reklamı Okumak, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Featherstone, Mike, (1996). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, Mehmet Küçük (çev), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fromm, Eric, (2011). Özgürlük Korkusu, Selma Koçan (çev), İstanbul: Doruk. Funk, Reiner, (2013). Ben ve Biz: Postmodern İnsanın Psikanalizi, Çağlar Tanyeri (çev), İstanbul: YKY Yayınları.
• Giddens, Anthony, (2010). Modernite ve Bireysel Kimlik, Ümi Tatlıcan (çev), İstanbul: Say.
• Gökçe, Birsen, (1999). Toplumsal Bilimlerde Araştırma, 3. Baskı, Ankara: Sava Yayınevi.
• Gökçe, Orhan, (2006). İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Habermas, Jürgen, (1994). “Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje”, Necmi Zeka (der), Postmodernizm, 2.Baskı, İstanbul: Kıyı Yayınları.
• Harvey, David, (2010). Postmodernliğin Durumu, Sungur Savuran (çev), 5.Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
• Horkheimer, M., ve Adorno, W. T., (1996). Aydınlanmanın Diyalektiği, Oğuz Özügül (çev), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Kumar, Krishan, (2004). Sanayi Sonrası Toplumdan Postmodern Topluma: Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, Mehmet Küçük (çev), 2.Baskı, Ankara: Dost Yayınları.
• Marcuse, Herbert, (1986). Tek Boyutlu İnsan, Aziz yardımlı (çev), İstanbul: İdea yayınları.
• Marx, K., ve Engels, F., (2013). Komünist Manifesto, Celal Üster ve Nur Deriş (çev), 13.Baskı, İstanbul: Can Yayınları.
• Odabaşı, Y., ve Barış, G., (2011). Tüketici Davranışı, 11.Baskı, İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Ritzer, George, (2000). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, Şen Süer Kaya (çev), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sennet, Richard, (2013). Karakter Aşınması, Barış Yıldırım (çev), 7. Baskı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Silier, Yıldız, (2010). Oburluk Çağı, İstanbul: Yordam Yayınları
• Simmel, George, (2003). Modern Kültürde Çatışma, Tanıl Bora ve ark (çev), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Simmel, George, (2009). Bireysellik ve Kültür, Tuncay Birkan (çev), İstanbul: Metis Yayınları
• Sürvegil, Olca, (2008). Farklılık Kavramına ve Farklılıkların Yönetimine Temel Oluşturan Sosyo-psikolojik Kuramlar ve Yaklaşımlar, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 111-124.
• Storey, John, (2000). Popüler Kültür Çalışmaları, Koray Karaşahin (çev), İstanbul: Babil Yayınları.
• Tarlak, Ö., Altunışık, R., ve Özdemir, Ş., (2007). Yeni Müşteri, İstanbul: Hayat Yayıncılık
• Weber, Max, (1997). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, Zeynep Aruoba (çev), 2.Baskı, İstanbul: Hil Yayınları.
• Wernick, Andrew, (1996). Promosyon Kültürü: Reklam, İdeoloji ve Sembolik Anlatım, Osman Akınhay (çev), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Williamson, Judith, (2001). Reklamları dili, Ahmet Fethi (çev), Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Yanıklar, Cengiz, (2010). Tüketim Kültürü, Kapitalizm ve İnsan İhtiyaçları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Tartışma, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(1): 25-32.
• Yavuz, Şahinde, (2013). Türk Toplumunun Tüketim Toplumuna Dönüşümünde Reklamcılığın Rolü, İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, 36: 219-240.