Duygusal Zekâ ve Çalışanların Yaratıcı Davranışı Arasındaki İlişkide Örgüt Kültürünün Düzenleyici Etkisi

Yıl 2022, Sayı: 58, 185 - 203, 25.06.2022

Betül Ayça

https://doi.org/10.47998/ikad.1064387

Cited By: 2

Öz

Sayısal yöntem ve ilişkisel tasarımla yapılan bu araştırma ülkemizde hızla gelişen dijital pazarlama sektöründeki öncü işletme mensuplarının duygusal zekâ, örgütsel kültür değerlerinin paylaşımı ve çalışanların yaratıcı davranışları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Toplam 201 katılımcıdan elde edilen veri analizleri sonucunda ön görüldüğü gibi her üç temel kavram arasında güçlü ve olumlu bir ilişkinin varlığı bulunmuştur. Ayrıca bürokratik, destekleyici ve yenilikçi kültürel değerlerin paylaşımının benzer oranda olduğu ve duygusal zekânın çalışan yaratıcı davranışı üzerinde çok güçlü bir etki yaptığı anlaşılmıştır. Bir diğer sonuç da örgütsel kültür değerlerinin benimsenmesi ve paylaşımının artmasına bağlı olarak çalışan yaratıcı davranışının da artacağı olmuştur. Bu bağlamda duygusal zekâ ve örgüt kültürel değerleri algısının kadınlarda erkek çalışanlara göre daha yüksek olduğu da dikkat çeken bir sonuçtur. Örgütlerin yenilikçi olabilmesinin kendi bünyelerinde yaratıcılığı teşvik edip, buna uygun bir kültür oluşturmalarının gereği de açıktır.

Anahtar Kelimeler

duygusal zeka, çalışanların yaratıcı davranış, örgüt kültürü, dijital pazarlama şirketleri, faktör ve regresyon analizi

The Relationship Between Emotional Intelligence and Creative Behavior of Employees Regulatory Effect of Organizational Culture

Öz

This study aims at learning nature of the relationships between the concepts of the emotional intelligence, organizational culture values and creative behaviors of the members of organizations operating in the digital marketing sector, which is rapidly developing in Turkey. The research is carried out with quantitative method and correlational research design. Research data was obtained from 201 respondents. As predicted, a strong and positive relationship was found between all three basic research concepts. In addition, it has been understood that the sharing of bureaucratic, supportive and innovative cultural values is at a similar rate and emotional intelligence has a very strong effect on the creative behavior of employees. It is also understood that the creative behavior of the employee will increase depending on the adoption and sharing of organizational culture values where they work. In this context, it is a remarkable result that the perceptions of emotional intelligence and organizational cultural values are much higher in women than in male employees. It is also clear that for organizations to be innovative, they need to encourage creativity and create a culture suitable for this.

Anahtar Kelimeler

emotional intelligence, creative behavior of employees, organisational culture, digital marketing firms, factor and regression analyses

Kaynakça

• Amabile, T.M. (1994). The Work Preference Inventory: Assessing Intrinsic and Extrinsic Motivational Orientations Journal of Personality and Psychology, 66 (5), 950-967.
• Amabile, T.A., Conti, R., Coon, H., Lazenby, J. & Herron, M. (1996). Assessing The Work Environment For Creativity. Academy of Management Journal, 39 (5), 1154-1184.
• Bar-On, R. (1997). The Bar–On Emotional Quotient Inventory (EQ-i): A Test of Emotional Intelligence. Multi-Health Systems.
• Bar-On, R. (2000). Emotional and Social Intelligence: Insights From the Emotional Quotient iInventory (EQ-i), R. Bar-On & J.D.A. Parker (Der.) içinde, Handbook of Emotional Intelligence (s.363-388). Jossey-Bass.
• Cameron, S.K. & Quinn, R.E. (2006). Diagnosing and Changing Organizational Culture Based on Values Framework. Jossey-Bass Inc.
• Çakar, U. & Arbak, Y., (2004). Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen Duygu Zekâ İlişkisi ve Duygusal Zekâ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, (3), s.23-46
• Çubukçu, İ., Özkan, Ç., Birgül, S., İlaslan, M., & Özbayrak, H. (2010). MYO Öğrencilerinin Duygusal Zekâ(eq) Derecelerinin Okudukları Bölümlere ve Başarı Durumlarına Göre
• Değerlendirilmesi. [Sempozyum Oturumu]. Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu, Uludağ Üniversitesi, Türkiye.
• Doğan, S. & Şahin, F. (2007). Duygusal Zekâ: Tarihsel Gelişimi ve Örgütler İçin Önemine Kavramsal Bir Bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), .231-252.
• Dubkevics, L. & Barbars, A. (2010). The Role of Organisational Culture In Human Resources Management.Human Resources Management & Ergonomics, IV (1), 1-10.
• Edizler, G. (2010). İnsan Kaynakları Yönetiminde Duygusal Zekâ Ölçüm ve Modelleri. Journal of Yaşar University, 18(5), 2970-2984.
• Erben, S. (2003). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetim Sürecinde Kurum Kültürünün Yeri ve Önemi”, [Yüksek Lisans Tezi] Marmara Üniversitesi..
• Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ. Bantom Books.
• Goleman, D., Boyatzis, R. & McKee, A. (2002). Primal Leadership: Realizing The Power Of Emotional Intelligence.Harvard Business School Press.
• Gün, G. & Neslihan, D. (2017). Örgüt Kültürü Tiplerinin Kariyer Yönetim Uygulamalarına Etkisi: Otel İşletmelerinde Araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 25 (2), 349-389.
• Hofstede, G. (2008). Culture's Consequences. Thousand Oaks. Sage Publ.
• Joseph, D. L. & Newman, D. A. (2010). Discriminant validity of self-reported emotional intelligence: A multitrait–multisource study. Journal of Educational and Psychological Measurement 4, 672-694.
• Karamustafa, E.Y. (2020). The Role Of Emotional Intelligence On Employee Creativity Through The Use of Organizational Climate and Employee Learning Orientation: A Study In Turkish Retail Sector. [Yayınlanmamış doktora tezi], Yeditepe Üniversitesi.
• Kilmann, R. H., Saxton, M. J. & Serpa, R. (1985). Gaining Control of the Corporate Culture. Jossey-Bass.
• Kurt, İ (2012). The Relationship Between Organizational Climate, Individual Values & Creativity: The Mediating Role of Leadership. [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Yeditepe Üniversitesi.
• Mayer, J. D.& Salovey, P. (1997). What Is Emotional Intelligence? P. Salovey & D. J. Sluyter (Der/.) içinde, Emotional Development and Emotional Intelligence: Educational implications s. 3–31).
• Mayer, J. D., Salovey, P., Caruso, D. R., & Sitarenios, G. (2003). Modeling And Measuring Emotional Intelligence With The MSCEIT V2, Emotion, 3 (1), 97–105.
• O’Reilly, C.O. (1989). Corporations, Culture And Commitment: Motivation And Social Control İn Large Organizations. California Management Review, 31 (4) s. 9-25
• Pettigrew, A.M. (1979). On Studying Organizational Cultures. Administrative Science Quarterly, 24 (4), s. 570-581.
• Rice, G. (2006). Individual Values, Organizational Context & Self Perceptions Of Employee Creativity: Evidence From Egyptian Organizations. Journal of Business Research, 59 (2),.233-241.
• Salovey, P. & Mayer, J. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9, 185-211.
• Saraoglu, S. (2003). İşletme Yönetiminde İnsan Kaynaklarının Duygusal ve Zihinsel Becerilerinin Yönetim Başarısına Etkisi ve Bir Uygulama. [Yayınlanmamış Doktora Tezi] Dumlupınar Üniversitesi.
• Schein, E.H. (1992). Organizational Culture and Leadership .(2. Baskı). Jossey Bass.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics: International Edition. Pearson.
• Tok, E. & Sevinc, M. (2010). Düşünme Becerileri Eğitiminin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (27), 67-82.
• Sığrı, Ü. & Tığlı M. (2006). Hofstede’nin Belirsizlikten Kaçınma Kültürel Boyutunun Yönetsel-Örgütsel Süreçlere Ve Pazarlama Açısından Tüketici Davranışlarına Etkisi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 16 (1)327-342.
• Şahin, F; Özer, E. & Deniz, M. E. (2016). Duygusal Zekanın Alana Özgü Yaratıcılığı Yordama Düzeyi: Üstün Zekalı Öğrenciler Üzerinde Bir İnceleme. Eğitim ve Bilim 41 (183), s.181-197.- DOI: 10.15390/EB.2016.4576
• Ural, A. (2001). Yöneticilerde Duygusal Zekânın Üç Boyutu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3, (2), s. 209-219.
• Van Rooy, DL & Viswesvaran C. (2004). Emotional Intelligence: A Meta-Analytic Investigation of Predictive Validity and Nomological Net, Journal of Vocational Behavior, 65, s.71-95. DOI: 10.1016/S0001-8791(03)00076-9
• Wallach, E. (1983). Individuals and Organizations: The Cultural Match. Training and Development Journal, 2, 28-36.
• Woodman, R.W., Sawyer, J.E. & Griffin, R.W. (1993). Toward a Theory of Organizational Creativity. Academy of Management Review, 18, 293-321.
• Yahyagil, M. Y. (2011). Kültür Kavramı, Örgüt Kültürü ve Türkiye’de Kültürel Dinamikler. Yeditepe Üniversitesi.
• Yıldırım, B. N. (2012). Liderlik Özellikleri ve Liderlik Tarzlarının Duygusal Zekâ Perspektifinden İncelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Kocaeli Üniversitesi.