Selfie Aracılığıyla Yapıtın Yenidenüretimi ve Yeni Medyada Temsili

Yıl 2019, Sayı: 48, 153 - 171, 28.06.2019

Zaliha İnci Karabacak

Öz

Özgül ve özgün bir yapı yaratmak adına değişik dönemlerde üretilmiş olan yapıtların verilerinin değişik işlevlerle yinelenmeleri sanat tarihine içkin bir özelliktir. Örneğin, popüler bir çekim tekniği olan selfie (özçekim) aracılığıyla fotoğrafta bir yapıtın yenidenüretimi günümüzde yeni medyada sıkça yer bulan bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, fotoğraf ile yenidenüretilen yapıt arasındaki ilişki alımlama olduğu kadar göstergelerarasılık kavramları çerçevesinde ve selfie fotoğraflar özelinde ele alınmakta ve incelenen selfie fotoğraflar hem toplumbilimsel ve hem de teknik boyutuyla değerlendirilmektedir. Yeni medyada selfie fotoğrafları paylaşan alıcı bireyin yaşamını biçimlendiren sembolik değerler, yapıtların bu değerlerle ilişkisi, bu süreci biçimlendiren göstergelerarası bağ yeni medyada yer bulan Olivia Muus’un “Museum of Selfies” projesi üzerinden göstergelerarası bir okuma yapılarak tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fotoğraf, Selfie, Yenidenüretim, Göstergelerarasılık, Yeni Medya, Museum of Selfies.

Reproduction of the Artwork by Means of Selfie and Its Representation in New Media

Öz

The repetition of the data of various artworks -which are produced at different times with different functions in order to create a specific and an authentic structure is an innate
feature of art history. For instance nowadays, we often come across the reproduction of artwork in photography through the popular photo capturing technique called selfie in new
media. In this study, the relation between the photograph and the reproduced artwork is analyzed within the scope of intersemiotics and reception concepts; besides the selfies are
evaluated both sociologically and technically. The symbolic values that shape the life of the receiver individual who shares selfie photographs in new media, the relation of artworks
with these values, the inter-semiotic connection that shapes this process are discussed by reading Olivia Muus’s “Museum of Selfies” project that finds place in new media.

Anahtar Kelimeler

Photography, Selfie, Reproduction, Intersemiotics, New Media, Museum of Selfies.

Kaynakça

• Aktaş, S. (2011). “Bir Yeni Roman Uyarlaması Olan “Saatler” Filminde Metinlerarasılık ve Göstergeler arasılık”, T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Aktulum, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler, Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık/Göstergelerarasılık, Ankara: Kanguru Yayınları.
• Aktulum, K. (2016). Resimsel Alıntı, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Alioğlu, N. (2011), Yeni Medya Sanatı ve Estetiği, İstanbul: Papatya Yayıncılık
• Allen, G. (2006). Intertextuality, Taylor & Francis e-Library.
• Bali, S. (2015, 9 Mart), #ARTSELFİE, En son ne zaman bir sanat eserine dokunmak istediniz? Erişim adresi: https://xoxodigital.com/post/5431/artselfie
• Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu. (H. Deliceçaylı ve F. Keskin, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2009). Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri. (O. Adanır ve A. Bilgin, Çev.), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi
• Baudrillard, J. (2010). Sanat Komplosu: Yeni Sanat Düzeni ve Çağdaş Estetik, (E. Gen ve I. Ergüden, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları
• Bauman, Z. (2006). Küreselleşme Toplumsal Sonuçları. (A. Yılmaz, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baranseli, E. S. (2018). Sonsuz Sayıda Yeniden Üretildiği Dijital Çağda Sanat Eserinin Kazandığı Yeni Aurası; Van Gogh Alive Sergisi Üzerine İnceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 67, 196-211
• Barrett, T. (2009). Fotoğrafı Eleştirmek İmgeleri Anlamaya Giriş. (Y. Harcanoğlu, Çev.), Hayalbaz Kitap, İstanbul
• Bayraktaroğlu, A. M. ve Çalış, E. (2010). Gérard Rancinan’ın Methamorphoses Adlı Fotoğraflarında Yenidenüretim. ART-E Sanat Dergisi, 3 (6), 1-23
• Bayraktaroğlu, A. M. ve Çetin, M. (2013). Fotoğrafta Göstergelerarasılık ve Yeniden Üretim. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi ART-E, Sayı:11, 50-74
• Benjamin, W. (2011). Tekniğin Olanaklarıyla Yeniden Üretilebildiği Çağda Sanat Yapıtı. Pasajlar. (A. Cemal, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Benjamin, W. (2012). Fotoğrafın Kısa Tarihi. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı
• Berger, J. (2004). Görme Biçimleri, (Y. Salman, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Bergman, C. (2018). Art Selfie Movement, https://www.btrtoday.com/read/lifeandtimes/misc-lifeandtimes/tuesday-life-times-27/, Erişim tarihi: 12.12.2018
• Boon, S. ve Pentney, B. (2015). “Virtual Lactivism: Breastfeeding Selfies and the Performance of Motherhood”, International Journal of Communication 9(2015), 1759– 1774
• Carpenter, M. L. (1997). “Intersemiotic Transposition and The Translation of Visual Poetry”, TRADTERM, 4 (2), pp. 71-96
• Cascone, S. (2016). “126-Year-Old Statue Destroyed by Man Taking Selfie”, https:// news.artnet.com/art-world/126-year-old-statue-destroyed-by-selfie-493421, Erişim: 17.10.2018
• Davis, D. (1995). “The Work of Art in The Age of Digital Reproduction (An Evolving Thesis: 1991-1995)”, Leonardo, Vol.28, No.5, pp.381-386
• Deleuze, G. (2001). “Denetim Toplumları Konusunda Bir Ek”, (U. Baker, Çev.), Birikim 142-143 - Şubat-Mart 2001, 23-26
• Elden, M. ve Özdem, Ö. O. (2015). Reklamda Görsel Tasarım: Yaratıcılık ve Sanat, İstanbul: Say Yayınları
• Ertürk, Yıldız Dilek (2016), Analysis of The Relationship Between Self-Esteem And Levels Of Narcissism Through Selfies Of Instagram Users, AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 29-50
• Fausing, Bent (2014), SELF-MEDIA The Self, the Face, the Media and the Selfies, Keynote lecture given at the International Conference on Sensoric Image Science, Sassari July 24, 2014.
• Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (M. Küçük, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Featherstone, Mike. 2010. “Body, Image and Affect in Consumer Culture”, Body & Society, Vol. 16(1): 193–221
• Fiske, J. (2005). Reading The Popular, Taylor & Francis e-Library
• Flusser, V. (2009). Bir Fotoğraf Felsefesine Doğru, (İ. Derman, Çev.), İstanbul: Hayalbaz Kitap
• Freitas, E. ve Simōes, L. (2004). “Similar Concepts, Different Channels”, The Translator, Vol.10, N.2, 291-311
• Freund, G. (2008). Fotoğraf ve Toplum, (Ş. Demirkol, Çev.), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Frosh, Paul (2005), The Gestural Image: The Selfie, Photography Theory, and Kinesthetic SociabilityInternational Journal of Communication, 1607-1628
• Gariper, C. (2015). “Cengiz Aytmatov’un Al Yazmalım Selvi Boylum Hikâyesi ve Göstergelerarasılık”, bilig, Sayı 74, ss.71-96.
• Goodnow, T. (2016). “The Selfie Moment: The Rhetorical Implications of Digital Self Portraiturefor Culture”, In the Beginning was the Image: The Omnipresence of Pictures, (A. Benedek ve Á. Veszelszki, Edt.), Peter Lang AG.,123-130
• Günay, V.D. (2002). “Bir Anlatım ve İkna Biçimi Olarak Siyasal Afişler”, Göstergebilim Yazıları, İstanbul: Multilingual.
• Harvey, David (2014), Postmodernliğin Durumu, (S. Savran, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları
• Iqani, M. ve Schroeder, J. E. (2016). “#selfie: digital self-portraits as commodity form and consumption practice”, CONSUMPTION MARKETS & CULTURE, Vol.19, No. 5, 405–415
• Jakobson, R. (2004). “On Linguistic Aspects of Translation”, The Translation Studies Reader, edt. Lawrence Venuti, Taylor&Francis Group e-Library. 113-118
• Karabacak, Z. İ. (2013). “Reklam ve Sanat İlişkisi”, Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, Sayı:5-6, ss.64-76
• Karadağ, Ç. (2016). Fotoğraf Altyazıları, İstanbul: Öteki Yayınevi
• Katz, J. E. ve Crocker, E. T. (2016). “Selfies as interpersonal communication”, In the Beginning was the Image: The Omnipresence of Pictures, (A. Benedek ve Á. Veszelszki, Edt.), Peter Lang AG., 131-137
• Keskin, E. (2014). “Göstergeler arası Çeviri Örneği Olarak Sinema Uyarlamaları”, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, Yıl:3, Sayı:12,103-114
• Kwon, Y. J. ve Kwon, K-N. (2011). “Self in Selca, Self-Portrait Photography, As a Model, Photographer, and Consumer”, in NA - Advances in Consumer Research Volume 39, (Rohini Ahluwalia, Tanya L. Chartrand ve Rebecca K. Ratner, Edt.), Duluth, MN: Association for Consumer Research, 660-661
• Kozinets, R. Gretzel, U. ve Dinhopl, A. (2017). “Self in Art/Self As Art: Museum Selfies As Identity Work”, Frontiers in Psychology, May 2017, Volume 8
• Mirzoeff, N. (1999). An introduction to visual culture, London: Routledge.
• Mul, J. de. (2009). “The work of art in the age of digital recombination”, DigitalMaterial: Tracing New Media in Everyday Life and Technology, (M. van den Boomen, S. Lammes, Ann-Sophie Lehmann, J. Raessens ve M. T. Schäfer, Edt.), Amsterdam University Press, 95-106
• Murray, D. C. (2015). “Notes to Self: the visual culture of selfies in the age of social media”, Consumption Markets & Culture, Vol. 18, No. 6, 490–516
• Muus, O. (2018), “Museum of Selfies”, https://oliviamuus.com/#/865004006353/, Erişim tarihi:10.10. 2018
• Nemer, D. ve Freeman G. (2015). “Empowering the Marginalized: Rethinking Selfies in the Slums of Brazil”, International Journal of Communication 9, 1832–1847
• Neuendorf, H. (2014). “Old Master Portraits Star in the Lastest Art Selfie Trend”, https://news.artnet.com/art-world/old-master-portraits-star-in-the-lastest-art-selfietrend-156107, Erişim: 17.10.2018
• Öncü, A. ve Weyland, P. (2005). “Giriş: Küreselleşen Kentlerde Yaşam Alanları ve Kimlik Mücadeleleri”, Mekan, Kültür, İktidar, (L. Şimşek ve N. Uygun, Çev.), (A. Öncü ve P. Weyland, Der.), İstanbul: İletişim Yayınları, 9-39
• Özdemir, Z. (2015). “Sosyal Medyada Kimlik İnşasında Yeni Akım: Özçekim Kullanımı”, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Bahar 2 (1), 112-131
• Özmen, Erdoğan (2002), Lacan, Ayna Evresi ve Marx, Birikim, Sayı: 156
• Pereira, N. M. (2008). “Book Illustration as (Intersemiotic) Translation: Pictures Translating Words”, Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, vol. 53, N. 1, p. 104-119.
• Rosenau, P. M. (1998). Post-Modernizm ve Toplum Bilimleri, (T. Birkan, Çev.), Ankara: ARK.
• Sezgin, A. A. (2018). “Selfies as a Mode of Social Media and Work Space Research”, Selfies: New Visual Culture of New Digital Society, (S. Hai-Jew, Edt.), IGI Global, 75- 102
• Still, J. ve Worton, M. (1991). “Introduction”, Intertextuality: Theories and Practices, (M. Worton ve J. Still, Edt.), Manchester University Press, 1-44.
• Şaylan, G. (2006). Postmodernizm, Ankara: İmge Kitabevi.
• Torop, P. (2003). “Intersemiosis and Intersemiotic Translation”, (S. Petrilli, Edt.), Translation Translation, Rodopi, 271-282
• Trianni, F. (2014). Student Breaks 19th Century Greco-Roman Statue While Taking a Selfie, http://time.com/28679/student-breaks-statue-selfie/
• Torresi, I. (2008). “Advertising: A Case for Intersemiotic Translation”, Meta:journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, Vol.53, N.1, pp.62-75
• Turgut, E. (2013). Grafik Dil ve Anlatım Biçimleri, Ankara: Anı Yayıncılık
• Tüzünoğlu, M. (2004), Lacan’da anne ve oğul’un baba ve oğul’a dönüşmesi. İstanbul: Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı.
• Ürper, O. (2012). Dijital Teknoloji Çağında Reklam Fotoğrafçılığı, İstanbul: Say Yayınları.
• Wallis, B. (2008). Ülkeleri Pazarlamak: Uluslararası Sergiler ve Kültür Diplomasisi. Sanat/Siyaset: Kültür Çağında Sanat ve Kültürel Politika, İstanbul: İletişim Yayınları, 255-280.
• Wang, X. (2016). Social Media in Industrial China, UCL Press
• Williams, A. A. ve Marquez, B. A. (2015). The Lonely Selfie King: Selfies and the Conspicuous Prosumption of Gender and Race. International Journal of Communication, 9, 1775–1787
• Wu, C. (2005). Kültürün Özelleştirilmesi: 1980’ler Sonrasında Şirketlerin Sanat Müdahalesi. (E. Soğancılar, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları
• Wyatt, D. (2015). “Art in Island: The art Gallery Designed For Taking As Many Selfies As You Want”, Erişim adresi: https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/ art/features/art-in-island-the-art-gallery-designed-for-taking-as-many-selfies-as-youwant-10116247.html
• Yıldız, T. (2009). Evlidir Ne Yapsa Yeridir Filminde “Kutsal Aşk”ın Parodileştirilmesi. Millî Folklor, Yıl 21, Sayı 83, 70-78
• Yücel, D. (2012). Yeni Medya Sanatı ve Yeni Müze: Dijital Sanat Pratiklerinin Müzeolojik Bağlamda Değerlendirilmesi, İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi
• http://tinyw.in/7l0Q, Erişim tarihi: 10.10.2018
• https://museumofselfies.com/#, Erişim tarihi:10.10.2018
• https://www.instagram.com/museumofselfies/, Erişim tarihi: 20.10.2018
• Görsel-1: Erişim adresi: http://museumofselfies.tumblr.com/image/101697477408, Erişim tarihi: 20.10.2018
• Görsel-2: Erişim adresi: http://museumofselfies.tumblr.com/image/107203246498, Erişim tarihi: 20.10.2018
• Görsel-3: Erişim adresi: http://museumofselfies.tumblr.com/image/113150844803, Erişim tarihi: 21.10.2018
• Görsel-4: Erişim adresi: https://www.villa-rot.de/en/archives-2/, Erişim tarihi: 19.10.2018
• Görsel-5: Erişim adresi: http://museumofselfies.tumblr.com/image/141198604533, Erişim tarihi: 20.10.2018