The Speech Of Revenge In Tv Serıes: A Revıew On The Serıes "Ezel"

Yıl 2022, Sayı: 59, 181 - 201, 26.09.2022

Mevlüt Can Koçak Arzu Kalafat Çat

https://doi.org/10.47998/ikad.1131617

Öz

Television, which is widely used in mass media; In addition to its functions such as giving news and information, educating, entertaining and forming public opinion, it is a very powerful tool that can be effective on the perceptions, attitudes, value judgments and behavior patterns of the audience and contribute to the formation of social reality. The discourses on television gain legitimacy over time by being planted in the minds of the audience. In this context, discourses containing violence and aggression, which are widely and repeatedly presented on television, may cause such thoughts and behaviors to be taken for granted by the society. The TV series with the highest viewing rate among television programs; It provides the transfer of ideologies and attitudes to the audience in an environment of artistic attraction through representations, meanings and discourses. Revenge, which is defined as a personal reaction that an individual develops as a result of being wronged or thinking that he has been subjected to it, is considered a problematic behavior that includes violence and aggression, but is frequently emphasized in TV series. In this study, the revenge discourse in the TV series Ezel, which was broadcast on Show TV and ATV channels between 2009 and 2011, was analyzed using the discourse analysis method developed by Van Dijk. As a result of the study, it has been seen that the series is based on the theme of revenge and the discourse of revenge is widely used. In addition, it has been concluded that the rhetoric of the series is based on the discourse that justice and equalization can only be possible through revenge. When evaluated in the context of the effect of the media on social ideology and consciousness, the revenge discourse, which is heavily featured in the series, has the potential to negatively affect the audience's understanding of rights and justice.

Anahtar Kelimeler

mass media, television, revenge

Tv Dizilerinde İntikam Söylemi: “Ezel” Dizisi Üzerine Bir İnceleme

Öz

Kitle iletişim araçları içerisinde yaygın kullanım alanı bulunan televizyon; haber ve bilgi verme, eğitme, eğlendirme, kamuoyu oluşturma gibi işlevlerinin yanı sıra izleyicilerin algıları, tutumları, değer yargıları ve davranış biçimleri üzerinde etkili olabilen, toplumsal gerçekliğin oluşumuna katkı sağlayabilen oldukça güçlü bir araçtır. Televizyonda yer alan söylemler izlerkitlenin zihinlerine ekilerek zamanla meşruluk kazanmaktadır. Bu bağlamda televizyonda yaygın ve tekrarlı olarak sunulan şiddet ve saldırganlık içeren söylemler bu tür düşünce ve davranışların toplum tarafından kanıksanmasına sebebiyet verebilmektedir. Televizyon programları içerisinde en fazla izlenme oranına sahip tür olan diziler; temsiller, anlamlar ve söylemler yoluyla ideoloji ve tutumların sanatsal cazibe ortamında izleyicilere aktarımını sağlamaktadır. Bireyin haksızlığa uğraması ya da uğradığını düşünmesi sonucunda geliştirdiği kişisel tepki şeklinde tanımlanan intikam, şiddet ve saldırganlık içeren sorunlu bir davranış olarak kabul edilmekle birlikte dizilerde sıklıkla vurgulanmaktadır. Bu çalışmada 2009-2011 yılları arasında Show TV ve ATV kanallarında yayınlanan Ezel adlı dizide yer alan intikam söylemi Van Dijk tarafından geliştirilen söylem analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda dizinin intikam teması üzerine kurulu olduğu ve intikam söyleminin yaygın şekilde kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca dizinin retoriğinin adalet ve eşitlenmenin ancak intikam yoluyla mümkün olabileceği söylemi üzerine kurgulandığı sonucuna ulaşılmıştır. Medyanın toplumsal ideoloji ve bilinç üzerindeki etkisi bağlamında değerlendirildiğinde dizide yoğun biçimde yer alan intikam söyleminin izlerkitlenin hak ve adalet anlayışını olumsuz etkileme potansiyeli bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kitle iletişim araçları, söylem, intikam

Kaynakça

• Anbarlı, Z. N. (2019). Dijital Televizyon Dizilerinde Hegemonik Erkeklik. Erciyes İletişim Dergisi, (1): 81-104.
• Aristoteles. (1995). Retorik. (Mehmet H. Doğan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bacon, F. (1902). Of revenge. The Essays of Francis Bacon. 19-21.
• Basmacı, P. (2021). Şahsiyet Dizisinin Adalet ve İntikam Kavramları Üzerinden İrdelenmesi. Selçuk İletişim, 14(4):1820-1843:
• Bulut, E. & Küçüker, H. & Bulut, N. (2012). İntiharın Kısa Tarihçesinden Sebep ve Yöntemlerine Genel Bir Bakış, Cumhuriyet Tıp Dergisi, 34: 128-137.
• Carruthers, G. (2016). Making Sense Of Spousal Revenge Filicide. Aggression And Violent Behavior, 29:30-35.
• Çoban, B. (2003). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi, Söylem ve İdeoloji, Haz: Barış Çoban, Zeynep Özarslan, İstanbul:Su Yay.
• D’Alembert. (2000). Felsefenin Öğeleri Ya Da İnsan Bilgilerinin İlkeleri Üzerine Deneme. (Hüseyin Köse Çev.). İstanbul: Öteki Yayınevi Devran, Y. (2010). Haber Söylem İdeoloji. İstanbul: Başlık Yayın Grubu
• Ekinci, B. T. (2014) Argo Filmi Bağlamında Hollywood Sinemasında Söylem Ve Yeni Oryantalizm, Atatürk iletişim dergisi, 2014: 51-66.
• Freud, S. (1975). Kitle Psikolojisi. (K. Şipal Çev.). İstanbul: Bozak Yayınları
• Freud, S. (1989). Cinsel Yasaklar ve Normaldışı Davranışlar. (Muammer Sencer Çev.). İstanbul: Ara Yayıncılık.
• Freud, S. (1999). Dinin Kökenleri Totem ve Tabu/ Musa ve Tektanrıcılık Diğer Çalışmaları. (Selçuk Budak Çev.). Ankara: Öteki Yayınlar.
• Fromm, E. (1990). Sağlıklı Toplum. (Yurdanur Salman-Zeynep Tanrısever Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• Fromm, E. (1990). Sevginin ve Şiddetin Kaynağı. (Yurdanur Salman/Nalan İçten Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• Gollwitzer, M., & Denzler, M. (2009). What Makes Revenge Sweet: Seeing The Offender Suffer Or Delivering A Message? Journal Of Experimental Social Psychology, 45(4), 840-844.
• Harmandar, M. (2021). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dil-Kültür Bağlamında Türk Dizilerinin Değerlendirilmesi: "Ezel" Dizisi Örneği, Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1): 22-27.
• Hogenboom, M. (2017). The Hidden Upsides Of Revenge.BBC Future. Https://Www.Bbc.Com/Future/Article/20170403-The-Hidden-Upsides-Of-Revenge Erişim: 29.04.2022.
• Kaufman WRP. (2013). Honor and Revenge: A Theory of Punishment. New York: Springer.
• Löwenheim, O., & Heimann, G. (2008). Revenge in International Politics. Security Studies, 17(4), 685-724.
• Marshall, G. (2005). Sosyoloji Sözlüğü. (Osman Akınhay & Derya Kömürcü Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• McLean P. J. (1996). The Fourth Arm of Justice: The Art and Science of Revenge. OLIN-96-40.
• Meyer, M. (2001). Between Theory, Method and Politics: Positioning of The Approaches To CDA. R. Wodak & M. Meyer (Ed.), Methods of Critical Discourse Analysis (s.14-31). London: Sage.
• Nietzsche, F. (2015). İnsanca, Pek İnsanca-1.(Mustafa Tüzel Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2015). İyinin ve Kötünün Ötesinde Bir Gelecek Felsefesini Açış. (Ahmet İnam Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Ormanlı, O. (2010) Son Dönem Türk Dizilerinde Psikolojik Öğeler: “Ezel” Dizisi Örneği, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (14): 189-206.
• Orth, U. (2004). Does Perpetrator Punishment Satisfy Victims' Feelings Of Revenge? Aggressive Behavior: Official Journal Of The International Society For Research On Aggression, 30(1), 62-70.
• Özer, Ö. (2011). Haber Söylem İdeoloji. Konya: Literatürk Yayınları.
• Özsoy, S. (2011). Spor Gazetelerinin Başlıklarında Militarist ve Şiddet İçerikli Metaforlar. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(1): 88-114. Reyting (2010) https://www.sabah.com.tr/yasam/ezelden_rekor_ustune_rekor-
• 1524304#:~:text=Ezel%2C%20AB%20grubunda%20ald%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20y%C3%BCzde,100%20program%20aras%C4%B1nda%20birinci%20oldu.&text=%C3%96nceki%20ak%C5%9Fam%20yay%C4%B1nlanan%20b%C3%B6l%C3%BCmde%20Ramiz,ger%C3%A7ek%20kimli%C4%9Fini%20a%C3%A7%C4%B1klamaya%20karar%20verdi. Ricceur, P. (2010). Eleştiri ve İnanç. (Mehmet Rifat Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ryan, M.& Kellner, D. (2010). Politik Kamera Çağdaş Hollwood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası. (Elif Özsayar Çev.). İstanbu: Ayrıntı Yayınları. Shakespeare, W. (1995). Hamlet. (Orhan Burian Çev.). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Şen, C. (2018). Televizyon- Edebiyat İlişkisi Bağlamında Ezel Dizisi, Journal of Turkish Language and Literature, 4(1): 259-278.
• Tripp, T. M., Bies, R. J., & Aquino, K. (2002). Poetic Justice Or Petty Jealousy? The Aesthetics Of Revenge. Organizational Behavior And Human Decision Processes, 89(1), 966-984.
• Uniacke, S. (2000). Why is Revenge Wrong? The Journal of Value Inquiry, 34(1), 61-69.
• Ülken, H. Z. (1969). Sosyoloji Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi . Van Dijk, T. A. (1988). News as Discourse. New York and London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Weber, M. (2004). Sosyoloji Yazıları. (Taha Parla Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ysseldyk R. (2005). Dispositions Toward Forgiveness And Revenge in Relation To Coping Styles And Psychological Well-Being. Carleton University.
• Zor, L. (2017) Van Dijk’ın Eleştirel Söylem Analizinin Sinema Filmlerine Uygulanması ve Kazakistan Sineması’ndan Örnek Bir Film Çözümlemesi: Stalin’e Hediye, Akademik Bakış Dergisi, 61:877-899.