Sosyal Medya ve Marka İletişimi: Havayolu Şirketlerinin Twitter Kullanımına Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2016, Sayı: 43, 181 - 202, 25.12.2016

Özlen Özgen Kamile Elmasoğlu

Öz

Sosyal medya, markaların hedef kitleleri ile iletişim kurdukları yeni ve aktif bir mecradır. Sosyal medya ağları aracılığıyla, markalar istedikleri yer ve zamanda hedef kitlelerine seslenmekte ve onlarla daha samimi ilişkiler kurmaktadır. Bu çalışmanın amacı, popüler bir sosyal medya mecrası olan Twitter üzerinden, markaların sosyal medyayı nasıl kullandıklarına ilişkin bir değerlendirme sunmaktır. Çalışmanın kuramsal bölümünde, ilk olarak, sosyal medya kavramı, özellikleri ve ortamlarına değinilmiştir. Ardından, marka iletişimi kavramı, önemi ve sosyal medyanın marka iletişimi üzerindeki işlevleri ele alınmıştır. Çalışmada, Türkiye’de aktif olan ve Twitter üzerinden kullanıcılar tarafından en çok takip edilen havayolu şirketleri olan, “Türk Hava Yolları”, “Pegasus Airlines” ve “Anadolu Jet” örnek markalar olarak belirlenmiştir. Belirlenen markaların 1 Mart 2016 ile 31 Mayıs 2016 tarihleri arasını kapsayan üç aylık bahar döneminde yayınladıkları tweetler, içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçları, Twitter’da en fazla takip edilen markanın “Türk Hava Yolları” olduğunu, her üç havayolu şirketinin de daha çok satışı teşvik etmek amacı ile iletiler paylaştıklarını, Türk Hava Yolları’nın paylaştığı iletilerin daha çok doğrudan tweet gönderimi biçiminde olduğunu, Pegasus Airlines ve Anadolu Jet’in paylaştıkları iletilerin daha çok URL içerdiğini ve üç markanın da ağırlıklı olarak tek yönlü iletişim biçimini benimsediklerini göstermektedir. Bulgular genel olarak değerlendirildiğinde, sosyal medyanın marka iletişimi açısından önemli bir rol üstlendiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Marka İletişimi, Twitter, Havayolu Şirketleri

Kaynakça

• Aktuğlu, I. K. (2007). Marka İlişkileri Yönetimi: Marka-Müşteri Arasındaki Köprü. Toplam Marka Yönetimi içinde (Ed, T. Dereli ve A. Baykasoğlu). İstanbul: Hayat Yayıncılık. sf. 139-164.
• Ayhan, A. (2012). Yaşamdan Örneklerle Yedi Adımda Markalaşma. İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Bayraktutan, G., Binark, M., Çomu, T., Doğu, B., İslamoğlu, G., ve Aydemir, A.T., (2012). Sosyal Medyada 2011 Genel Seçimleri: Nitel-Nicel Arayüzey İncelemesi. Selçuk İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Cilt:7, Sayı: 3, 5-29.
• Bayraktutan, G. (2015). Sosyal Medyada Etkileşim. Dijital İletişim ve Yeni Medya içinde. (Ed, M.C. Öztürk). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. sf. 100-119.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi
• Çetin, S. ve Elmasoğlu, K. (2014). Politik Propaganda Aracı Olarak Sosyal Medya: Siyasilerin Gezi Parkı Olayları Esnasında Twitter Kullanım Pratikleri Üzerine Bir İnceleme. Teoriden Uygulamaya Siyasal İletişim içinde (Ed, S. Kavoğlu). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. sf. 223-238.
• Çetinöz, N. (2015). Sosyal Medya. Yeni İletişim Teknolojileri içinde (Ed, T.V. Yüzer ve M.E. Mutlu). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. sf. 150-174.
• Davis, J. A. (2011). Rekabetçi Başarı, Markalaşma Nasıl Değer Katar? (Çev. T. Karagüzel vd.). İstanbul: Brand Age Yayınları
• Güz, N., Yegen, C., ve Yanık, H. (2016). New Media and Journalism in Turkey: A Comparative Analysis on Twitter Usage Practices of Yeni Şafak and Sözcü Newspapers. Shaping the Future of News Media içinde (Ed, I.D. Rocha, A.F. Planells ve C. Singla). The International Conference on Integrated Journalism Education, Research and Innovation Proceedings, Universitat Pompeu Fabra, Spain. sf. 297-313.
• Hazar, M. (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması. Gazi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. Bahar, Sayı:32, 151-176.
• Hollis, N. (2011). Küresel Marka, Dünya Pazarında Kalıcı Marka Değeri Yaratma ve Geliştirme Yöntemleri (Çev. A. Kuruoğlu vd.). İstanbul: Brand Age Yayınları
• İşlek, M. S. (2012). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışlarına Etkileri: Türkiye’deki Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karataş, Ş. ve M. Binark (2016). Yeni Medyada Yaratıcı Kültür: Troller ve Ürünleri ‘Caps’ler. TRT Akademi. Dijital Medya. Cilt:1, Sayı:2, 426-448.
• Marwick, A.E ve Boyd, D. (2016). Dürüstçe Tweetlerim, Tutkuyla Tweetlerim: Twitter Kullanıcıları, Bağlam Çöküşü ve Hayali İzleyiciler (Çev. E.S. Tekeli). Yeni Medya Kullanıcının Yükselişi içinde (Ed, H. Hülür ve C. Yaşın). Ankara: Ütopya Yayınevi. sf. 108-135.
• Okur, M.R. (2015). Web 2.0 ve Sonrası. Yeni İletişim Teknolojileri içinde (Ed, T.V. Yüzer ve M.E. Mutlu). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. sf. 128-149.
• Özata, F.Z. (2015). Sosyal Medya Platformları. Dijital İletişim ve Yeni Medya içinde (Ed, M.C. Öztürk). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. sf. 76-98.
• Özgen, E. ve Doymuş, H. (2013). Sosyal Medya Pazarlamasında Farklılaştırıcı Bir Unsur Olarak İçerik Yönetimi Konusuna İletişimsel Bir Yaklaşım. Online Academic Journal of Information Technology. 4:11, 91-103.
• Öztürk, M. C. (2015). Sosyal Medya ve Kurumsal İletişim. Dijital İletişim ve Yeni Medya içinde (Ed, M.C. Öztürk). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. sf. 120-152
• Peltekoğlu, F. (2009). Halkla İlişkiler Nedir?. İstanbul: Beta Yayıncılık
• Ries, A. ve Ries, L. (2003). Marka Yaratmanın 22 Kuralı (Çev. A. Özdemir). İstanbul: Media Cat Kitapları
• Temporal, P. (2011). İleri Düzey Marka Yönetimi (Çev. A. Kuruoğlu vd.). İstanbul: Brand Age Yayınları
• Tosun, N. B. (2010). İletişim Temelli Marka Yönetimi. İstanbul: Beta Yayıncılık
• Tosun, N. B. (2014). Marka Yönetimi. İstanbul: Beta Yayıncılık
• Uztuğ, F. (2003). Markan Kadar Konuş, Marka İletişimi Stratejileri. İstanbul: Media Cat Kitapları
• Vural, B.A. (2007). Kurumsal Marka Bütünleşik Pazarlama İletişimi Yaklaşımı. Toplam Marka Yönetimi içinde (Ed, T. Dereli ve A. Baykasoğlu). İstanbul: Hayat Yayıncılık. sf. 111-137.
• Yalman, S. (2009). Bugün Markanıza Bir Bakın. İstanbul: Dünya Yayıncılık
• Yüksel Ü. ve Mermod, A.Y. (2005). Marka Yönetimi ve Marka Değerinin Ölçülmesi. İstanbul: Beta Yayıncılık
• Abchaber.com (2016). “Markalar baharı Twitter’da kutluyor”, http://www.abchaber. com/bilim-ve-teknoloji/markalar-bahari-twitterda-kutluyor-h725.html [Erişim Tarihi: 22. 08. 2016 ].
• Bilgisayarkurtu.com (2016). “URL Hakkında” http://www.bilgisayarkurtu.com/ url-nedir-url-kullanimi-8553/ [Erişim Tarihi: 31 Ekim 2016].
• Digitalage.com (2016). “Twitter’ın 2014 Türkiye karnesi”, http://digitalage.com.tr/ twitterin-2014-turkiye-karnesi/ [Erişim Tarihi: 21.08.2016].
• Statisticbrain.com (2016). “Twitter Statistics”, http://www.statisticbrain.com/ twitter-statistics/2014/ [Erişim Tarihi: 21. 08. 2016].