Kişiler Arası İletişim Engelleri Ölçeği Geliştirme

Yıl 2016, Sayı: 43, 290 - 303, 25.12.2016

Zeynep Başerer Dilek Başerer Pervin Naile Demirkaya

Öz

Bu çalışmanın amacı kişiler arası iletişim engellerinin neler olabileceğini belirlemeye yönelik ölçme aracı geliştirmektir. 47 maddeden oluşan ölçeğin nihai formu rastgele seçilen 20-40 yaş arası yetişkinlere uygulanmıştır. Elde edilen veriler üzerinden ölçeğin geçerliğine ilişkin bilgi elde edebilmek için döndürülmüş temel bileşenler analizi kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi ile elde edilen bulgular analizi sonucunda, ölçeğin 30 madde ve 5 alt boyuttan oluştuğu belirlenmiştir. Bu boyutlar literatür taraması dahilinde “Dilsel-Davranışsal, Kişisel, Duyuşsal, Algısal ve Psikolojik” ifadeler olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin geçerliliğine kanıt sağlamak için kapsam geçerliliği ve yapı geçerliliğine bakılmıştır. Kapsam geçerliliğine ilişkin literatür taraması ile uzman görüşü alınırken, yapı geçerliğine ilişkin bilgi toplamak için de “döndürülmüş temel bileşenler analizi” kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda ise KMO değeri 0,956 olarak bulunmuştur. Ayrıca ölçeğin güvenirliğine kanıt sağlamak amacıyla Cronbach alfa güvenirlik katsayısı hesaplanmış ve ölçeğin tamamı için Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,946 olarak bulunmuştur. Her bir alt faktör için Cronbach alfa güvenirlik katsayılarının ise 0,931 ile 0,657 arasında olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İletişim, İletişim Engelleri, Ölçek Geliştirme

Developing a Scale on Obstacles in Interpersonal Communication

Öz

The aim of this study is to develop an assessment instrument to identify what could be the obstacles in interpersonal communication. The final version of the scale consisting of 47 items was applied on randomly selected adults between the ages of 20 and 40. Rotated principal component analysis was used to obtain data on the validity of the scale based on the data acquired. It was established that the scale was comprised of 30 items and 5 sub-dimensions as a result of the findings analysed based on exploratory factor analysis. These dimensions were named as “Linguistic-Behavioural-Personal-Affective-Cognitive and Psychological” according to literature review. Content validity and construct validity were investigated in order to provide evidence for the validity of the scale. While expert opinions were taken through literature review on concept validity, “rotated principal component analysis” was used to obtain data on construct validity. KMO value was found 0,956 as a result of the analysis conducted. Cronbach’s alpha reliability coefficient was also calculated to provide evidence for the reliability of the scale, and Cronbach’s alpha reliability coefficient for the entire scale was found to be 0,946. Cronbach’s alpha reliability coefficient ranged between 0,931 and 0,657 for each sub factor.

Anahtar Kelimeler

Communication, Communication Obstacles, Scale Deveopment

Kaynakça

• Altıntaş, E. & Çamur, D. (2005). Beden dili sözsüz iletişim. İstanbul: Aktüel Yayınları.
• Aydın, M., (1994). Eğitim yönetimi, kavramlar, kurumlar, süreçler, ilişkiler, Pegem A Yayıncılık, İstanbul.
• Cihangir, Z. (2010). Kişilerarası ilişkiler ve ilişkilerde dinleme. Alim Kaya (Ed.), Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim (s.105-122). Ankara: Pagem Akademi.
• Çakmak, E.K., Çebi, A. & Kan, A. (2014) E-öğrenme ortamlarına yönelik “sosyal bulunuşluk ölçeği” geliştirme çalışması. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 14(2), 755-768.
• Demir, K. (2003). Örgütlerde iletişim yönetimi, Cevat Elma, Kamile Demir (Ed.), Yönetimde çağdaş yaklaşımlar, uygulamalar ve sorunlar, (s.135-161), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dökmen, Ü.(1998). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E.S. & Çinko, M. (2011). Sosyal bilimlerde spssle veri analizi, (4. Baskı), İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Elgünler, T.Ç. & Fener, T.Ç. (2011). İletişimin kalitesini etkileyen engeller ve bu engellerin giderilmesi. The Turkish Online Journal Of Design, Art And Communication – Tojdac, 1(1). 35-39.
• Erdoğan, İ.(2002). İletişimi anlamak. Ankara: Erk Yayınları.
• Eren, E., (1989).Yönetim Psikolojisi, İstanbul: T.Ü. İşletme Fakültesi Yayın No: 209.
• Ersanlı K. ve Balcı S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(10), 7-12.
• Gürüz, D. & Eğinli, A. (2008). Kişilerarası İletişim-Bilgiler-Etkiler-Engeller. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Harlak, H., Dereboy Ç. & Gemalmaz, A. (2008). Validation of a Turkish translation of the communication skills attitude scale with turkish medical students. Education for Health, 21(1).
• Hartley, P. (2010). Kişilerarası İletişim (Ü. Doğanay, M. Yamanoğlu, B.Şimşek, P. Özdemir, H. Şanlı, İ. Taştan, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi.
• Kan, A. & Akbaş, A. (2010). Lise Öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 227-237.
• Karagöz, Y. & Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim becerileri değerlendirme ölçeği’nin faktör analizi metodu ile geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
• Kocayörük, E. (2012). Etkili iletişim becerileri. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Korkut, F. (1996). İletisim becerilerini değerlendirme ölçeği’nin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danısma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Korkut-Owen, F. ve Bugay, A. (2014). İletişim becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (2), ss. 51- 64.
• Mosley, D. C. , Megginson, L. C. & Pietri, P. H. (2001). Supervisory management- the art of empowering and developing people. Ohio: South Western Cincinnati College Publishing.
• Odabaşı, H. (2012). 360 Derece İletişim. (4.baskı). İstanbul: Babıalı Kültür Yayıncılık.
• Özer, K. (1995). İletişimsiz Becerisi. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Rees, C., Sheard, C. & Davies, S. (2002). The development of a scale to measure medical students’ attitudes towards communication skills learning: The Communication Skills Attitude Scale (CSAS). Medical Education, 36, 141-147.
• Ruffner, M. & Burgoon, M. (1981). Interpersonal communication, U.S: Harcourt School Publication.
• Sabuncuoğlu, Z. & Gümüş, M. (2008). Örgütlerde İletişim. İstanbul: Arıkan Yayıncılık.
• Sayers, F., Bıngamın, C. E., Graham, R. & Wheeler, M. (1993).Yöneticilikte iletişim. (Çev. Şahiner, D.) İstanbul: Rota Yayınları.
• Solmuş, T. (2004). İş yaşamında duygular ve kişilerarası ilişkiler. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Sullivan, S. & Glanz, J. (2000). Supervision that ımproves teaching strategies and techniques. California, USA: Corwin Pres, Inc.
• Tabak, R. S. (1999). Sağlık iletişimi. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Umaz, D., (2010). Diyarbakır’daki İlköğretim Öğretmenlerinin Özyeterlik Düzeyi ve Yaşadıkları İletişim Sorunları. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Yazıcı, Ö & Gündüz, Y. (2010). Etkili eğitim denetiminde yaşanan iletişim engelleri ve bu engelleri aşma yolları. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (2), 37-52.
• Yeşilyaprak, B. (Editör). (2008). Eğitim psikoljisi: Gelişim-öğrenme-öğretim. (4.baskı). Ankara: Pagem Akademi.
• Yıldız, E. (2005). Bir İletişimsizlik Nedeni: Dinliyoruz Ama Öylesine. Demet Gürüz ve Ayşen Temel (Editörler). İletişime Yeni Yaklaşımlar (s.133-159). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Worth, R. (2004). Career skills library: Communication skills. (Second edition). New York: Feguson.