Kamuoyu Araştırmaları ve 16 Nisan Referandumu

Yıl 2018, Sayı: 47, 1 - 19, 11.12.2018

Nurettin Güz Ozan Kocabaş , Hayrullah Yanık

Öz

Kamuoyu araştırmaları, toplumun bir konu hakkındaki eğilimlerini öğrenmek için yapılmaktadır. Elde edilen sonuçlardan toplumun eğilimleri konusunda hem toplum hem de kamuoyu araştırmasını yapan veya yaptıran kişiler ve kurumlar da bilgi sahibi olmaktadırlar. Öte yandan kamuoyu araştırmaları toplumu yönlendirme gücüne de sahiptir. Diğer bir ifadeyle kamuoyu araştırmalarını yayınlayan medya kamuoyu araştırmalarının sonuçlarını kitleleri yönlendirebilecek şekilde kullanabilmektedir. Bu durum kamuoyu araştırmalarıyla ilgili yoğun tartışmaların temelini oluşturmaktadır. Kamuoyu araştırmalarının yayınlanmasında medyanın dikkat etmesi gereken bazı etik kurallar bulunmaktadır. 16 Nisan 2017 Anayasa Referandumu ile ilgili kamuoyu araştırmaları üzerine yapılan bu çalışmada internet medyası araştırma alanı olarak seçilmiştir. Çalışmada İnternet medyasında yayınlanan kamuoyu araştırmalarındaki sapmalar ve araştırmaların yayınlanmasında etik ilkelere uygun yayın yapılıp yapılmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. 16 Nisan’a kadar iki aylık sürede 44 farklı internet sitesinden 122 haber derlenmiş ve değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda kamuoyu araştırması yapan 23 araştırma kuruluşunun 14’ünün yaptığı tahminlerde sapma oranının öngörülen tahminlerin üzerinde olduğu görülmüştür. Bu çalışma çerçevesinde incelenen toplam 122 haberde araştırmalarla ilgili genel olarak; sponsorlar, araştırmanın yapıldığı ve yayınlandığı tarihler, uzman görüşleri, araştırma yöntemi, uygulanan anket/soru formu, örneklem ve örneklemin nasıl belirlendiği konularında bilgi verilmediği tespit edilmiştir.
Bu veriler medya kuruluşlarının kamuoyu araştırma sonuçlarının yayınlanması ile ilgili etik ilkeler konusunda fazla duyarlı olmadıklarını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamuoyu Araştırmaları, Medya, Etik kurallar, Referandum, İnternet Medyası.

Public Opinion Surveys and the Referendum of the April 16th

Öz

Public opinion surveys are made to learn about the trends of society on a topic. From the results of public opinion surveys obtained, people are informed about community trends. Moreover, institutions, which conduct the survey, are also informed about the trends of society on a topic. On the other hand, public opinion surveys also have power to guide society. In other words, the media that publish public opinion surveys may use the results of public opinion surveys so that they can lead masses. This situation forms the basis of intense debates on public opinion surveys. There are some ethical rules that the media should pay attention to when publishing public opinion surveys. In this study, the internet media was selected as a research area on the public opinion surveys on the Constitution Referendum of 16 April 2017. In this study, it was tried to determine whether the publication was in compliance with ethical principles or not when publishing the surveys. And the deviations in public opinion surveys published in Internet media were also studied. During the two month period until April 16, 122 news reports from 44 different internet news sites were compiled and evaluated. According to results of the study, the deviation rate of 14 out of 23 public opinion survey institutions found above predicted. In the context of this study; it has been determined that the Internet media organizations in general did not give a place to sponsor, date of surveys conducted and publication date of the surveys, expert opinion, research method, applied questionnaire form, sample and how the sample was determined. This data shows that media organizations are not very sensitive about ethical principles related to the publication of results of public opinion surveys.

Anahtar Kelimeler

Public Opinion Surveys, Media, Ethical Rules, Referendum, Internet Media.

Kaynakça

• Albig, W. (1956). Modern Public Opinion. New York, Toronto, London: Mcgraw- Hill Book Company Inc.
• Atkin, C. K. ve Gaudino J. (1984). “The Impact of Polling on the Mass Media”. The Annals of the American Academy of Political and Social Science. 472, s. 119- 128
• Bernays, E. L. (1961). Crystallizing Public Opinion. New York: Liveright Publishing Corporation
• Bernays, E. L.(1928). “Manipulating Public Opinion: Why and the How”. American Journal of Sociology, 33(6), s. 958-971
• Bogart, L. (1988). Polls and the Awarness of Public Opinion, 2. Edisyon. New Brunswick, New Jersey, USA: The State University
• Cantril, A. H. (1976). “The Press and the Pollster”. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 427, s.45-52
• Cantril, A. H. (1991). The Opinion Connection Polling, Politics, and the Press. Washington, D.C.: Congressional Quarterly Inc.
• Carey, J. W. (1978). “The Ambiguity of Policy Research”. Journal of Communication. 28(2), s. 114-119
• Childs, H. (1939). “By Public Opinion I Mean”. The Public Opinion Quarterly. 3(2), s. 327-336
• Denver, D. (1994). Elections and Voting Behaviour in Britain. Second Edition. Hertfordshire: Harvester Wheatsheaf
• Gallup G. ve Rae, S. F. (1940). The Pulse of Democracy the Public-Opinion Poll and How İt Works. New York: Simon and Schuster
• Galtung, J. ve Ruge M. H. (1965). “The Structure of Foreign News: The Presentation of the Congo, Cuba and Cyprus Crisesin Four Norwegian Newspapers”. Journal of Peace Research, 2 (1), s.64-91
• Goidel, K. (2011). Political Polling in The Digital Age the Challenge of Measuring and Understanding Public Opinion. United States: Louisiana State University Press
• Güz, N. (2005). Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Güz, N. (2008). “Kamuoyu Araştırmalarının Medyada Yayınlanmasının Etik İlkeleri”. Zülfikar Damlapınar (Editör). Medya ve Siyaset. Konya: Eğitim Kitabevi
• Harrison, T. (1940). “What is Public Opinion?”. The Political Quarterly. 11(4), s. 368- 383
• Kalender, A. (2005). Siyasal İletişim Seçmenler ve İkna Stratejiler. Konya: Çizgi Yayınları
• Kapani, M. (1988). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi
• Katz, D. ve Cantril, H. (1937). “Public Opinion Polls”. Sociometry. 1(1-2), s. 155- 179
• Kovach, B. (1980). “A User’s View of the Polls”. Public Opin Quarterly. 44 (4), s. 567- 571
• Lake, C. C. ve Harper, P. C. (2008). Kamuoyu Araştırmaları. (Çev. Nurettin Güz), Ankara: Eğitim Akademi Yayınları
• Lake, C. ve Sosin, J. (1998). “Public Opinion Polling and the Future of Democracy”. National Civic Review. 87(1), s.65-70
• Lang, K. ve Lang, G. (1981). “The Mass Media and Voting”. Morris Janowitz ve Paul Hirsch (Editörler). Reader in Public Opinion and Mass Communication, London: The Free Press
• McQuail, D. (1983). Mass Communication Theory an Introduction. Pasdtow, Cornwall: Sage Publications
• McQuail, D. ve Windahl S. (1986). Communication Models, 3 rd Impression, New York: Logman
• Meyer, P. (1987). “Commentary: Polls are Predictions (So Let’s Stop Kidding Ourselves)”. Newspaper Research Journal. 8(3), s. 83-89
• Miller, M. ve Hurd, R. (1982). “Conformity to AAPOR Standards in Newspaper Reporting of Public Opinion Polls”. Public Opinion Quarterly. 46(2), 243-249
• Neyzi, N. H. (1988). “Piyasa ve Kamuoyu Araştırmalarının Gelişimi”, Kamuoyu Araştırmaları Birinci Uluslararası Sempozyumu. Ankara: AÜ. BYYO Yayını: 11, s. 13-29
• Noelle-Neumann. E. (1998). Kamuoyu Suskunluk Sarmalının Keşfi. (Çev. Murat Özkök), Ankara: Dost Kitabevi
• Özer, Ö. (2010) “Liberal Basın”, Konya: Literatürk
• Özkök, Ertuğrul (1988) “Yazılı ve Elektronik Basın ve Kamuoyu Yoklamaları”, Kamuoyu Araştırmaları Birinci Uluslararası Sempozyumu, A.Ü. BYYO Yayını: 11, Ankara.
• Peters, J. D. (1995). “Historical Tensions in the Concept of Public Opinion”., T. L. Glasser ve C. T. Salmon (Editörler.). Public Opinion and the Communication of Consent. New York. The Guilford Press, s. 3-32
• Platon. (2014). Devlet. (Çev. M. Ali Cimcoz), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları Rippey, J. N. (1980). “Use of Polls as a Reporting Tool”. Journalism & Mass Communication Quarterly. 57 (4), s. 642-721
• Sartori, G. (1996). Demokrasi Teorisine Geri Dönüş. (Çev. Tuncer Karamustafaoğlu ve Mehmet Turhan), Ankara: Yetkin Yayınları
• Schiller, Herbert (1993) Zihin Yönlendirenler, (Çev. Cevdet Cerit), Pınar Yayınları, İstanbul.
• Smith, T. W. (1990). “The First Straw a Study of the Origins of Election Polls”. The Public Opinion Quarterly. 54(1), s. 21-36
• Stuart, A., Norman L. W. ve Butler, D. (1979). “Public Opinion Polls”. Journal of the Royal Statistical Society 142 (4). s. 443-467
• Topuz, H. (1991). Seçimlerde İletişim Politikaları. İstanbul: TÜSES
• Von Hoffman, N. (1980). “Public Opinion Polls: News papers Making Their Own News?”. Public Opinion Quarterly. 44, s. 572-573.
• Yeğenoğlu, Ö. (1988) Kamuoyu Yoklamalarının Güvenilirliği Seçimlere Etkisi ve Yasal Düzenlemesi, Ankara
• Yumlu, K. (1994). Kitle İletişim Kuram ve Araştırmaları. İzmir