Pepee Çizgi Dizisinde Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Üretimi

Yıl 2016, Sayı: 42, 252 - 265, 22.07.2016

Mehtap Özsoy Emine Şeyma Taşdelen

Öz

Bu çalışmada, 2008’de TRT Çocuk’ta yayınlanmaya başlayan Pepee çizgi dizisinde toplumsal cinsiyet rolleri nitel içerik analizi yöntemiyle incelenecektir. Toplumsal cinsiyet rolleri, kız ve erkek çocuklarının doğuştan gelen birtakım özellikleri gibi sunulmakta ve kabul edilmektedir. Ancak bu roller toplumsal hayatın her alanında kültür, inanış ve toplumların devamlılığını sağlayan temel yapısal işleyişten bağımsız değildir. Çalışma bu anlamıyla öncelikle toplumsal cinsiyet rolleri kavramını değerlendirmekte, daha sonra değerlendirmede öne çıkan noktaları Pepee çizgi dizisiyle derinleştirmektedir. Kadın ve erkek olmaya dair temel fiziksel özelliklerimize eklemlenen ve kültürel yaşam içinde cinsiyeti tarifleyen renklerden, el-kol hareketlerimize kadar uzanan kodların nasıl üretildiği ve nasıl sahiplenildiği çalışmanın temel dayanak noktasıdır. Bu dayanak noktası bağlamında genelde medyanın, özelde ise evlerin ayrılmaz bir parçası olan televizyonun açık ya da örtük bir biçimde ürettiği söylemsel kodların, gündelik hayata etkisi, toplumsal olanı dönüştürme ve yeniden üretme gücü Pepee çizgi dizisiyle, toplumsal cinsiyet rollerinin inşası bakımından ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Kadın, Çocuk, Televizyon, Aile

Production Of Social Gender Roles In The Cartoon “Pepee”

Öz

In this study, we aimed to analyze social gender roles in the cartoon “ PEPEE”, which was started to be broadcast on TRT1 in 2008, by using the method of qualitative content analysis. Social gender roles are presented as the inborn traits of boys and girls and accepted in this way. However, these roles are not independent from basic structural mechanism that sustains the continuation of culture, belief and the society itself, in all spheres of social life. So, the first objective of this study was to evaluate the concept of social gender roles and to deepen the prominent features with the cartoon “PEPEE”. The mainstay of the research is how the codes are produced and adopted, ranging from the colors that are connected with our main physical characteristics about being either a male or female and describe gender in our cultural life to our gestures. In this respect, the effects of discursive codes on our daily life produced generally by the media and particularly by the television, which has become an indispensable part of our homes, as well as its power of converting and reproducing society have been analyzed in terms of the construction of social gender roles, in the cartoon “Pepee”.

Anahtar Kelimeler

Social Gender Roles, Woman, Child, Television, Family

Kaynakça

• Cheviron, Nilgün Tutal, (2011). “Medyanın Şiddete Dayalı İşleyişi ve Çocukların Maruz Kaldığı Olumsuzluklar”, Mustafa Ruhi Şirin (der.), Çocuk Hakları ve Medya El Kitabı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, s. 185-206.
• Demir, Zekiye, (1997). Modern ve Postmodern Feminizm, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Dökmen, Zehra, (2004). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Ertürk, Dilek Yıldız, (2011). “Çocukluk Çağı Gelişim Dönemlerine Göre Medya Kullanımı” , Mustafa Ruhi Şirin (der.), Çocuk Hakları ve Medya El Kitabı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, s.45-85.
• Esslın, Martin, (1991). TV Beyaz Camın Arkası, Ankara: Pınar Yayınları.
• Gander, M. J. ve Gardiner, H. W., (2007). Çocuk ve Ergen Gelişimi Ankara: İmge Kitabevi.
• Gregory, E. M., (2013). “Çocukların Medya Kullanımı: Pozitif Psikoloji Yaklaşımı”, Mustafa Ruhi Şirin ve Haluk Yavuzer (der.), Birinci Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, (1) İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, s.91-117.
• İşçibaşı, Yaprak, (2011). “Televizyondaki Şiddetin Çocuklar Üzerindeki Saldırganlık Etkisi”, Kurgu Dergisi, s., 18.
• Kaplan, Yusuf, (1992). Televizyon, İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Kılıç, A. Zeynep, (2013). “Ebeveynlerin Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Çocuk Yetiştirmeye Etkileri”, uploads/aile-ara%C5%9Ft%C4%B1rma-rapor.pdf. Erişim Tarihi: 15.02.2016.
• Lemish, Dafna, (2013). “Çocuk Medyasında Cinsiyet Temsilleri”, (2) Mustafa Ruhi Şirin ve Haluk Yavuzer, (der.), Birinci Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, s.35-49.
• Lemish, D. ve Kolucki, B., (2013). ”Çocuklarla İletişim: Yetiştirme, İlham Verme, Harekete Geçirme, Eğitme ve İyileştirme İlke ve Uygulamaları” Birinci Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, (2). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, s.13-35.
• Marshall, Gordon, (1997). Sosyoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Mutlu, Erol, (2008). Televizyonu Anlamak, , Ankara: Ayraç Kitabevi.
• Özsoy, Aydan, (2011). Televizyon ve İzleyici, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Pembecioğlu, Nilüfer, (2013). “Gelecek Kurguları ve Medya Algıları”,(1).Mustafa Ruhi Şirin ve Haluk Yavuzer, (der.), Birinci Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, s.397-433.
• Yaktıl Oğuz, Gürsel, (2000). “Cinsiyet Rolleri İle İlgili Stereotiplerin Televizyonda Sunumu”, Kurgu Dergisi, s.,:17.