Radyonun Demokratikleştirilmesinde Yeni Bir Olanak: İnternet Radyoculuğu

Yıl 2016, Sayı: 42, 340 - 352, 22.07.2016

Ersoy Soydan

Öz

Radyonun yazılı basından sonra geniş kitlelere seslenen en eski kitle iletişim aracı olduğu kabul edilmektedir. Radyo yayınlarının başlamasıyla birlikte işlevi de sorgulanmaya başlamıştır. Uzun yıllar boyunca Avrupa’da radyoculuk alanında devlet tekeli olduğu için toplumun büyük bir kesimi radyoda kendisine yeterince yer bulamamıştır. Hükümetlerin denetimindeki radyo yayıncılığına karşı muhalefet ve işlevinin değiştirilmesi talebi ise çok geçmeden dillendirilmeye başlamıştır. Alman yazar Bertolt Brecht daha 1932 yılında radyonun işlevinin değiştirilerek demokratikleştirilmesi gerektiğini, yani radyoyu bir iletim aygıtı olmaktan çıkarıp, iletişim aygıtına dönüştürmek gerektiğini söylemiştir.

Radyonun demokratikleştirilmesi tartışması, internetin yaygınlaşmasıyla birlikte bir kez daha gündeme gelmiştir. İnternet teknolojisi radyodan sesini duyurmak isteyen herkesin son derece basit ve ucuz bir şekilde dünyanın dört bir tarafına sesini duyurmasını sağlayarak, radyonun daha önce olmadığı kadar demokratikleşmesinin yolunu açmıştır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmış, radyonun icadı ve gelişimi, radyoyu demokratikleştirme arayışları, internet radyoculuğunun özellikleri ve sunduğu yeni olanaklar anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Radyo, İnternet, İnternet Radyoculuğu, Demokratikleşme

A New Opportunity in Democratization of the Radio: Internet Radio Broadcasting

Öz

Radio has been accepted as the oldest media -after the printed press- that reaches large masses of people. The function of radio had begun to be questioned in conjunction with the start of radio broadcasting. A large segment of society couldn’t have found enough media coverage in the radio for many years because of the government monopoly in the field of radio broadcasting. Not long after, opposition to the radio broadcasting under the control of government and demand on the change of its function had started to be expressed. German writer Bertolt Brecht said in 1932 that the function of the radio must be changed and democratized, in other words; radio must transform from being a means of diffusion to become a means of communication.

The widespread of the internet has reawakened the discussion on democratization of the radios. The technology of internet has laid the way open for democratization of the radios as much as never before by making all people heard their voice to the four corners of the world in an enormously cheap and easy way.

The paper will study the invention and development of the radio, democratization quests of the radio, the characteristics and opportunities of the internet radio broadcasting. The literature review will be done as a method in the study.

Anahtar Kelimeler

Radio, Internet, Internet Radio Broadcasting, Democratization

Kaynakça

• Akarcalı, Sezer, (1993). Radyonun Dayanılmaz Hafifliği, Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Algül, Figen, (2016). Topluluk Medyası “Nor Radyo” Örneği, İstanbul: Pales Yayınları.
• Aziz, Aysel, (1981). Radyo ve Televizyona Giriş, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Aziz, Aysel, (2012). Radyo Yayıncılığı, Ankara: Nobel Yayın.
• Brecht, Bertolt, (2012). Radyo Kuramı ve Sinema Üzerine, (Çev: Süheyla Kaya), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Cankaya, Özden, (1995). Türk Radyoculuğunun Gelişimi, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim Yayınları, Cilt:14, s.1083.
• Cazenave, François, (1980). Les Radios Libres, Paris: Presses Universitaires de France.
• Delorme, Michel, (1992). “Topluluk Radyosu”, J.M.Charon (Ed.), Medya Dünyası, İstanbul: İletişim Yayınları, s.68-69.
• Eryılmaz, Tuğrul (2003). “Radyo ve Radyoculuk”, Der: Sevda Alankuş, İstanbul: IPS İletişim Vakfı, s.87-111.
• Güney, Serhat, (2009). Tüm Yönleriyle Topluluk Radyoları, İstanbul: Punto Yayınları.
• George, Erik, (1992). “Radyonun Yeni Hizmeti”, J.M.Charon( Ed.), Medya Dünyası, İstanbul: İletişim Yayınları, s.64-67.
• Jeannneney, Jean-Noel, (2006). “Başlangıcından Günümüze Medya Tarihi”, Çev: Esra Atuk, İstanbul:YKY. Kaye, Michael / Andrew Popperwell (1995). Radyo Dersleri, Çev: Tuğrul Eryılmaz, İstanbul: YKY.
• Kocabaşoğlu, Uygur, (1980). Şirket Telsizinden Devlet Radyosuna, Ankara: A.Ü. SBF Yayınları.
• Kuruoğlu, Huriye (2006). Propaganda ve Özgürlük Aracı Olarak Radyo. Ankara: Nobel Yayın.
• Kuyucu, Mihalis, (2014). “Community Radio Broadcasting: Use of Community Radio for Turkish and Greek in Turkey” Athens: ATINER’S Conference Paper Series, No: MDT2014-0896.
• Safko, Lon (2010). The Social Media Bible, New Jersey: John Wiley.
• Soydan, Ersoy, (1998). Dünyada ve Türkiye’de Alternatif Radyo Yayıncılığı, Marmara Üniversitesi SBE, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Soydan, Ersoy, (2014). Avrupa ve Balkanlarda Türkçe Yayın Yapan İnternet Radyoları, 3.Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı Bildiri Kitabı, Cilt:2, Tirana, s.179- 191.
• Tekinalp, Şermin, (2011). Karşılaştırmalı Radyo ve Televizyon, İstanbul: Beta Yayınları.
• Topuz, Hıfzı v.d., (1990). Yarının Radyo Ve Televizyon Düzeni, İstanbul: TÜSES- İLAD ortak yayını.
• Tugen, Bahar, (2013). Dijital Çağda Radyo Yayıncılığı, İnet-Tr’13, XVIII. Türkiye’de İnternet Konferansı 9-11 Aralık 2013, Bildiriler Kitabı, s.153-157.
• Vivian, John (1999). The Media of Mass Communication, Boston: Ally Brown. Yavuz, Yiğit ,(2008). Radyonun ABeCe’si, Ankara: Ütopya Yayınları.
• Bahadır Gültekin, Alpbuğra, (2012). “Radyoculukta İnternet Çağı”, http://www. radikal.com.tr/ eglence/radyoculukta_internet_cagi-1074351 (erişim tarihi: 23.09.2015)
• Bahçekapılı, Alper, (2015). “Elveda FM Radyolar”, http://www.birgun.net/haber- detay/elveda-fm-radyolar-81119.html (erişim tarihi: 21.08.2015)
• Ulusum, Ece, (2013). “Herkesin Radyosu Kendine”, http://www.sabah.com.tr/cumartesi/2013/09/14/herkesin-radyosu-kendine (erişim tarihi: 14.08.2015)
• Ümit, Atabek, (2010). “Radyo Yine Evlerimizin Demirbaşı: Bu Kez Dijital Radyo Olarak”, http://ilef.ankara.edu.tr/radyo/yazi.php?yad=3710 (erişim tarihi: 25.07.2015)
• http://dictionary.reference.com/browse/podcast?s=t (erişim tarihi: 24.08.2015)
• http://tunein.com/about/ (erişim tarihi: 24.08.2015)
• http://www.karnaval.com/#/about.php (erişim tarihi: 24.08.2015)
• http://www.norradyo.com/ilkelerimiz/ (erişim tarihi: 21.08.2015)
• http://uryad.org.tr/duyuru/1087/uryad-temmuz-2016-haftalik-ve-gunluk-radyo- dinleme-oranlarini-acikladi (erişim tarihi: 21.09.2016)