İtalya Gazetelerinde Türkiye Cumhuriyeti’nin İlanı

Yıl 2023, Sayı: 64, 15 - 35, 29.10.2023

Nesli Tuğban Yaban

https://doi.org/10.47998/ikad.1362441

Öz

Türkler, Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı’ndan yenilgiyle ayrılması sonrasında Avrupalı milletler tarafından işgal edilen topraklarını belirlenen milli sınırlar dâhilinde Kurtuluş Savaşı ile geri kazanmıştır. Savaş sonrası imzalanan Lozan Antlaşması’nı takip eden süreçte de Türkiye Cumhuriyeti, 29 Ekim 1923 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’nın hazırladığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kabul ettiği anayasal bir kararla kurulmuştur. Yönetim biçiminin cumhuriyet olarak belirlendiği ve halkın egemenliğine dayanan bu yönetim biçiminin kabul edilmesi aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin yasal olarak ilan edilmesini ifade etmektedir. Söz konusu gelişme yalnızca yeni kurulan genç Türkiye Cumhuriyeti’ni değil aynı zamanda Asya, Avrupa ve dünya siyasetini de doğrudan etkileyen ve gelecekte de etkileyecek olan gelişmeler açısından da önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilebilir. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanının haber değeri özellikle yabancı basında sunuluş biçimi, nitelik ve nicelik açısından önem arz etmektedir. Bu araştırma, 29 Ekim 1923 tarihinde resmen ilan edilen Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı haberlerinin İtalya basınındaki yansımalarını konu almaktadır ve İtalya’nın Roma kentinde, Roma Milli Kütüphanesinde (Biblioteca Nazionale Centrale di Roma) gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı, İtalyan gazetelerinde cumhuriyetin ilanının nitel olarak nasıl ve hangi kapsamda haber olarak sunulduğunu ortaya koymaktır. Bu nedenle araştırma yöntemi olarak içerik analizi kullanılacaktır. Araştırmanın bulguları, Althusser’in ideoloji yaklaşımı çerçevesinde haberlerin okuyucuya nasıl sunulduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Cumhuriyet, İtalya, Gazete, Haber

Teşekkür

Bu makale, Sapienza Università di Roma’da, Doç. Dr. Fabio L. Grassi’nin danışmanlığında gerçekleştirilen doktora sonrası (post-doc) araştırma kapsamında üretilmiştir. İtalyanca metinlerin çevirisindeki desteğinden dolayı Nazlı Birgen’e teşekkür ederim.

Proclamation of the Republic of Turkey in Italian Newspapers

Öz

After the defeat of the Ottoman Empire in World War I, the Turks regained the lands occupied by European nations within the determined national borders with the War of Independence. In the period following the Treaty of Lausanne signed after the war, the Republic of Turkey was established on October 29th, 1923 with a constitutional decision prepared by Mustafa Kemal Pasha and accepted by the Turkish Grand National Assembly. The acceptance of this form of government is determined as a republic and based on the sovereignty of the people, also means the legal declaration of the Republic of Turkey. This development can be considered as an important milestone in terms of developments that directly affect not only the newly established young Republic of Turkey, but also Asian, European and world politics and will affect them in the future. Therefore, the news value of the establishment and proclamation of the Republic of Turkey, especially the way it was presented in the foreign press, is important in terms of quality and quantity. This study deals with the reflections of the news of the proclamation of the Republic of Turkey that was officially announced on October 29th, 1923, in the Italian press and was carried out in Rome, Italy, in the National Library of Rome (Biblioteca Nazionale Centrale di Roma). The aim of the research is to reveal how and to what extent the proclamation of the republic was presented as news qualitatively in Italian newspapers. For this reason, content analysis will be used as a research method. The findings of the research reveal how the news is presented to the reader within the framework of Althusser's ideology approach.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Republic, Italy, Newspaper, News

Kaynakça

• Althusser, L. P. (2003). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları (A. Tümertekin, Çev.). İthaki Yayınları.
• Alver, F. (2011). Gazetecilik bilimi ve kuramları. Kalkedon Yayınları.
• Alver, F. (2007). Gazeteciliğin kuramsal temelleri. Beta Yayınları.
• Bal, H. (2016). Nitel araştırma yöntem ve teknikleri.Sentez Yayınları.
• Bekâr, N. & Yaban, N. T. (2019). Avrupa basınındaki görsel metinlerde kültürel kodlar: Osmanlı İmparatorluğu’nda etnik milliyetçilik ayrıştırması. Mediterannian Journal of Humanities, IX (2), 141-155.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi. Siyasal Kitabevi.
• Black, J. (2022). Kısa İtalya tarihi (E. Duru, Çev.). Say Yayınları.
• Chomsky, N. (1997). What make mainstream media mainstream? Z Magazine, June.
• Çelebi, M. (2007). 19. Yüzyılda İzmir’de İtalyan cemaati. Tarih İncelemeleri Dergisi, 22 (1), 19-51.
• Dağtaş, B. (1999). İngiliz Kültürel Çalışmaları’nda ideoloji. Kurgu Dergisi, 16, 335-357.
• Fiske, J. (2013). İletişim çalışmalarına giriş (S. İrvan, Çev.). Pharmakon Yayınevi.
• Gerbner, G. (1967). Kitle iletişim araçları ve iletişim kuramı. İçinde E. Mutlu (Derleyen), Kitle iletişim kuramları. (ss. 75-100). Ütopya Yayınevi.
• Gökçe, G. & Gökçe, O. (2011). Avrupa’da İslam ve Türk imajı. Birleşik Yayınevi.
• Güngör, S. (2001). Althusser’de ideoloji kavramı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 221-231.
• Il primo governo della reppublica Turca (1923, Novembre 1). Il Messaggero. İnal, A. (2010). Tabloid habercilik. İçinde B. Çaplı & H. Tuncel (Editörler), Televizyon haberciliğinde etik. (ss. 163-178). Ankara Üniversitesi İLEF ve Fatusch B.V.
• Kazancı, M. (2002). Althusser, ideoloji ve iletişimin dayanılmaz ağırlığı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(1), 55-87.
• L’assamblea di Angora (1923, Ottobre 30). Avanti.
• La politica dell’accordo nei riguardi della Turchia (1923, Ottobre 28-29) Il Nuovo Paese.
• La proclamazione della repubblica in Turchia (1923, Ottobre 31). L’Idea Nazionale.
• La Repubblica turca proclamata (1923, Ottobre 31). L’Impero.
• Lasswell, H. (1948). The communication of ideas. Harper.
• Mattelart, A. & Mattelart, M. (2016). İletişim kuramları tarihi (M. Zıllıoğlu, Çev.). İletişim Yayınları.
• Mutlu, E. (Derleyen). (2010). Kitle iletişim kuramları. Ütopya Yayınevi.
• Özer, Ö. (2011). Haber söylem ideoloji: Eleştirel haber çözümlemeleri. Literatürk.
• Savelli, A. (1940). İtalya Tarihi (G. K.Söylemezoğlu, Çev.). Kanaat Kitabevi.
• Şimşir, B. N. (1999). Dış basında laik cumhuriyetin doğuşu. Bilgi Yayınevi
• Tekinalp, Ş. ve Uzun, R. (2013). İletişim araştırmaları ve kuramları. Beta Yayınları.
• Tokgöz, O. (2015). İletişim kuramlarına anlam vermek. İmge Kitabevi.
• Van Dijk, T. A. & Kintsch W. (1983). Strategies of discourse comprehension. Academic Press.
• Van Dijk, T. A. (1994). Söylemin yapıları ve iktidarın yapıları. İçinde M. Küçük (Derleyen), Medya, iktidar, ideoloji (M. Küçük, Çev.), (ss. 271-327). Ark Yayınları.
• Yaban, N. T. (2021). Bir kitle iletişim aracı olarak sanatta gazete imgesi. Social Science Development Journal, 6 (27), 116-126.
• Yaylagül, L. (2016). Kitle iletişim kuramları: Egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Dipnot Yayınları