Poetik Teori Siyasal Propaganda Analizinde İşlevsel Midir?

Yıl 2024, Sayı: 67, 96 - 105, 25.07.2024

Nurgül Ergül Güvendi

https://doi.org/10.47998/ikad.1440779

Öz

Edebiyat alanında özellikle de şiirdeki yapı, biçim ve söylem analizlerinde kullanılan poetik teori, şiir niteliğindeki düşünce ve ifade tarzlarının analiz edildiği söylem teorisidir. Edebiyat ve şiir alanlarında yaygın biçimde kullanılan poetik teori, bir söylem teorisi olması nedeniyle retorik araştırmalar için oldukça elverişlidir. Buna karşın literatürde, sembolizm, duygusal etkileşim, lirik üslup gibi poetik unsurların, siyasal iletişim aracı olarak kullanımına ilişkin herhangi bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu araştırmada siyasal iletişimde poetik unsurların nasıl kullanıldığı ve politik iletişim stratejileri ile ilişkilerinin ortaya konulması, özellikle de poetik teorinin siyasal iletişim analizinde işlevselliğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla Türk siyasetinin önemli isimlerinden Süleyman Demirel’in poetik nitelikli siyasi söylemleri incelenmiştir. Verilerin toplanmasında literatür taraması, verilerin analizinde ise Poetik Teori ve Karl Bühler‘in Organon Modeli yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, Süleyman Demirel'in siyasi söylemlerinin poetik unsurlar içerdiğini ve bu unsurların ironi ve hiciv temelli pragmatist, realist, uzlaşmacı bir yaklaşımla toplumsal etki süreçlerine odaklandığını göstermektedir. Süleyman Demirel'in siyasi belagatinin, poetik unsurların etkili bir şekilde kullanılmasıyla şekillendiği ve bu unsurların politik mesajların toplumsal etkilerini anlamak için önemli bir araç olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca poetik teorinin siyasal iletişimdeki önemini vurgulayarak, siyasi liderlerin dil stratejilerini anlamak ve değerlendirmek için poetik unsurları kullanmanın analitik bir çerçeve sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Siyasal İletişim, Retorik Analizi, Poetik Propaganda, Söylem Analizi

Is Poetic Theory Functional In Political Propaganda Analysis?

Öz

In the field of literature, particularly in the analysis of structure, form, and discourse in poetry, poetic theory is a discourse theory used to analyze poetic modes of thought and expression. Widely employed in literary and poetic fields, poetic theory is highly suitable for rhetorical studies due to its nature as a discourse theory. However, there is no research in the literature on the use of poetic elements such as symbolism, emotional interaction, and lyrical style as tools for political communication. This study aims to examine how poetic elements are used in political communication, explore their relationship with political communication strategies, and demonstrate the functionality of poetic theory in the analysis of political communication. To this end, the poetic political discourses of Süleyman Demirel, one of the prominent figures in Turkish politics, were examined. Literature review was employed for data collection, and Poetic Theory and Karl Bühler's Organon Model were used for data analysis. The findings reveal that Süleyman Demirel's political discourses contain poetic elements and that these elements focus on societal impact processes with an irony- and satire-based pragmatic, realistic, and conciliatory approach. It was concluded that Süleyman Demirel's political rhetoric is shaped by the effective use of poetic elements and that these elements are an important tool for understanding the societal impacts of political messages. Additionally, by emphasizing the significance of poetic theory in political communication, it is suggested that employing poetic elements to understand and evaluate the language strategies of political leaders can provide an analytical framework.

Anahtar Kelimeler

Political Communication, Rhetorical Analysis, Poetic Propaganda, Discourse Analysis

Kaynakça

• Aksu, F. (2008). Türk dış politikasında zorlayıcı diplomasi. Bağlam Yayınları.
• Aristoteles, (2016). Poetika. Çokona; ö. Aygün (çev.). İş Bankası Yayınları.
• Armaoğlu, F. (1986). 20 yy. Siyasi Tarihi. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Balcı, M. (2016) Necati Cumalı’nın Dila Hanım kitabında dil ve üslup. Avrasya Etüdleri, 50 (2), 491-06.
• Bila, F. (2005). Demirel: Herkes dış siyaset yapmamalı. Milliyet.
• Çalışkan, O. (2020). Ethos yönelimli siyasi retorik: siyasal ittifaklar ve liderlerin sosyal medyadaki seçim söylemleri üzerine bir analiz. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 84-104.
• Çavuşoğlu, H. (2016). Süleyman Demirel'in siyasal hayatı ve kişisel özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3).
• Demirtepe, Ü. (1991). Politikacılarımızın röntgeni. Milliyet.
• Dijk, T. A. (1988). News as discourse. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Ergin, C. (2009). Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in söylev ve demeçleri. İlesam.
• Güngör, S. (2014). Türk siyasetinde dil kullanımı: siyasal parti liderlerinin TBMM grup konuşmalarında siyasal söylem analizi. Yasama Dergisi, (26), 65-88.
• İnel, H. (2014). Turgut Özal ve Süleyman Demirel’in siyasi liderliklerinin uluslararası aktörlerle ilişkiler açısından karşılaştırılması, Jobeps Journal of Business Economics and Political Science. 3(6), 97-117.
• Karadeniz, M (2015). Cemal Süreya'nın şiir estetiğinde poetik sadakat: poetika ve şiir arasındaki mütekabiliyet.
• Kantar, G. (2017). Türk siyasetinde politik dil kullanımı: Recep Tayyip Erdoğan’ın “Ak Parti 1. ve 3. olağan üstü kongrelerindeki konuşmalarının” içerik ve söylem analizi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, (Icomep 2017 özel sayısı), 103-122.
• Kantar, G. (2016). Türk siyasetinde politik dil kullanımı: Binali Yıldırım, Kemal Kılıçdaroğlu ve Devlet Bahçeli’nin; 7 Ağustos 2016 “Demokrasi ve şehitler mitingi” söylemlerinin içerik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 184-213.
• Kesgin, B. (2012). Operasyonel kod analizi: Türk başbakanlarının inanç sistemi. Der. Ertan Efegil ve Mehmet Seyfettin Erol. Dış politika analizinde teorik yaklaşımlar: Türk dış politikası örneği. Barış Kitap, 418-443.
• Keskin Yılmaz, Y. (2023). Karl Bühler’in Organon Modeli ışığında Adsız Alkolikler Derneği’nin kamu spotları. Sosyal Mucit Academic Review, 4(1), 113-132.
• Komsuoğlu, A. (2007). Türkiye’de siyasal liderlik ve kitle iletişimi: bir örnek İnceleme, Süleyman Demirel. 38. Icanas International Congres of Asian and North African Studies. Ankara, 10-15, 1933- 1950.
• Komsuoğlu, A. (2008). Siyasal yaşamda bir lider Süleyman Demirel. Bengi Yayınları.
• Kula, O. B., & Sakallı, C. (2005). Göstergebilimsel yaklaşım yazınsal alanda ne denli işlevselleşebilir? Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22.1.
• Markandan, R. (2021). A comparative study on the theoretical development of functions of language with reference to Bühler, Jakobson, and halliday. Nobel: Journal of Literature and Language Teaching, 12(2), 277-291.
• May, J. M. (2007). Cicero as rhetorician. W. Dominik ve J. Hall (Ed), A companion to roman rhetoric. United States of America, United Kingdom, Australia: Blackwell Publishing. 250-263.
• Meyer, M. (2009). Retorik (Birinci Baskı). (Çev. İ. Yerguz), Dost Kitabevi Yayınları.
• Morrell, K., & Hartley, J. (2006). A model of political leadership. Human Relations, 59(4), 483-504.
• Şıhmantepe, A. (2016). Türkiye`de dış politika krizlerinde karar alıcının operasyonel kodları: Süleyman Demirel örneği [Yayımlanmış Doktora Tezi].
• Theodorakupulos, V. T. (2004). Attika retoriğine giriş (Birinci Baskı). (Çev. S. Sandalcı) Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Uçak, A. (2017). Siyasal iletişimde liderlerin dilsel retorik stratejileri: Süleyman Demirel örneği [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi].