A Study on Political Journalism in the Context of Dependency Relationships Between Media and Politics

Yıl 2025, Sayı: 71, 1 - 22, 24.11.2025

Kurbani Geyik

https://doi.org/10.47998/ikad.1582672

Öz

Since the advent of modern journalism, the relationship between media and politics has been a persistent subject of debate. At its core is mutual dependence: journalists rely on political institutions and actors for information, while those institutions and actors rely on the press to reach the public. The rise of digital platforms (e.g., X and YouTube) has enabled politicians to circumvent traditional media and engage directly with the public. New communication environments have transformed the relationship of mutual dependence between journalists and politicians. This study examines the impact of this transformation on political journalism, with a particular focus on its potential to erode journalists’ direct access to politicians. Using purposive sampling, this study draws on interviews with nine journalists The findings revealed that the transformation in the mutual dependency relationship between media and politics had a net negative impact on political journalism. This study concludes that, in the news production process, political actors have become dominant as sources of information and agents who determine the content and framing of news. This shifts the dependency in favor of political actors, potentially weakening the media's vital function of political oversight.

Anahtar Kelimeler

Journalism , Political Journalism , News , Media , Politics

Medya ve Siyaset Arasındaki Bağımlılık İlişkileri Bağlamında Siyaset Haberciliği Üzerine İnceleme

Öz

Gazeteciliğin gelişiminden bu yana, medya ve siyaset ilişkisi önemli bir tartışma konusudur. Medyanın haber kaynağı olarak siyasal kurum ya da bireylerden yararlanması, siyasal kurum ve aktörlerin ise kamuoyuna ulaşmak için basına ihtiyaç duyması iki kavram arasındaki ilişkinin önemli dinamiklerinden biridir. Siyasetçiler, web 2.0 teknolojilerinin kullanımıyla, geleneksel medyanın yanı sıra, X ve YouTube gibi platformlar aracılığıyla da kamuoyuna doğrudan erişim imkanı elde etmiştir. Gazeteciler ise söz konusu iletişim platformları üzerinden bilgiye ulaşarak haber üretebilmektedir. Siyasetçilerin geleneksel medya aracılığıyla dolaylı iletişim kurmak yerine, dijital platformlar üzerinden doğrudan kamuoyuna ulaşabilmesi, medya ile siyaset arasındaki karşılıklı bağımlılık ilişkisini dönüştürmüştür. Hem medya ve siyaset arasındaki etkileşim biçimlerini hem de haberin oluşma sürecini yeniden şekillendiren bu dönüşümün, gazetecilerin siyasetçilerle temaslarını zayıflatmış olabileceği öngörüsünden hareketle tasarlanan çalışmada, bu durumun siyaset haberciliği alanına etkilerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, amaçlı örnekleme yönteminin esas alındığı çalışmada, 9 gazetecinin görüşlerine başvurulmuştur. Bulgular, medya ve siyaset arasında karşılıklı bağımlılık ilişkilerindeki değişimin siyaset haberciliğine olumludan çok olumsuz etkileri olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmada, haber üretim sürecinde, siyasal aktörlerin yalnızca haber kaynağı olarak değil, aynı zamanda haberin içeriğini ve çerçevesini belirleyen aktörler olarak baskın hale geldikleri tespit edilmiştir. Bu durum, medya ile siyaset arasındaki karşılıklı bağımlılık ilişkisini siyasal aktörler lehine dönüştürmekte, dolayısıyla medyanın modern demokrasilerde üstlendiği kamu adına siyasal denetim işlevini zayıflatma potansiyeli taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gazetecilik , Siyaset Haberciliği , Haber , Medya , Siyaset

Etik Beyan

Herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum/kuruluştan destek alınmamıştır

Kaynakça

• Akdağ, M. (2020). Medya siyaset etkileşimi bağlamında Türkiye’de siyasetin medya alanındaki düzenlemeleri üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 1173-1197. https://doi.org/10.17680/ERCIYESILETISIM.724441
• Alver, F. (2010). Gazetecilik bilimi ve kuramları (1. basım). Kalkedon.
• Arabacı, C. (2004). Medya ve siyaset üzerine. İçinde M. Işık (Editör). Medyada yeni yaklaşımlar (ss. 105-128). Eğitim Yayınları.
• Arıcı, A. (2013). Siyasi partiler ve siyasi liderler çerçevesinde Türk siyasetinde sosyal medya [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Broersma, M. ve Graham, T. (2012). Social media as beat. Journalism Practice, 6(3), 403-419. https://doi.org/10.1080/17512786.2012.663626
• Cook, T. E. (2005). Governing with the news: The news media as a political institution (2. basım). University of Chicago Press.
• Coşkun, S. (2004). Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler. 2. Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi.
• Çebi, M. S. (1998). Türkiye’de siyasal sistem ve medya ilişkilerinin tarihi boyutu. Yeni Türkiye Dergisi Cumhuriyet Özel Sayısı, IV(23-24), 2746-2751.
• Damlapınar, Z. (2005). Medya ve siyaset ilişkileri üzerine. Turhan Kitapevi.
• Damlapınar, Z. (2007). Medya ve siyaset ilişkilerinde temel yaklaşımlar, ilköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretmen el kitabı . RTÜK Araştırma Geliştirme Daire Başkanlığı.
• Çakır, H. (2007). Geleneksel gazeteci̇li̇k karşısında i̇nternet gazeteci̇li̇ği̇. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(22), 123-149.
• Fidan, Z. (2015). Siyasal iletişim kampanyalarında yeni iletişim teknolojilerinin kullanımı: 2015 genel seçimleri dönemi web sayfaları ve sosyal medya kullanımları [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Geyik, K. (2020). Mobil iletişim teknolojilerindeki gelişmelere bağlı olarak muhabirlik mesleğinde yaşanan dönüşüm [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Gitelman, L. (2006). Always already new: Media, history and the data of culture. MIT Press.
• Gurevitch, M., Coleman, S. ve Blumler, J. G. (2009). Political communication-old and new media relationships. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 625, 164-181. https://doi.org/10.1177/0002716209339345
• Hallin, D. C., & Mancini, P. (2009). Comparing media systems: Three models of media and politics (7. print). Cambridge Univ. Press.
• Hazar, Ç. M. (2008). Medya ve siyaset sistemin kaos yorumu. İçinde Z. Damlapınar (Editör.), Medya ve Siyaset (ss. 245-259). Eğitim Yayınları.
• Hermida, A. (2010). From TV to Twitter: how ambient news became ambient journalism. M/C Journal, 13(2).
• Heywood, A. (2013). Siyaset (B. B. Özipek, B. Seçilmişoğlu, A. Yayla ve H. Y. Başdemir, Çev.). Adres Yayınları.
• Işık, M. (2007). Dünya ve Türkiye bağlamında kitle iletişim sistemleri. (2. basım). Eğitim Kitabevi.
• Korkmaz, A. (2001). İletişim ve tarih. Ümit Yayıncılık.
• Küçükşahin, Ş. ve Kocager, U. (2018). Siyaset muhabirliği. İmge Kitapevi.
• Kümbetoğlu, B. (2008). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Bağlam.
• Mahçupyan, E. (2011). TESEV Sunuşu, iletişimsel demokrasi-demokratik iletişim, Türkiye’de medya: mevzuat, politikalar, aktörler. TESEV Demokratikleşme Programı Medya Raporları Serisi-1.
• Mccombs, M. E. ve Shaw, D. L. (1972). American association for public opinion research the agenda-setting function of mass media. The Public Opinion Quarterly, 36(2), 176-187.
• McLuhan, M. (1997). Media research: Technology, art, communication ; essays (M. A. Moos, Ed.). G & B Arts.
• McQuail, D. (2010). McQuail’s mass communication theory (6. ed). SAGE.
• McQuail, D. (1994). Kitle iletişim kuramı (Giriş) (A. H. Yüksel, Çev.). Kibele Sanat Merkezi.
• Miconi, A., & Serra, M. (2019). On the concept of medium: An empirical study. 3444-3461. https://hdl.handle.net/10016/35548
• Narmanlıoğlu, H. (2018). Gazeteciliğin uzmanlık alanları. İçinde H. Temiztürk (Editör), Gazeteciliğe giriş (ss. 1-15). Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Özgen, M. (2004). Türkiye’de basının gelişimi ve sorunları (2. bs). İstanbul Üniversitesi.
• Silverstone, R. (1999). Why Study the Media? SAGE Publications Ltd. https://doi.org/10.4135/9781446219461
• Topuz, H. (2003). II. Mahmut’tan holdinglere Türk basın tarihi (2. bs). Remzi kitabevi.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Sage.
• Pew Research Center. (2007). Public knowledge of current affairs little changed by news and information revolutions. https://www.pewresearch.org/politics/2007/04/15/public-knowledge-of-current-affairs-little-changed-by-news-and-information-revolutions/
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara Giriş. (D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz, Çev.) Siyasal Kitabevi.
• Siebert, F., Peterson, T. ve Schramm, W. (1963). Four theories of the press. Illinois Press.
• Sine, R. ve Sarı, G. (2018). Profesyonel gazetecilerin gözünden sosyal medya ve habercilik ilişkisi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 30, 364-384. https://doi.org/10.31123/AKIL.460921
• Sloan, W. David. ve Parcell, L. M. (2002). American journalism : history, principles, practices. McFarland & Co.
• Söylemez, A. (1998). Medya ekonomisi ve Türkiye örneği. Haberal Eğitim Vakfı.
• Sparrow, B. H. (1999). Uncertain guardians: the news media as a political institution. Johns Hopkins University Press.
• Taşkıran, İ. (2016). Gazetecilerin sosyal medyayı haber kaynağı olarak kullanımı: medya profesyonellerinin bakış açılarını tespit etmeye yönelik bir araştırma [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tılıç, L. D. (1998). Utanıyorum ama Gazeteciyim. İletişim.
• Tılıç, L. D. (2001). 2000’ler Türkiye’sinde gazetecilik ve medyayı anlama. Su Yayınları.
• Topuz, H. (2003). II. Mahmut’tan holdinglere Türk basın tarihi (2. bs). Remzi kitabevi.
• Tosyalı, H. ve Sütcü, C. S. (2019). Türkiye’de sosyal medya üzerinden siyasal propaganda yapmak: 2018 cumhurbaşkanı seçimi örneği. Öneri Dergisi, 14(51), 61-89. https://doi.org/10.14783/MARUONERI.VI.522165
• Uzun, R. (2014). Medya-siyaset ilişkileri: Türkiye’de savunucu gazetecilik olgusunun incelenmesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 39, 129-147.
• van Dalen, A. (2016). Journalism, political. içinde G. Mazzoleni (Editör), The ınternational encyclopedia of political communication (ss. 1-10). Wiley. https://doi.org/10.1002/9781118541555.WBIEPC058
• Yaşın, C. (2013). Medya ve siyaset. İçinde Ö. Özer (Editör). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Y. (2015). Türkiye’de gazetecilik mesleği. Nobel.