Belgesel Sinemaya Sosyal Hizmet Bakışı: Dişçinin Korkusu

Yıl 2025, Sayı: 71, 230 - 246, 24.11.2025

Kurtuluş Özgen , Münevver Eryalçın

https://doi.org/10.47998/ikad.1691849

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Dişçinin Korkusu (Erün, 2019) belgeselini sosyal hizmet perspektifinden analiz etmek ve belgesel sinemanın toplumsal sorunları görünür kılma işlevini incelemektir. Belgesel, engelli bireyler ve dezavantajlı grupların sağlık hizmetlerine erişimde karşılaştıkları yapısal ve çevresel engelleri ele almakta, gönüllülük temelli bir dayanışma modeli üzerinden çözüm önerileri sunmaktadır. Çalışma, belgeselin görsel ve işitsel anlatım tekniklerini, toplumsal mesajlarını ve sosyal hizmet disiplini ile olan ilişkisini inceleyerek, belgesel sinemanın sosyal hizmet uygulamalarına olan katkısını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş, tematik analiz tekniği ile belgesel, sosyal hizmetin temel ilkeleri olan hizmet, insan hakları, sosyal adalet, güçlendirme ve savunuculuk kavramları bağlamında fenomenolojik desen kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular, belgeselin sosyal hizmetin temel ilkeleriyle doğrudan ilişkili olduğunu göstermektedir. Belgeseldeki birincil şahıs anlatımları, sosyal dışlanma, yapısal eşitsizlikler ve hizmete erişim engelleri gibi olguları görünür kılmakta, sosyal hizmet uygulamalarının sadece birey nezdinde değil, aynı zamanda toplumsal dönüşüm ve savunuculuk boyutunda da ele alınması gerekliliğine vurgu yapmaktadır. Bu doğrultuda, belgesel seyyar sağlık hizmetlerinin işlevselliği, gönüllülük esaslı destek mekanizmalarının önemi ve sağlık sistemindeki yapısal sorunların toplumsal temsili konusunda eleştirel bir değerlendirme zemini sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Belgesel Sinema , Sosyal Hizmet , Engellilik , Gönüllülük , Dişçinin Korkusu Belgeseli

Teşekkür

Sayın Prof. Dr. Ertuğrul Sabah ve gönüllü diş hekimleri ekibine içten teşekkürlerimizi sunarız.

Social Work Perspective On Documentary Cinema: Fear Of The Dentist

Öz

This study aims to analyze the documentary "The Fear of the Dentist" (2019, director: Murat Erün) from a social work perspective and to explore the role of documentary cinema in revealing social issues. The documentary examines the structural and environmental barriers that individuals with disabilities encounter when seeking health services through a volunteer-driven solidarity model. The study aims to assess how documentary cinema contributes to social work practices by analyzing its visual and auditory storytelling techniques, social messages, and its alignment with the social work discipline. A qualitative research approach was employed, with the documentary evaluated through a phenomenological lens, grounded in the core principles of social work: service, human rights, social justice, empowerment, and advocacy. The findings reveal a strong alignment between the documentary and the fundamental principles of social work. The first-person stories in the documentary highlight phenomena such as social exclusion, systemic inequalities, and barriers to service access. They also emphasize the importance of addressing social service practices not only for individual support but also for social change and advocacy. The documentary critically examines the effectiveness of volunteer support systems, the social portrayal of systemic issues within the healthcare sector, and the operation of mobile health services.

Anahtar Kelimeler

Documentary Cinema , Social Work , Disability , Volunteering , The Fear Of The Dentist Documentary

Kaynakça

• Aslan, Ş. (2023). The use of movies in social work education: the example of gerontological social work. The Journal of Academic Social Sciences, 144(144), 379-390. https://doi.org/10.29228/asos.71613
• Banks, S. (2012). Ethics and values in social work (4th ed.). Palgrave Macmillan.
• Baykara Acar, Y., & Acar, H. (2002). Sistem Kuramı - Ekolojik Sistem Kuramı ve Sosyal Hizmet: Temel Kavramlar ve Farklılıklar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 13(1), 29-35.
• Bingöl, C. (2018). Toplumsal bellek, ‘sürgün’ ve belgesel si̇nema. Asya Studies, 4(4), 51-57. https://doi.org/10.31455/asya.435226
• Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard University Press.
• Butler, M. L. (2001). Making waves. Women’s Studies International Forum, 4, 387–399.
• Chanan, M. (2007). The Politics of Documentary. BFI Publishing.
• Çağan, N. (2006). Sanat sosyolojisi: Sanat ve toplum ilişkileri üzerine bir inceleme. İletişim Yayınları.
• Çiftçi, D. & Agocuk, P. (2020). Documentary cinema as a cultural memory space: the lost bus (2007) documentary example. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2), 1179-1199. https://doi.org/10.19145/e-gifder.648300
• Diken, B., & Laustsen, C. B. (2008). Sociology through the projector. Routledge.
• Dominelli, L. (2009). Introducing social work. Polity.
• Erkılıç, T. (1993). Yeni gerçekçilik ve sinema: Zavattini’nin perspektifi. Sanat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 25–34.
• Erün, M. (Yönetmen). (2019). Dişçinin Korkusu (Belgesel Film). Muğla
• Güçhan, T. (1992). Sinemanın toplumsal işlevi ve kültürel dönüşüm üzerine etkisi. Bağlam Yayınları.
• Güçhan, T. (1993). Sanat ve toplum: Sinemanın kültürel yansımaları. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Healy, K. (2005). Social work theories in context: Creating frameworks for practice. Palgrave Macmillan.
• Huss, E. (2013). What we see and what we say: Using images in research, therapy, empowerment, and social change. Routledge.
• Larkin, M., Watts, S., & Clifton, E. (2006). Giving voice and making sense in interpretative phenomenological analysis. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 102–120. https://doi.org/10.1191/1478088706qp062oa
• Larkin, M., & Thompson, A. R. (2011). Interpretative phenomenological analysis in mental health and psychotherapy research. In D. Harper & A. R. Thompson (Eds.), Qualitative research methods in mental health and psychotherapy (pp. 99–116). Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781119973249.ch8
• McQuail, D. (2010). McQuail's Mass Communication Theory. Sage.
• NASW (2017). NASW Code of Ethics. Washington, DC: NASW Publ. Erişim Linki: https://socialwork.sdsu.edu/wp-content/uploads/2011/09/NASW-Code-ofEthics2017.pdf 20.02.2018
• Nichols, B. (2017). Introduction to documentary (3rd ed.). Indiana University Press.
• Orhan, A. (2010). Sinemanın toplumsal yansımaları ve sosyal bilimler ile ilişkisi. Phoenix Yayınları.
• Payne, M. (2014). Modern social work theory (4th ed.). Palgrave Macmillan.
• Ray, R. (2007). A certain tendency of the Hollywood cinema, 1930–1980. Princeton University Press.
• Şeylan, S. (2023). Belgeselde mekân ve hafıza: masumiyet belgeseli üzerine bir değerlendirme. Konya Sanat Necmettin Erbakan Üniversitesi Dergisi, 6, 287 - 299 https://doi.org/10.51118/konsan.2023.38
• Wilson, J. (2000). Volunteering. Annual Review of Sociology, 26(1), 215–240. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.26.1.2152