Özel Bir Grup Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin İşe Bağlı Gerginlik Düzeylerinin ve Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 7, 31.01.2018

Gülay Göçmen Avcı Gökşen Öztürk Nihat Azaklı Serpil Türker Çekinmez

Öz

Özel Bir Grup Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin İşe Bağlı Gerginlik  Düzeylerinin ve Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Belirlenmesi

Özet

Amaç:Araştırma özel sağlık sektöründe çalışan hemşirelerde işe bağlı gerginlik düzeyini ve stresle başa çıkma tarzlarını belirlemek amacıyla kesitsel tanımlayıcı tipte yapıldı. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya, özel bir sağlık grubunun İstanbul Hastaneleri’nde yatan hasta katı, yoğun bakım ünitesi, günübirlik hasta alanları, poliklinik, acil servis, ameliyathane ve merkezi sterilizasyon ünitelerinde çalışan 18 yaş üstü ve 2 aylık deneme süresini doldurmuş 319 hemşire dâhil edildi. Veriler, “Genel Bilgi Formu”, “İşe Bağlı Gerginlik Ölçeği” ve “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği” kullanılarak toplandı. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS 21.0 İstatistik paket programı kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin işe bağlı gerginlik düzeyleri orta düzey olarak bulundu. Mesleki deneyimi 0-1 yıl arasında olan hemşirelerin işe bağlı gerginlik puanı 32.89 iken deneyimi 37 ay-5 yıl arasında olanların 37.02’ye yükseldiği tespit edildi. 5 yıl ve üzerinde deneyimi olanlarda iseişe bağlı gerginlik puanının giderek azaldığı görüldü. İşe bağlı gerginlik puanının en yüksek ekip liderlerinde, en düşük ise sorumlu hemşirelerde olduğu görüldü. Hemşirelerin stresle baş etme tarzı olarak en fazla kendine güvenli yaklaşım, sosyal desteğe başvurma ve iyimser yaklaşımı kullandığı tespit edildi. Sonuç:Bu çalışmada hemşirelerin orta düzeyde gerginlik yaşadığı bulundu. Stresle baş etme yöntemlerinden kendine güvenli yaklaşım, sosyal desteğe  başvurma ve iyimser yaklaşım puanı yüksek olanların işe bağlı gerginliğin azaldığı, çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşım puanı yüksek olanların işe bağlı gerginlik puanlarının yüksek olduğu tespit edildi. Hemşirelerin işe bağlı gerginlik düzeylerinin kontrolü ve stresle baş etmede doğru yöntemlerin seçimi için bu konularla ile ilgili eğitim programları düzenlenmesi  önerildi. 

Anahtar Kelimeler: Stres, iş, hemşire

 

Determination of Work-Related Stress Levels of Nurses and Style of  Coping with Stress

 

Abstract 

Objective: This descriptive cross-sectional study was performed to determine the workrelated stress levels and styles of coping with stress of the nurses working in private health sector. Materials and Method: This study was carried out on 319 nurses over the works in an inpatient floor, intensive care unit, outpatient clinics, emergency department, operating theatre and central sterilization unit, who were aged 18 years and older and who had passed 2-month trial period. Data were collected by using questionnaires; “General Information Form”, “Scale of Work-Related Stress” and “Stress Coping Styles Scale”. Statistical package programme for social sciences (SPSS) version 21.0 was used for statistical analysis for the evaluation of findings obtained from the study. Findings:Work-related stress levels of the nurses was found  to beat moderate level. Work-related tension score was found as 32.89 amongst the nurses who have 0-1 years of professional experience and the score raised to 37.02 amongst who have between 37 months-5 years of experience It was obtained that work-related tension score of the nurses who have 5 years of experience and over, has decreased gradually. It was determined that work-related stress score was the highest amongst the team leaders and the lowest in the charge nurses. It was found that nurses used mostly the self-reliant approach, social support, and optimistic approach as a way of coping with stress. Conclusion: This  study revealed that nurses had tension at moderate level. It was determined that workrelated tension score was higher amongst the nurses whose scores of helpless approach and submissive approach were high while work-related tension score was lower of whom the scores of self-reliant approach, social support, and optimistic approach were high. It was  recommended to conduct education sessions for the selection of stress-coping method, managing work related stress.

Keywords: Stress, work, nurse

Anahtar Kelimeler

Stres, iş, hemşire

Kaynakça

• Arıkan, D., & Karabulut, N.(2004). Hemşirelerde işe bağlı gerginlik ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,7, 1-2.
• Aslan, H., Alparslan, N., Aslan, O., Kesepara, C., & Ünal, M. (1998). İşe bağlı gerginlik ölçeğinin sağlık alanında çalışanlarda geçerlik ve güvenirliği. Düşünen Adam, 11(2), 4-8.
• Kaya, M., Genç, M., Kaya, B., & Pehlivan, E. (2007). Tıp fakültesi ve sağlık yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(2), 137-146.
• Soysal, A. (2009). İş yaşamında stres. Çimento İşveren Dergisi, 23(3), 17-40.
• Sünter, A. T. , Canbaz, S., Dabak, Ş., Öz, H., & Peşken, Y. (2006). The levels of burnout, work-related strain and work satisfaction in general practitioners. General Medical Journal, 16(1), 9-14.
• Laal, M. &Aliramaie,N. (2010).Nursing and coping with stres. İnternational Journal of Cellobrative Research on Internal Medicine &Public Health, 2(5), 168-181.
• Şahin, N.H., & Durak, A. (1995). Üniversite öğrencileri için bir Stresle Başa Çıkma Tarzı Ölçeği. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56-73.
• Şen, H., Toygar, M., Türker T., İnce, N., Tuğcu, H., & Keskin, H.(2012). Bir grup hekimin stresle başa çıkma tekniklerinin değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(2) , 211-218.
• Kanbay, Y., & Üstün, B. (2009).Kars ve Artvin illerinde hemşirelerin iş ortamı ile ilgili stresörleri ve kullandıkları baş etme yöntemlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 155-161.
• Taşgın, Ö., & Çağlayan, H. S. (2011). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzlarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(Özel).
• Taşlıyan, M., & Gök, S. (2012). Kamu ve özel hastanelerde hasta memnuniyeti: Kahramanmaraş’ta bir alan çalışması. Kahramanmaraş Üniversitesi Sütçü İmam Fakültesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 69-94.
• Tel, H., Tel Aydın, H., Karabey, G., Vergi, İ. , & Akay, D. (2012). Hemşirelerde işe bağlı gerginlik ve stresle baş etme durumu. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2, 47- 52.
• Tel, H., Karadağ, M., & Aydın, Ş. (2003) Determination the coping status of health professionals with the of stres experiences on workplace. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi,2, 13-23.
• Tuğrul, C. D. (2007). Stres ve depresyon. Psikiyatri Dünyası, 4,12-17.
• Yağcı, İ. M., & Duman, T. (2006). Hizmet kalitesi-müşteri memnuniyeti ilişkisinin hastane türlerine göre karşılaştırılması: Devlet, özel ve üniversite hastaneleri uygulaması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2) , 218-238.
• Yerlikaya, N. (2007). Lise öğrencilerinin mizah tarzları ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi , Adana. Revicki, DA., May, CH., & Whitley, TW. (1991). Reliability and validity of the work-related strain inventory among health professionals. Behavioral Medicine, 17(3), 17(3) , 111-120.
• Folkman, S. & Lazarus,R.S. (1988).Coping as a mediator of emotion. Journal of Personality and Social Psychology , 54(3) , 446-475.
• Ribeiro, R. M. , Pompeo, D.A., Pinto, N.H. & Ribeiro, R.C. (2015). Coping strategies of nurses in hospital emergency care services. Acta Paulısta de Enfermagem, 28(3),216-223.
• Ferreira, J.S. , Ribeiro, K.V., Caromuru, P.S. , Hanzelmann, R.S. , Velasco, A.R. & Passos, J.P .(2017). Stress and coping strategies in workers of nursing of a family health unit. Cuidado e Fundamental, 9(3), 818-823.