Tip 2 Diyabetik Hastalara Verilen Diyabet Eğitiminin İçeriği ve Hastaların Hastalık Tutumu

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 5, 10.01.2017

Sevgin Samancıoğlu , Ekrem Bakır Uğur Doğan Ayşe Karadağ Ecem Erkan Ayfer Aktürk Mihrap İlter Cihat Aktürk

Öz

Tip 2 Diyabetik Hastalara Verilen Diyabet Eğitiminin İçeriği ve Hastaların Hastalık Tutumu

 

Özet (≤250 KELİME)

• Amaç:
  Bu çalışmada, Türkiye’nin Güneydoğu bölgesinde dahiliye klinik hemşireleri tarafından verilen diyabet eğitiminin içeriği ve bu hemşirelerin bakım verdiği diyabet hastalarının hastalık tutumunu belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı desende planlanan araştırmanın yürütülmesi için Gaziantep Üniversitesi Etik Kurul onayı alınmıştır. Araştırmaya, Ocak-Mart 2015 tarihleri arasında Güneydoğu bölgesinde bulunan beş kurumun dahiliye kliniklerinde “Tip 2 Diyabet” tanısı almış hastalar ile bu hastalara bakım veren hemşireler gönüllülük esasına dayanarak dahil edilmiştir. Araştırmada hasta ve hemşireler için ayrı formlar kullanılmıştır. Hastalar için Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması Özcan (1999) tarafından yapılan “Diyabet Tutum Ölçeği” (DTÖ) ve “Hasta Tanıtıcı Form”, hemşireler için “Diyabet Eğitimi Değerlendirme Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler yapılmıştır.Bulgular: Çalışmaya alınan hemşirelerin %70.8’inin kliniklerinde baktığı Tip 2 diyabet hastalarına diyabet eğitimi verdiği ve verilen eğitimin %85.1 oranında bireysel eğitim olduğu belirlenmiştir. Aynı kliniklerde bakım alan hastaların hastalık tutumu değerlendirildiğinde; hastaların %95.5’i hastalığı ile ilgili negatif tutuma sahiptir ve DTÖ toplam puanları 2.07±0.42’dir. Tüm alt boyutlardan alınan puan ortalamasına bakıldığında, en düşük tutumun 0.85±1.13 ile “Hasta Otonomisine Karşı Tutum”, en yüksek tutumun 3.06 ±1.00 ile “İnsüline Bağımlı Olmayan Diyabetin Ciddiyeti” olduğu belirlenmiştir. En düşük düzeyde çıkan “Hasta Otonomisine Karşı Tutum” alt boyutu ile diyabet tedavisi ve kontrolü için diyabetlilerin bireysel yönetime bakışı, rol ve sorumluluklarını algılama ve kabul etme düzeyleri değerlendirilmektedir. Bu alt boyutta ortalamanın düşük olması nedeniyle hastaların bireysel hastalık yönetimi konusunda başarısız olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışma sonuçlarına göre Güneydoğu’da diyabet hastalarına hemşire tarafından verilen eğitimin etkili olmadığı ve hastaların da diyabetin bireysel yönetiminde iyi olmadığı söylenebilir. Bu nedenle klinik hemşirelerinin diyabet eğitimi gözden geçirilmeli, hastaların hastalık tutumu arttırılmalıdır.

Anahtar
Kelimeler: (3-5 Kelime): 
Diyabet, Hasta Eğitimi, Hemşire, Tutum

The Content of Diabetes Education in Type 2 Diabetic Patients and Their Attitude Towards the Disease

 

Abstract (≤250 WORDS)

Objective: The aim of this study is to analyse the diabetes education content offered by internal clinical nurses in the Southeast part of Turkey and to determine the attitudes of the patients receiving care from these nurses towards the disease. Materials and Method: In order to conduct

this descriptive researchethical approval was received from the Ethics Committee of Gaziantep University. The research included patients diagnosed with “Type 2 Diabetes” and the caregiver nurses on a voluntary basis at the internal clinics of five institutions located in the Southeastern
Region of Turkey between the dates of January-March 2015. In the research, separate forms were used for the patients and nurses. The patients were applied “Patient Identification Form” and the Turkish version of the “Diabetes Attitude Scale” (DAS) of which validity and reliability was studied by Özcan (1999) while the nurses were applied “Diabetes Education Evaluation Form”. For the analysis of data, descriptive analysis was performed. Findings: It was determined that 70.8% of the nurses offered diabetes education to patients with Type 2 diabetes under their care in clinics and that 85.1% of the education was individual education. When the attitude of the patients receiving nursing care in the same clinics was evaluated, it was seen that 95.5% had a negative attitude towards their disease and that their total DAS score was 2.07±0.42. When the mean score received from all subdimensions is considered, it was determined that the lowest attitude was on the sub-dimension of “Attitude Towards Patient Autonomy” with a value of 0.85±1.13 while the highest attitude was on the sub-dimension of “The severity of Non-insulin Dependent Diabetes Mellitus” with a value of 3.06 ±1.00. With the “Attitude Towards Patient Autonomy” which received the lowest value, the attitude of patients with diabetes towards individual management and the levels of their perception and acceptance of roles and responsibilities regarding the treatment and control of diabetes are evaluated. It was determined that patients were unsuccessful about individual disease management due to this sub dimension’s low mean score. Conclusion: In conclusion, it could be said that education offered to patients with diabetes by the nurses in Southeast Region of Turkey was not effective and that patients were not adequate regarding the individual management of diabetes. Therefore, the diabetes education of clinical nurses should be revised and the attitude of patients towards the disease should be improved.

Keywords:
(3-5
Words): 
Diabetes, Patient Education, Nurse, Attitude.

Anahtar Kelimeler

Diyabet, Hasta Eğitimi, Hemşire, Tutum

Kaynakça

• ADA. (2015). Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care, 38(1),20-33.
• AlSaggaf, W., Asiri, M., Ajlan, B., Afif, A.B., Khalil, R., Salman, A.B., et al. (2016). Reported Benefits of Insulin Therapy for Better Glycemic Control in Type 2 Diabetic Patients - Is This Applicable in Saudi Patients. Clinical Medicine Insights Endocrinology Diabetes, 8(9),13- 17.
• Chrvala, C.A., Sherr, D., & Lipman, R.D. (2016). Diabetes self management education for adults with type 2 diabetes mellitus: a systematic review of the effect on glycemic control. Patient Education and Counseling, 99, 926–943.
• Coulter, A., Parsons, S., & Askham, J. (2008). Where are the patients in decision-making about their own care? World Health Organization, on behalf of the European Observatory on Health Systems and Policies, 1-13.
• Demirtaş, A., & Akbayrak, N. (2009). Tip 2 Diabetes Mellitus’lu Hastaların, Hastalıklarına Uyum ve Kabullenme Kriterlerinin Belirlenmesi. Anatolian Journal of Clinical Investigation, 3(1),10-18.
• Didarloo, A., Shojaeizadeh, D., & Alizadeh, M. (2016). Impact of Educational Intervention Based on Interactive Approaches on Beliefs, Behavior, Hemoglobin A1c, and Quality of Life in Diabetic Women. International Journal of Preventive Medicine, 7,38.
• FEND. (2015). The Policy Puzzle: Is Europe Making Progress? https:// www.idf.org/sites/default/files/ThePolicyPuzzleBook.pdf. Erişim tarihi: 13.12.2015.
• Fischer, H. H., Moore, S. L., Ginosar, D., Davidson, A. J., Rice-Peterson, J. M., Durfee, M. J., et al. (2012). Care by cell phone: text messaging for chronic disease management. American Journal of Managed Care, 18(2),42-47.
• Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete 19 Nisan 2011/27910. Erişim tarihi: 07.02.2017.
• Holstein, A., Wohland, T., Patzer, O.M., Trachte, F., Kovacs, P., & Holstein, J.D. (2016). Accumulation of severe hypoglycemia at weekends and in warm seasons in patients with type 1 diabetes but not with type 2 diabetes. Journal of Diabetes and its Complications. doi: 10.1016/j.jdiacomp.2016.05.026. [Epubahead of print]
• IDF. Diabetes Atlas. International Diabetes Federation 6th edition, 2013. (https://www.idf.org/sites/default/files/EN_6E_Atlas_ Full_0.pdf Erişim tarihi: 13.2. 2016.
• Kim, S.H. (2016). Educational attainment moderates the associations of diabetes education with health outcomes. International Journal of Nursing Practice. doi: 10.1111/ijn.12454. [Epubahead of print]
• Lipska, K.J., Ross, J.S., Miao, Y., Shah, N.D., Lee, S.J., & Steinman, M.A. (2015). Potential over treatment of diabetes mellitus in older adults with tight glycemic control. JAMA Internal Medicine, 175, 356–362.
• Ozcan, S. (1999). Assessment of the effecting factors of the diabetic patients compliance, (Unpublished doctoral dissertation). Istanbul University, Istanbul, Turkey.
• Pillay, J.,Armstrong, M.J., Butalia, S., Donovan, L.E., Sigal, R.J., Vandermer, B., et al. (2015). Behavioral programs for type 2 diabetes mellitus: a systematic review and network meta-analysis. Annals of InternalMedicine, 163, 848–860.
• Ryan, J.G., Jennings, T., Vittoria, I., & Fedders, M. (2013). Short and longterm outcomes from a multisession diabetes education program targeting low-income minority patients: a six-month follow up. Clinical Therapeutics, 35, 43–53.
• OECD, (2016). Sağlık Sistemi İncelemeleri, Türkiye. Web sitesi. http:// sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/OECDKITAP.pdf Erişim tarihi: 18.01.2016.
• Saleh, F., Mumu, S.J., Ara, F., Hafez, M.A., & Ali, L. (2014). Non-adherence to self-care practices & medication and health related quality of life among patients with type 2 diabetes: a cross-sectional study. BMC Public Health, 14, 431.
• Sarkadi, A., & Rosenqvist, U. (2004). Experience-Based Group Education in Type 2 Diabetes A Randomised Controlled Trial. Patient Education and Counseling, 53, 291–298.
• Satman, I., Omer, B., Tutuncu, Y., Kalaca, S., Gedik, S., Dinccag, N., et al. (2013). Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults-TURDEP-II Study Group. European Journal of Epidemiology, 28(2),169-180.
• Selçuk, K.T., Sözmen, M.K., & Toğrul, B.U. (2015). Diabetes prevalence and awareness in adults in the Balçova district in Turkey. Turkish Journal of Medical Sciences, 45, 1220-1227.
• Shawon, M.S., Hossain, F.B., Adhikary, G., Gupta, R.D., Hashan, M.R.,Rabbi, F., et al. (2016). Attitude towards diabetes and social and family support among type 2 diabetes patients attending a tertiary-care hospital in Bangladesh: a cross-sectional study. BMC Research Notes, 9(1),286.
• Steinsbekk, A., Rygg, L.O., Lisulo, M., Rise, M.B., & Fretheim, A. (2012). Group based diabetes self-management education compared to routine treatment for people with type 2 diabetes mellitus. A systematic review with meta-analysis. BMC Health Servers,12,213.
• Stuckey, H.L., Mullan-Jensen, C., Kalra, S., Reading, J., Wens, J., Vallis, M., et al. (2016). Living with an adult who has diabetes: Qualitative insights from the second Diabetes Attitudes, Wishes and Needs (DAWN2) study. Diabetes Research and Clinical Practice, 116, 270- 278.
• TEMD. (2015). Glisemik Bozukluklarda Tanı, Sınıflama ve Tarama. Diyabet Çalışma Eğitim ve Grubu. Mayıs 2015, Ankara. http://www. turkendokrin.org/files/7_DIYABET_Book%201_PRESS.pdf Erişim tarihi: 18.01.2016.
• The Diabetes Control and Complications Trial Research Group. (1993). The effect of intensive treatment of diabetes on the development and progression of long-term complications in insulin-dependent diabetes mellitus. The New English Journal Medicine, 329(14), 977- 986.
• Türk Diyabet Vakfı. (2016). Diyabet Hakkında Herşey. Web sitesi. http:// www.turkdiab.org/page.aspx?u=1&s=15. Erişim tarihi: 13.2.2016.
• Ünsal, E., & Kızılcı, S. (2009). Diyabetli Bireylerin Bilgi Düzeyi Öz Bakım Gücü ve A1c Düzeyi Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(2),16-26.
• WHO. (2016). The Top Ten Causes of Death. Web sitesi. http://www.who. int/mediacentre/factsheets/fs310/en/ . Erişim tarihi: 13.2.2016.
• Yıldırım, B., & Özkahraman, Ş. (2011). Hasta Eğitiminde Hemşirenin Rolü. Sağlık ve Toplum, 21(1), 7-14