Türkiye’de Yaşlıların Yaşam Kalitesi: Sistematik İnceleme

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 21 - 28, 10.01.2017

Nihal Taşkıran , Fatma Demirel

Öz

Türkiye’de Yaşlıların Yaşam Kalitesi: Sistematik İnceleme

 

Özet (≤250 KELİME)

• Amaç: 
  Bu sistematik inceleme, Türkiye’de yaşlıların yaşam kalitelerini ve etkileyen faktörleri araştıran çalışmaların sistematik bir şekilde incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada, Temmuz-Ağustos 2016 tarihleri arasında “yaşlılık”, “geriatri” ve “yaşam kalitesi” anahtar kelimeleriyle taranarak ulaşılan, son on yılda Türkiye’de yapılmış, yayın dili Türkçe/İngilizce, yayınlanmış ve tam metni bulunan 33 makale incelenmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen makalelerin tamamı tanımlayıcı tipte olup, 12 çalışma huzurevlerinde, 17 araştırma ev ortamında yaşayan yaşlılar ile yapılırken 4 çalışma hastane ya da aile sağlık merkezlerine başvuran, 1 çalışma ise ev ve huzurevinde kalan kişileri ortak içeren bir örneklemle yürütülmüştür. İncelenen çalışmalardan üç tanesinin inkontinans, dört çalışmanın depresyon, bir çalışmanın ise yaşlılarda kazalar ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi ele aldığı, 25 çalışmanın ise yaşam kalitesini etkileyen faktörleri incelediği görülmüştür Sonuç: Yapılan çalışmalarda elde edilen sonuçlar, seçilen popülasyonun özelliklerine göre farklılıklar göstermekle birlikte, tüm çalışmalarda, kronik bir hastalığın varlığı ve/veya bağımsızlık düzeyindeki azalma ile yaşam kalitesinin düştüğü, sağlığı algılama durumu ile yaşam kalitesi arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu ileri sürülmüştür.
  

Anahtar
Kelimeler: (3-5 Kelime)Yaşlı, Yaşam Kalitesi, Türkiye.

 

Quality of Life of Old People in Turkey: A Systematic Investigation

 

Abstract (≤250 WORDS)

Objective: This systematic investigation was planned in order to systematically investigate the studies about quality of life of elderly people in Turkey and the affecting factors. Materials and Method: In the study, the keywords old age, geriatrics, and quality of life were scanned between

July and August 2016, and 33 full text articles, published in Turkey in the last decade, in Turkish/ English were investigated.Findings: All of the articles included in the study were of a descriptive type, and 12 studies were conducted on elderly people living in nursing homes, 17 studies were
with the community-dwelling elderly, 4 studies were on elderly applied to hospitals or family healthcare centers, and 1 study was conducted with a sample that included participants both community-dwelling and residing at nursing home. It was found that three of the studies dealt with
incontinence, four with depression, and one with the relationship between accidents and quality of life among elderly people, while 25 studies examined the factors affecting quality of life. Conclusion: The results obtained from the studies suggested that although the characteristics of the selected populations were different, in all studies quality of life reduced with the presence of a chronic illness and/or a reduction in the level of independence, and that there was a direct relationship between the state of health perception and the quality of life

Keywords:
(3-5
Words): Elderly, Quality of Life, Turkey

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, Yaşam Kalitesi

Kaynakça

• Akyol, Y., Durmuş, D., Doğan, C., Bek, Y. & Cantürk, F. (2010). Quality of life and level of depressive symptoms in the geriatric population. Turk J Rheumatol,25, 165-173.
• Altay, B., Çavuşoğlu, F. & Çal, A. (2016). Yaşlıların sağlık algısı, yaşam kalitesi ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesini etkileyen faktörler. TAF Prev Med Bull, 15(3), 181.
• Altuğ, F., Yağcı, N., Kitiş, A., Büker, N. & Cavlak, U. (2009). Evde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1), 48-60.
• Arpacı, F. (2008). Ankara’da huzurevlerinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesinin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(1), 1-13.
• Arpacı, F., Tokyürek, Ş. & Bilgili, N. (2015). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerde yaşam kalitesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(1),1-11.
• Arslantas, D., Ünsal, A., Metintas, S., Koc, F. & Arslantas, A. (2009). Life quality and daily life activities of elderly people in rural areas, Eskişehir (Turkey). Archives of Gerontology and Geriatrics, 48(2), 127-131.
• Aydın, S. (2009). Gaziantep ili Şehit Kamil ve Şahinbey merkez ilçelerinde yaşayan 65 yaş ve üstü popülasyonda yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Aydın, S. & Karaoğlu, L. (2012). Gaziantep ili Şehitkâmil ve Şahinbey merkez ilçelerinde yaşayan 65 yaş üstü populasyonda yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler. Turkish Journal of Geriatrics,15(4), 424-433.
• Batkın, D. & Sümer, H. (2010). Evde ve huzurevinde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 20(2), 31- 39.
• Bilgili, N. & Arpacı, F. (2014). Quality of life of older adults in Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics, 59(2), 415-421.
• Bodur, S. & Cingil, D. D. (2009). Using WHOQOL-BREF to evaluate quality of life among Turkish elders in different residential environments. The Journal of Nutrition, Health and Aging, 13(7), 652-656.
• Çalıştır, B., Dereli, F., Ayan, H. & Cantürk, A. (2006). Muğla il merkezinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitelerinin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 9(1), 30-33.
• Dedeli, Ö., Fadıloğlu, Ç., Turan, İ. & Bor, S. (2008). İzmir huzurevinde yaşayan yaşlılarda fekal inkontinans sıklığı ve yaşam kalitesine etkisinin belirlenmesi. Turkish Journal of Geriatrics,11(1), 33-41.
• Demirel, T. & Akın, B. (2014). Kırsal alanda yaşayan 65 yaş ve üzeri kadınlarda üriner inkontinans görülme sıklığı, risk faktörleri ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Turkish Journal of Geriatrics, 17(4), 379-388.
• Dönmez G. (2010) .Yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu.
• Erel, S. & Uygur, F. (2010).Toplumda ve huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin fiziksel performans ve yaşam kalitelerinin karşılaştırılması. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 21(1), 35-42.
• Erkal, S., Şahin, H. & Sürgit, E. B. (2011). Huzurevindeki yaşlıların yaşam kalitesi ile demografik ve kazaya ilişkin özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics, 14(1), 45-53.
• Eyigör, S., Karapolat, H. & Durmaz, B. (2006). Bir üniversite kliniğe başvuran yaşlı kadınların yaşam kalitesi ve depresyon bulguları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Turkish Journal of Geriatrics, 9(3),130-135.
• Gökulu, G., Uluocak, Ş., Aslan, C. & Bilir, O. (2014). Çanakkale merkezindeki 65 yaş ve üzeri yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Journal of International Social Research, 7(34), 666-677.
• Güler, N. & Akal, Ç. (2009). Sivas ilinde evde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerin yaşam kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics, 12(4), 181- 189.
• İlçe, A. & Ayhan, F. (2011). Yaşlılarda üriner ve fekal inkontinansın belirlenmesi, yaşam kalitesine etkisi: Bilgilendirme ve eğitim. Anatolian Journal of Clinical Investigation, 5(1), 15-23.
• İstatistiklerle Yaşlılar TUİK, Haber Bülteni, Sayı: 21520. (2015) www.tuik. gov.tr /PdfGetir.do?id=21520 (Erişim Tarihi: 22 Şubat 2017).
• Kaya, M., Aslan, D., Vaizoğlu, S.A., Doruk, C., Dokur, U., Biçici, V. vd. (2008). Ankara Keçiören ilçesine bağlı bir mahallede yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerin yaşam kalitesi özellikleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Turkish Journal of Geriatrics,11(1), 12-17.
• Kitiş, A., Ülgen, S. Y., Zencir, M. & Büker, N. (2012). Evde yaşayan yaşlılarda kognitif düzey, depresyon durumu, fonksiyonel düzey ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 23(3), 137-143.
• Luleci, E., Hey, W. & Subasi, F. (2008). Assessing selected quality of life factors of nursing home residents in Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics, 46(1), 57-66.
• Öztürk, A., Şimşek, T. T., Yümin, E. T., Sertel, M. & Yümin, M. (2011). The relationship between physical, functional capacity and quality of life (QoL) among elderly people with a chronic disease. Archives of Gerontology and Geriatrics, 53(3), 278-283.
• Özyurt, B. C., Eser, E., Çoban, G., Akdemir, S. N., Karaca, İ. & Karakoç, Ö. (2007). Manisa Muradiye bölgesindeki yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics,1(3), 117-123.
• Sönmez, Y., Uçku, R., Kıtay, Ş., Korkut, H., Sürücü, S., Sezer, M. vd. (2007). İzmir’de bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 75 yaş ve üzeri bireylerde yaşam kalitesi ve etkileyen etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 21(3), 145-153.
• Sucaklı, M. H., Bakan, B. & Çelik, M., (2013). Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaşam kaliteleri ve etkileyen faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 17(3), 96-100.
• Top, M. & Dikmetaş, E. (2015). Quality of life and attitudes to ageing in Turkish older adults at old people’s homes. Health Expectations, 18(2), 288-300.
• Top, M., Eriş, H. & Kabalcıoğlu, F. (2012). Quality of life (QOL) and attitudes toward aging in older adults in Şanlıurfa, Turkey. Research on Aging, 35(5), 1-30.
• Yağcıoğlu, R. (2013). Huzurevinde kalan 65 yaş ve üstü yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yazgan, Ç., Kora, K., Topçuoğlu, V. & Kuşçu, K. (2006). Huzurevinde kalan demansı olmayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi, 9(2), 143-149
• Zincir, H., Taşçı, S., Erten, K. Z. & Başer, M. (2008). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesi ve depresyon düzeyleri ve etkileyen faktörler. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 168-174.