Öğrenci Hemşirelerin Duygusal Zekâ ve Sosyotropi-Otonomi Kişilik Özellikleri ile Psikolojik Dayanıklılıkları Arasındaki İlişki

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 3, 29 - 37, 25.09.2016

Ayşe Büyükbayram Leyla Baysan Arabacı Gülsenay Taş Damla Varol

Öz

 Öğrenci Hemşirelerin Duygusal Zekâ ve Sosyotropi-Otonomi Kişilik Özellikleri ile Psikolojik Dayanıklılıkları Arasındaki İlişki

Özet (≤250 KELİME)

Amaç: Çalışmanın amacı, öğrenci hemşirelerin duygusal zekâ becerilerinin ve sosyotropi-otonomi kişilik özelliklerinin psikolojik dayanıklılıkları üzerine etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, 2014 Mart ayı içerisinde bir üniversitenin hemşirelik bölümünün birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarında öğrenim gören (N=433) ve araştırmaya katılmayı kabul eden 260 öğrenciyle yürütülmüş ve verilerin değerlendirilmesi 179 anket üzerinden yapılmıştır. Veri toplamak için Tanıtıcı Bilgi Formu (TBF) ve üç ölçek [Duygusal Zeka Ölçeği (BarOn-EQ), Sosyotropi Otonomi Ölçeği (SOSOTÖ), Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (PDÖ)] kullanılmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ve linear regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Öğrenci hemşirelerin %79.9’u kadın ve yaş ortalamaları 19.92±1.23’dır. Öğrencilerin sosyotropi puan ortalaması 62.04±17.24, otonomi puan ortalaması 68.61±18.39, duygusal zeka toplam puan ortalaması 225.85±26.10, psikolojik dayanıklılık ölçeği toplam puan ortalaması ise 120.53±18.65 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin psikolojik dayanıklılıkları ile hem otonomi kişilik özellikleri ve hem de duygusal zekânın alt boyutları [kişisel farkındalık (bağımsızlık), uyumluluk (gerçekçilik, esneklik), stres yönetimi (dürtü kontrolü) becerileri] arasında istatistiksel olarak önemli düzeyde doğru orantılı bir ilişki olduğu (p<.01, p<.05) ve özellikle esneklik ve kendini gerçekleştirme becerilerinin psikolojik dayanıklılık konusunda yordayıcı bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Sonuç: Öğrenci hemşirelerin daha çok otonomik kişilik özelliği gösterdiği, psikolojik dayanıklılıklarının artması için duygusal zekâ becerilerini geliştirmenin önemli olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar
Kelimeler: (3-5 Kelime): Psikolojik Dayanıklılık, Duygusal Zekâ, Sosyotrop Kişilik, Otonomi Kişilik, Öğrenci Hemşire.

 

The Relationship between the Emotional Intelligence and Sociotropy-Autonomy Personality Traits of Nursing Students and Their Resilience

 

Abstract (≤250 WORDS)

Objective: The aim of this study is to examine the effect of the emotional intelligence and sociotropy-autonomy personality traits of nursing students on their resilience. Material and Method: This descriptive study was conducted with 260 volunteer nursing students out of 433 students who were in the first, second and third class of nursing education of a university in March, 2014; data analysis was conducted with 179 surveys. Data were collected with Introductory Information Form (IIF) which was developed by the researchers and with three scales [Emotional Intelligence Scale (Bar-On EQ), Sociotropy Autonomy Scale (SAS) and Resilience Scale (RS)]. The descriptive statistics and linear regression analyses were used in order to statistically analyze the data. Findings: The %79.9 of the nursing students were female and their mean age was 19.92±1.23 years. The mean sociotropy score of students was 62.04±17.24, the mean autonomy score of them was 68.61±18.39, the mean total emotional intelligence score of them was 225.85±26.10, and the mean total resilience score of them was 120.53±18.65. There was a statistically significant and directly proportional relationship between the resilience of students and autonomic personality features and subdimensions of emotional intelligence (‘personal awareness’ (independency), ‘compatibility’ (realism, flexibility) and stress management (control of impulse) skills) (p<.01, p<.05; respectively) and especially, there was found a predictive impact on resilience of flexibility and self-realization skills. Conclusion: It is concluded that nursing students show mostly autonomic personality trait and it is important to develop their emotional intelligence skills in order to increase their resilience.

Keywords:
(3-5
Words): Resilience, Emotional Intelligence, Sociotropy Personality, Autonomic Personality, Nursing Student.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Dayanıklılık, Duygusal Zekâ, Sosyotrop Kişilik, Otonomik Kişilik, Öğrenci Hemşire

Kaynakça

• Acar, F. (2001). Duygusal zekâ yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: Banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
• Armstrong,, A.R., Galligan, R.F, & Critchley, C.R. (2011). Emotional intelligence and psychological resilience to negative life events. Personality and Individual Differences, 51, 331–336.
• Augusto Landa, J.M., López-Zafra, E., Berrios Martos, M.P. & Aguilar-Luzón Mdel C. (2007). The relationship between emotional intelligence, occupational stress and health in nurses: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 45(6), 888–901.
• Bar-On, R., Brown, J.M., Kirkcaldy, B.D. & Thome, E.P. (2000). Emotional expression and implications for occupational stress; An application of the emotional quotient inventory (EQ-i). Personality and Individual Differences, 28, 1107-1118.
• Basım, N. & Çetin, F. (2011). Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeğinin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104-14.
• Baysan Arabacı, L., Akın Korhan, E., Yurdakul, B. & Şimşek, S. (2014). A study of the relationshop between sociotropy-autonomy personality traits and levels of problem solving and coping with stress in nursing students. HealthMED, 8(1), 82-89.
• Boyce, P., Parker, G., Barnett, B., Conney, M., & Smith, F. (1991). Personality as a vulnerability factor to depression. British Journal of Psychiatry, 159, 106–114.
• Büyükbayram, A. & Gürkan, A. (2014).Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(1), 41-48.
• Çam, O. & Büyükbayram, A. (2015). The results of nurses’ increasing memotional intelligence and resilience. Journal of Psychiatric Nursing, 6(3), 130-136.
• Duman, D. & Acaroğlu, R. (2014). Hemşirelik yüksekokulu birinci sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile empati becerileri arasındaki ilişki. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 22(1), 25-32.
• Editorial, G.(2008). Coping with the professional identity crisis: Is building resilience the answer?. International Journal of Nursing Studies, 45, 975–978.
• Gillespie, B.M., Chaboyer, W., Wallis, M. & Grimbeek, P. (2007). Resilience in the operating room: Developing and testing of a resilience model. Journal of Advanced Nursing, 59(4), 427–438.
• Gillespie, B.M., Chaboyer, W. & Wallis, M. (2009). The influence of personal characteristics on the resilience of operating room nurses: A predictor study. International Journal of Nursing Studies, 46, 968–976.
• Güleryüz, G., Güney, S., Eren, M.A. & Asan, O. (2008). The mediating effect of job satisfaction between emotional intelligence and organisational commitment of nurses: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 45, 1625–1635.
• Güngörmüş, K., Okanlı, A. & Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
• Karaırmak, Ö. & Siviş Çetinkaya, R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: Duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30-43.
• Karreman, A. & Vingerhoets, A. (2012). Attachment and well-being: The mediating role of emotion regulation and resilience. Personality and Individual Differences, 53, 821–826.
• Kaya, N., Atabek Aşti, T., Acaroğlu, R. Kaya, H. & Şendir, M. (2006). Hemşire öğrencilerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 1-11.
• Kuzu, A. & Eker, F. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zeka ve iletişim becerilerinin diğer üniversite öğrencileri ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 3, 14-29.
• Lee, M. & Lee, S.(2008). The influence of emotional intelligence and organizational climate for nurse job satisfaction. Journal of Business Administration, 4(1), 1-10.
• Malak, B. & Üstün, B. (2011). Hemşirelerin sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 1-16.
• Matos, P.S., Neushotz, L.A., Quinn Griffin, M.T. & Fitzpatrick J. J. (2010). An exploratory study of resilience and job satisfaction among psychiatric nurses working in inpatient units. International Journal of Mental Health Nursing, 19, 307–312.
• McAllister, M. & McKinnon, J. (2009). The importance of teaching andlearning resilience in the health disciplines: A critical review of theliteratüre. Nurse Education Today, 29, 371–379.
• McAllister, M. & Lowe, J. (2011). The resilient nurse: Empowering your practice. New York: Springer Publishing Company, (ISBN-13: 978- 0826105936).
• McCann, C.M, Beddoe, E., McCormick, K., Huggard, P., Kedge, S., Adamson, C. & Huggard, J. (2013). Resilience in the health professions: A review of recent literature. International Journal of Wellbeing, 3(1), 60-81.
• McQueen, A.C. (2004). Emotional intelligence in nursing work. Journal of Advanced Nursing. 47(1), 101–108.
• Metzl, E.S. & Morrell, M.A. (2008). The role of creativity in models of resilience: theoretical exploration and practical applications. Journal of Creativity in Mental Health. 3(3), 303-318.
• Öz, F. & Bahadır Yılmaz, E. (2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 82-89.
• Özdamar, K. (2001). SPSS ile Biyoistatistik. Eskişehir: Kaan Kitabevi. (4. Baskı). Partlak Günüşen, N. & Üstün, B. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme beceri düzeyleri ile kontrol odağı arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4 (2), 72-77.
• Salazar Cuadra, D. & Famadico Ferrer, L. (2013). Male nursing students’ emotional intelligence, caring behavior and resilience. International Journal Of Arts & Science, 6(3), 243–260.
• Seo, S.K., Kim, M. & Park, J. (2014). Effects of resilience and job satisfaction on organizational commitment in korean-american registered nurses. J Korean Acad Nurs Adm., 20(1), 48-58.
• Taymur, İ. & Türkçapar, M.H. (2012). Kişilik: tanımı, sınıflaması ve değerlendirmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 154-177.
• Tugade, M.M., Fredrickson, B.L. & Barrett Feldman, L.F. (2004). Psychological resilience and positive emotional granularity: Examining the benefits of positive emotions on coping and health. Journal of Personality, 72, 1161–1190.
• Ünsar, S., Fındık, Y.Ü., Sadırlı, K.S. & Erol, Ö. (2009). Edirne sağlık yüksekokulu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri. Üniversite ve Toplum, 9(1), 13-27. Web sitesi. http://www.universite-toplum.org/ text.php3?id=384 Erişim tarihi: 15.06.2016.
• Vidyanidhi, K. & Sudhir, P.M.(2009). Interpersonal sensitivity and dysfunctional cognitions in social anxiety and depression. Asian Journal of Pschiatry, 2, 25-28.
• Yılmaz Karabulutlu, E., Yılmaz, S. & Yurttaş, A. (2011). Öğrencilerin duygusal zeka düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 75-79.
• Yılmaz, E. & Özkan, S. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 40-52.