COVID-19 Tanılı Hastada Bakım Öncelikleri ve Kritik Hemşirelik Girişimleri: Dört Farklı Olgu Sunumu

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 235 - 242, 30.06.2020

Derya Uzelli Yılmaz Burcu Ceylan Duygu Yıldırım Derya Karatekin Esra Akın Palandöken

Öz

Özet

2019 koronavirüs hastalığı (COVID-19) yeni bir solunum yolu hastalığıdır ve salgın süreci dünyada yüz binlerce insanı etkilemiştir. Pandemik hale gelen bu süreçte tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hemşireler topluma nitelikli ve güvenli sağlık hizmeti sunmak için ön saflarda görev almaktadır. Bu olağanüstü koşullarda büyük çaba ile COVID-19 tanılı hastalara bakım veren hemşirelerin, hastayı bütüncül olarak değerlendirebilmeleri gerekmektedir. Ayrıca hemşirelik girişimlerini planlayabilmeleri için de etkili hemşirelik bakımına yönelik yol haritaları sunmanın önemli olduğu bir gerçektir. Bu bağlamda bu çalışmada COVID-19 tanısı almış dört ayrı olgu, her bir vakaya özgü hemşirelik tanıları doğrultusunda bakım öncelikleri ve kritik hemşirelik girişimleri ile sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: COVID-19, hemşirelik, hemşirelik bakımı, vaka.

Abstract

The coronavirus disease 2019 (COVID-19) is a new respiratory disease, and as a pandemic has affected hundreds of thousands of people all around the world. In Turkey, as well as all over the world, nurses are on the front lines to provide qualified and safe healthcare services to the society. In these extraordinary conditions, nurses who care for patients diagnosed with COVID-19 should be able to evaluate the patient as a whole. It is also a fact that it is important to provide road maps for effective nursing care so that they can plan nursing interventions. In this context, four different cases diagnosed with COVID-19, their care priorities, and critical nursing interventions are presented in line with the nursing diagnoses specific to each case.

Keywords: COVID-19, nursing, nursing care, case.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Hemşirelik, Hemşirelik Bakımı, Vaka

Care Priorities and Critical Nursing Interventions in a Patient with COVID-19: Four Different Case Reports

Öz

The coronavirus disease 2019 (COVID-19) is a new respiratory disease and its pandemic has affected hundreds of thousands of people all around the world. In our country, as well as all over the world, nurses are on the front lines to provide qualified and safe healthcare services to the society. It is clearly that to provide road maps for nursing care for nurses who care for patients diagnosed with COVİD-19 in these extraordinary conditions with extraordinary effort so that they can evaluate the patient as a whole and plan effective nursing interventions. In this context, four different cases diagnosed with COVİD-19, care priorities and critical nursing interventions are presented in line with the nursing diagnoses specific to each case.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Nursing, Nursing care, Case

Kaynakça

• Ackley, B.J., & Ladwig, G. B. (2016). Nursing diagnosis handbook-e-book: An evidence-based guide to planning care. Elsevier Health Sciences.
• Akbayrak, N., Erkal, S., Ançel, G., & Albayrak, A. (2007). Hemşirelik bakım planları: Dahiliye-cerrahi hemşireliği ve psiko-sosyal boyut. Ankara: Alter Yayıncılık, 25-40
• Aktoz, M., Altay, H., Aslanger, E., Atalar, E., Atar, İ., Aytekin, V. vd. (2020). Türk Kardiyoloji Derneği uzlaşı raporu: COVID-19 pandemisi ve kardiyovasküler hastalıklar konusunda bilinmesi gerekenler. Turk Kardiyol Dern Ars, 48(1), 1-87.
• American Nurses Association (ANA). (2020). ANA Response to COVID-19 Pandemic. Retrieved, April, 15, 2020, from https://www.nursingworld.org/practice-policy/work-environment/health-safety/disasterpreparedness/coronavirus/ana-COVID-19-statement/.
• Avrupa Konseyi. (2014). Yaşamın son döneminde tıbbi tedavide karar verme sürecine ilişkin kılavuz. https://www.yogunbakim.org.tr/data/ pdf/COE_End_of_Life_Guide_Turkish.pdf. Erişim Tarihi:16.05.2020.
• Birol, L. (2007). Hemşirelik Süreci. 8. Baskı. İzmir: Etki Matbaacılık. Burns, S. M. (2011). Indices of oxygenation. In D. J. Lynn-McHale (Ed.), AACN Procedure Manual for Critical Care (6th ed.). Philadelphia: Saunders Elsevier.
• Çelik, S. (2006). Mekanik ventilasyonda hasta bakımı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi,10(1-2),19-25.
• Dane, E., Yalın, H., & Olgun, N. (2018). Erişkin Still Hastalığı ve Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. Medical Journal of Bakirkoy, 14(1).
• Dinarello, C., & Porat, R. (2012). Fever and hyperthermia. In Fauci, A. S., Kasper, D. L., Hauser, S. L., Jameson, J. L., & Loscalzo, J. (Eds.). Harrison’s principles of internal medicine (Vol. 2012). New York: Mcgraw-hill.
• Ekmekçi, P. Hasta pozisyonlarının fizyolojik etkileri. http://www.jcam. com.tr/files/JCAM-4022.pdf. Erişim:14.05.2020
• European Pressure Ulcer Advisory Panel & National Pressure Ulcer Advisory Panel. (2009). Prevention and treatment of pressure ulcers: quick reference guide. Washington DC: National Pressure Ulcer Advisory Panel; 2009. (Çev. Yara Ostomi İnkontinans Hemşireleri Derneği). Basınç ülserlerini önleme: Hızlı başvuru kılavuzu. Aralık 2010, Ankara). Retrieved, May, 16, 2020, from https://www.epuap. org/wp-content/uploads/2016/10/qrg_prevention_in_turkish.pdf.
• Gattinoni, L., Taccone, P., Carlesso, E., & Marini, J.J. (2013). Prone position in acute respiratory distress syndrome. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 188(11), 1286–1293.
• International Council of Nurses (ICN). (2020). Retrieved, May, 16, 2020, from https://www.icn.ch/news/nursing-world-health-icnannounces- theme-international-nurses-day-2020.
• Kapucu, S., Akyar, İ., & Korkmaz, F. (2018). Pearson Hemşirelik Tanıları El Kitabı. 11. Basım. Ankara: Pelikan Yayınevi.
• Kenney, W. L., Stanhewicz. A.E., Bruning, R.S. & Alexander, L.M. (2014). Blood pressure regulation III: What happens when one system must serve two masters: Temperature and pressure regulation? European Journal of Applied Physiology, 114, 467–479.
• Kurt, Y., Özkan, Ç. G., & Demirbağ, B. C. (2016). Bir olgu: Akut miyokard infartüsünde NANDA tanıları ve NIC girişimleri ile hemşirelik bakımı. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 138-146.
• Kutlu, R., Özberk, D. I., & Demirbaş, N. (2016). Kardiyoloji yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda anksiyete ve depresyon sıklığı ve etki eden faktörler. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi, 24(4), 672- 679.
• Loscalzo, J. (2013). Hypoxia and cyanosis. In J. Loscalzo (Ed.), Harrison’s pulmonary and critical care medicine (2nd ed.). New York: McGraw Hill Education Medical.
• Pryor, R. R., Casa, D. J., Holschen, J. C., O’Conner. F.G., & Vandermark, L.W. (2013). Exertional heat stroke: strategies for prevention and treatment from the sports field to the emergency department. Clinical Ped Emergency Medicine, 14(4), 267–278
• Rosdahl, C. B., & Kowalski, M. T. (2012). Textbook of basic nursing (10th ed.). Lippincott Williams & Wilkins.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) rehberi. https://COVID19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf?type=file. Erişim:04.05.2020
• Terzi, B., & Kaya, N. (2011). Yoğun bakım hastasında hemşirelik bakımı. Yoğun Bakım Dergisi, 1, 21-25. Tiryaki, Ö., & Çınar, N. (2016). Devamlı pozitif hava yolu basıncındaki yenidoğanın hemşirelik bakımı. Turkiye Klinikleri Journal of NursingSciences, 8(1), 79-85.
• Türk Hemşireler Derneği (THD). (2020). COVID-19 hemşire eğitim rehberi ve bakım algoritmaları. https://www.thder.org.tr/uploads/files/thd- COVID-2020-2.pdf Erişim Tarihi:04.05.2020
• Türk Hemşireler Derneği (THD). (2020). COVID-19 özel sayısı. https://www.thder.org.tr Erişim Tarihi: 16.05.2020.
• Türk Yoğun Bakım Hemşireleri Derneği (TYBHD). (2020). Yoğun bakım ünitesinde görev alacak hemşireler için kaynak kitapçık. COVID-19 Pandemisi’ne Özel Sayısı. https://tybhd. org.tr/wp-content/uploads/2020/04/TYBHD_COVID19_Kitapc%CC%A7%C4%B1k-11.04.2020.pdf. Erişim:04.05.2020.
• Türkiye Bilimler Akademisi. (2020). COVID-19 pandemi değerlendirme raporu. http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/ COVID-19%20Raporu-Final+.pdf. Erişim Tarihi:16.05.2020.
• Türkiye Diyetisyenler Derneği. (2020). COVID-19 beslenme önerileri. http://www.tdd.org.tr/index.php/duyurular/69-COVID-19- beslenme-onerileri. Erişim:13.05.2020
• Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD). (2020). COVID-19 erişkin hasta yönetimi ve tedavisi. https://www.ekmud.org.tr/haber/328-eriskin-hasta-yonetimi-vetedavisi- COVID-19-virus-algoritmalari. Erişim Tarihi: 13.05.2020.
• Türkiye Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 Güncel Verileri. https:// COVID19.saglik.gov.tr/. Erişim Tarihi: 16.05.2020.
• Uysal, H., Karataş, C. (2017). Kronik böbrek yetersizliğinde fonksiyonel sağlık örüntülerine göre hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing, 4(2).
• Uzelli, D., & Akın, E. K. (2014). Yoğun bakım hastalarında duyusal girdi sorunları ve hemşirelik yaklaşımı. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 22(2), 120-128.
• Wang, D., Hu, B., Hu, C., Zhu, F., Liu, X., Zhang, J. Et al. (2020). Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus–infected pneumonia in Wuhan, China. Jama, 323(11), 1061-1069.
• Yolcu, M., Gunesdogdu, F., Bektas, M., Bayirli, D. T., & Serefhanoglu, K. (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) and simultaneous acute anteroseptal and inferior ST-segment elevation myocardial infarction. Cardıovascular Journal Of Africa, 2, 1-4.