Hemşirelik Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Yönelik Görüşleri, Algılanan Stres ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 317 - 325, 21.06.2023

Akgün Yeşiltepe , Sevda Arslan Şeker

Öz

Amaç: Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik görüşlerinin, algılanan stres ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel nitelikte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini bir devlet üniversitesinin hemşirelik bölümü 1., 2., 3., ve 4. sınıflarında öğrenim gören öğrenciler oluşturmuştur. Araştırma, 01.05.2021-01.06.2021 tarihleri arasında araştırmayı kabul eden 137 öğrenci ile herhangi bir örnekleme yöntemine gidilmeden yürütülmüştür. Veriler tanıtıcı özellikler formu, Uzaktan Eğitime Yönelik Görüşler Ölçeği (UEYGÖ), Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ-14) ve Tükenmişlik Ölçeği Kısa Versiyonu (TÖ-KV) ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde student t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon analizi, Bonferroni post-hoc testi, basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 21,13±2,10 yıl, %61,3’ü kadın, %37,2’si birinci sınıftır. Araştırmada, UEYGÖ puan ortalaması 44,85±7,14; ASÖ puan ortalaması 44,56±12,15; TÖ-KV puan ortalaması ise 43,51±13,90 olarak bulunmuştur. UEYGÖ ile ASÖ arasında negatif düşük düzeyde ilişki (r=-,194, p=0,023); ASÖ ile TÖ-KV arasında pozitif orta düzeyde ilişki (r=0,569, p=0,000) saptanmıştır. Tükenmişlik, algılanan stres üzerinde meydana gelen değişikliğin %32.4’ünü açıklamaktadır (R2=0.324).

Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik görüşlerinin orta düzeyde olumlu, algılanan streslerinin ve tükenmişliklerinin yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Uzaktan eğitim sürecine ilişkin eksiklik ve yetersizlikler, öğrenci-öğretim elemanı etkileşimi, fiziki alt yapı sorunları, teknik destek alamama gibi öğrencilerde uzaktan eğitim ile ilgili stres oluşturabilecek dışsal engelleyici faktörlerin kurumlar tarafından iyileştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan eğitim, stres, tükenmişlik, öğrenci, hemşirelik, COVID-19.

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

-

Investigation of Nursing Students' Views on Distance Education, Perceived Stress and Burnout Levels

Öz

Objective: This research was conducted to examine the nursing students' views on distance education, their perceived stress, and burnout levels.

Material and Method: This is a descriptive and cross-sectional study. The population of the research consisted of students studying in the 1st, 2nd, 3rd, and 4th grades of the nursing department of a state university. The research was carried out with 137 students who agreed to participate in the research between 01.05.2021 and 01.06.2021. The data were collected with the introductory features form, the Views of Distance Education Students on Distance Education, the Perceived Stress Scale (PSS), and the Burnout Measure Short Version (BMS). Student's t-test, One-way Analysis of Variance, Pearson Correlation analysis, Bonferroni Post-Hoc test, and simple linear regression analysis were used to analyze the data.

Results: The mean age of the students participating in the study was 21.13±2.10 years, 61.3% were female, 37.2% were first grade. In the study, the mean score of the Views of Distance Education Students on Distance Education was 44.85±7.14, the mean score of PSS was 44.56±12.15, and the mean score of BMS was 43.51±13.90. A weak and negative correlation between WDESDE and PSS (r=−.194, p=0.023). A moderate and positive correlation (r=0.569, p=0.000) was found between PSS and BMS. In addition, burnout explains 32.4% of the change in perceived stress (R2=0.324).

Conclusion: It was found that the views of nursing students towards distance education were moderately positive, and their perceived stress and burnout levels were high. It is recommended that institutions should eliminate the external barriers that may create stress during distance education, such as deficiencies and inadequacies in the distance education process, problems in the student-instructor interaction, physical infrastructure problems, and inability to receive technical support.

Anahtar Kelimeler

Distance education, stress, burnout, students, nursing, COVID-19.

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Park K, Moon S, Oh J. Predictors of academic achievement in distance learning for nursing students. Nurse Educ Today. 2022;108:105162. DOI: 10.1016/j.nedt.2021.105162.
• Durgun H, Can T, Avcı AB, Kalyoncuoğlu B. Covid-19 sürecinde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik görüşleri ve kaygı düzeyleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021;14(2):141-7.
• Cook DA, Levinson AJ, Garside S, Dupras DM, Erwin PJ, Montori VM. Instructional design variations in internet-based learning for health professions education: a systematic review and meta-analysis. Acad Med. 2010;85(5):909-22. DOI: 10.1097/ACM.0b013e3181d6c319.
• Hauze S, Marshall J. Validation of the instructional materials motivation survey: Measuring student motivation to learn via mixed reality nursing education simulation. International Journal on E-Learning. 2020;19(1):49-64.
• Caliskan S, Suzek S, Ozcan D. Determining student satisfaction in distance education courses. Procedia Computer Science. 2017;120:529-38. DOI: 10.1016/j.procs.2017.11.275.
• Chen C-H, Su C-Y. Using the Book Roll e-book system to promote selfregulated learning, self-efficacy and academic achievement for university students. Journal of Educational Technology & Society. 2019;22(4):33-46.
• Lahti M, Hätönen H, Välimäki M. Impact of e-learning on nurses’ and student nurses knowledge, skills, and satisfaction: a systematic review and meta-analysis. Int J Nurs Stud. 2014;51(1):136-49. DOI: 10.1016/j. ijnurstu.2012.12.017.
• Watts L. Synchronous and asynchronous communication in distance learning: A review of the literature. Quarterly Review of Distance Education. 2016;17(1):23-32.
• Bdair IA. Nursing students' and faculty members' perspectives about online learning during COVID-19 pandemic: A qualitative study. Teaching and Learning in Nursing. 2021;16(3):220-226.
• Chandra Y. Online education during COVID-19: perception of academic stress and emotional intelligence coping strategies among college students. Asian Education and Development Studies. 2021;10(2):229-238. DOI 10.1108/AEDS-05-2020-0097.
• Karakuş N, Ucuzsatar N, Karacaoğlu MÖ, Esendemir N, Bayraktar D. Türkçe öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2020(19):220-241. DOI: 10.29000/ rumelide.752297.
• Kaya Y, Akın Işık R. Covid-19 pandemisi’nin ilk döneminde uygulanan zorunlu uzaktan eğitim sisteminin hemşirelik eğitimine katkısı ve zorlukları: nitel bir çalışma. J Educ Res Nurs. 2021;18(Sup. 1):76-84. DOI: 10.5152/ jern.2021.67365.
• Oducado RMF, Estoque H. Online learning in nursing education during the COVID-19 pandemic: Stress, satisfaction, and academic performance. Journal of Nursing Practice. 2021;4(2):143-53. DOI: 10.30994/jnp.v4i2.128.
• Zhang W, Wang Y, Yang L, Wang C. Suspending classes without stopping learning: China’s education emergency management policy in the COVID-19 outbreak. J. Risk Financial Manag. 2020;13(3):55. DOI: 10.3390/jrfm13030055.
• Adnan M, Anwar K. Online Learning amid the COVID-19 pandemic: Students' perspectives. Journal of Pedagogical Sociology and Psychology. 2020;2(1):45-51.
• Alam F, Yang Q, Bhutto MY, Akhtar N. The influence of E-learning and emotional intelligence on psychological intentions: study of stranded Pakistani students. Front Psychol. 2021;12:715700. DOI: 10.3389/ fpsyg.2021.715700.
• Özbay Ö, Çınar S, editors. Views of nursing students on distance education. EDUCCON Empower Teaching; 2020.
• Turan Z, Gürol A. Eğitimde acil bir dönüşüm: Covid-19 pandemisi döneminde çevrim içi ders alan üniversite öğrencilerinin stres algıları ve görüşleri. HAYEF: Journal of Education. 2020;17(2):222-242. DOI: 10.5152/ hayef.2020.20018.
• Kürtüncü M, Kurt A. COVID-19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadiklari sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2020;7(5):66-77.
• Yanık D, Yeşilçınar İ. COVID-19 pandemi sürecinde yaşanan sosyal izolasyonun hemşirelik öğrencileri üzerindeki etkileri: Niteliksel araştırma. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2021;8(2):103-112.
• Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. 18. baskı. Hatiboğlu Basım: Ankara; 2017. 264-265 s.
• Kırali FN, Alcı B. Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim algisina ilişkin görüşleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi. 2016;8(30):55-83.
• Şenocak SÜ. Hemşirelik öğrencilerinde algılanan stres, algılanan sosyal destek, öznel iyi oluş ve ilişkili faktörler [Yüksek Lisans Tezi]. [Aydın]: Adnan Menderes Üniversitesi; 2016.
• Thapa P, Bhandari SL, Pathak S. Nursing students’ attitude on the practice of e-learning: A cross-sectional survey amid COVID-19 in Nepal. PloS one. 2021;16(6):e0253651. DOI: 10.1371/journal.pone.0253651.
• Yıldırım S, Yıldırım G, Çelik E, Karaman S. Uzaktan eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik görüşleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 2014;3(3):365-70.
• Cohen S, Kamarck T, Mermelstein R. A global measure of perceived stress. J Health Social Behav. 1983;24(4):385-96.
• Eskin M, Harlak H, Demirkıran F, Dereboy Ç. Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. New/Yeni Symposium Journal. 2013;51(3):132-140.
• Tümkaya S, Çam S, Çavuşoğlu İ. Tukenmislik ölçeği kısa versiyonu’nun Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi. 2009;18(1):387-398.
• Malach-Pines A. The burnout measure, short version. International Journal of Stress Management. 2005;12(1):78-88. DOI: 10.1037/1072- 5245.12.1.78.
• Sarıkaya M. Pandemi sürecinde uzaktan eğitime ilişkin müzik eğitimi ana bilim dalı öğrencilerinin görüşleri. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi. 2021;27(46):92-100.
• Köse E, Ekerbiçer H, Shahim AM, Çakmak A, Derici A, Hoşseven A, et al. Attitudes of medical faculty students towards distance education and related factors during the pandemic period. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi.2021;6(3):453-60.
• Keskin Kızıltepe S, Kurtgöz A. Hemşirelik öğrencilerinin Covid-19 pandemisi sürecinde aldıkları uzaktan eğitime yönelik tutum ve görüşlerinin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2020;13(74):558-566.
• Uysal M, Karagöz AE. Aday öğretmenlerin Covid-19 pandemi sürecinde yürütülen uzaktan eğitim uygulamalarına ilişkin tutumlarının incelenmesi: Atatürk öğretmen akademisi örneği. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi. 2021;5(4):1274-90.
• Arslan Şeker S, Bayram A. COVID-19 Pandemi sürecinde hemşirelik öğrencilerinin e-öğrenmeye ilişkin tutumları ile öğrenme algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2022; 15(4):468-486. DOI: 10.46483/deuhfed.946855.
• Gherheș V, Stoian CE, Fărcașiu MA, Stanici M. E-Learning vs. Face-to-face learning: Analyzing students’ preferences and behaviors. Sustainability. 2021; 13(8), 4381. DOI: 10.46483/deuhfed.946855.
• AlOsta MR, Khalaf IA. Nursing students perception of e-learning during COVID-19 Pandemic; a literature review. Medico-Legal Update. 2021;21(4). DOI: 10.37506/mlu.v21i4.3141.
• Diab, GMAEH, Elgahsh, NF. E-learning during COVID-19 pandemic: Obstacles faced nursing students and its effect on their attitudes while applying it. American Journal of Nursing Science. 2020; 9(4), 295-309. DOI: 10.11648/j.ajns.20200904.33.
• Çavuşoğlu G, Acar K. Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik görüşleri ile yaşam boyu öğrenme düzeyleri arasındaki ilişki. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. 2020;11(3):207-20. DOI: 10.17155/ omuspd.819058.
• Çetin Y. Covid-19 pandemi sürecinde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik tutumları. Karya Journal of Health Science. 2021;2(2):49-54. DOI: 10.52831/kjhs.902627.
• Demir Ö, Narlıkaya Z. Covıd-19 salgını sürecinde muhasebe ve finans derslerini alan öğrencilerin uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının araştırılması. Journal of Social and Humanities Sciences Research. 2020;7(60):2894-2904. DOI: 10.26450/jshsr.2104.
• Gündüz AY. Öğretmen adaylarının uzaktan eğitim algısı [Yüksek Lisans Tezi]. [Sakarya]: Sakarya Üniversitesi; 2013.
• Başar M, Arslan S, Günsel E, Akpınar M. Distance education perceptions of prospective teachers. Journal of Multidisciplinary Studies in Education. 2019;3(2):14-22.
• Serçemeli M, Kurnaz E. Covid-19 pandemi döneminde öğrencilerin uzaktan eğitim ve uzaktan muhasebe eğitimine yönelik bakiş açilari üzerine bir araştirma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi. 2020;4(1):40-53.
• Cao W, Fang Z, Hou G, Han M, Xu X, Dong J, et al. The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Res. 2020;287:112934. DOI: 10.1016/j.psychres.2020.112934.
• Üstün A, Özberk N. Pandemi döneminde uzaktan eğitime dahil olan üniversite öğrencilerinin mesleki gelişimine ilişkin kaygıları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2021;8(4):76-95.
• Karabulut N, Yaman Aktaş Y, Gürçayır D, Bulut G, Kara A, Yildiz B. The effect of perceived stress and personality types of nursing college students on attitudes towards nursing profession during Covid-19 pandemic. Vulnerable Children and Youth Studies. 2021;16(4):345-57.DOI: 10.1080/17450128.2021.1954738.
• Tuğut F, Tuğut N, Yeşildağ Çelik B. Sağlık alanında okuyan öğrencilerin Covid-19 pandemi sürecinde durumluk süreklilik kaygı, algılanan stres ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021;6(2):136-144.
• Dereceli Ç. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin covid 19 sürecinde algıladıkları stres düzeylerinin psikolojik sağlamlık üzerindeki etkisinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi. 2021;5(2):74-81.
• Baykal D, Koç Tütüncü S. The perceived stress of paramedic students and paramedics on their stress coping behaviors during COVID. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;3(2):90-101.
• Ersin F, Kartal M. The determination of the perceived stress levels and health‐protective behaviors of nursing students during the COVID‐19 pandemic. Perspect Psychiatr Care. 2021; 57(2):929-935. DOI: 10.1111/ ppc.12636.
• Aslan H, Pekince H. Nursing students' views on the COVID‐19 pandemic and their perceived stress levels. Perspect Psychiatr Care. 2021;57(2):695- 701. DOI: 10.1111/ppc.12597.
• Alan N, Tuna Oran N. Hemşirelik fakültesi sınıf öğrencilerinin mizah tarzları ile tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Medical Sciences. 2019;14(2):82-92. DOI: 10.12739/NWSA.2019.14.2.1B0068.
• Turan N, Kaya H, Özsaban A, Özdemir-Aydın G, Özçelik K, Güneş E. Hemşirelik öğrencilerinin empati ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Florence Nightingale Hemsirelik Dergisi. 2019;27(2):119-132. DOI: 10.26650/FNJN404701.
• Gündüz B, Çapri B, Gökçakan Z. Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012(19):38-55.
• Arkan G, Ordin YS, Haney MÖ. Hemşirelik öğrencilerinin mesleki değerleri ve tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişki. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;(3):443-450.
• Denat Y, Dikmen Y, Yılmaz G, Karalar D. Hemşirelik öğrencilerinin tükenmişlik düzeyi ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2018;11(3):218-223.
• Kaya ŞD, Arıöz A. Ebe ve hemşire öğrencilerinde tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2014;(31):89-99.
• Aydın D, Akay B, Baydemir S. Hemşirelik öğrencilerinde tükenmişlik ve etkileyen faktörler. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2017;7(1):19-23.
• Büyükşahin Çevik G, Doğan İ, Yıldız MA. Pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin yılmazlık ve tükenmişliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016;12(3):971-984. DOI: 10.17860/ mersinefd.282395.
• Tansel B. Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015;44(2):241-262.
• Ertekin Pınar Ş, Bilgiç D, Demirel G, Akyüz M, Karatepe C, Sevim D. Sağlık alanlarında okuyan üniversite öğrencilerinin tükenmişlik ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2015;14(4):284- 292.
• Khosrobeigi Bozchaloei F, Zeighami Mohammadi S, Rasooli S. Correlation between Online Learner Readiness with Psychological Distress related to e-Learning among Nursing and Midwifery Students during COVID-19 pandemic. Journal of Nursing Education. 2022;10(6):11-21