Hemşirelerin Periferik İntravenöz Kateter Uygulamasına İlişkin Bilgi Düzeyleri ve Uygulamaları

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 31 - 39, 30.01.2024

Nihal Taşkıran , Hatice Erdem Önder , Dilek Sarı , Sıla Adakaya

https://doi.org/10.61399/ikcusbfd.1308130

Öz

Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin periferik intravenöz kateter uygulamasına ilişkin bilgi düzeylerini, etkileyen faktörleri ve uygulamalarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki araştırma, Mart-Aralık 2022 tarihleri arasında İzmir ili sınırlarındaki T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı 28 kamu ve 2 üniversite hastanesinde çalışan 401 hemşire ile “Sosyodemografik Form” ve “Periferik İntravenöz Kateter Uygulamaya İlişkin Durum Tespit Formu” kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve bağımsız grupların karşılaştırılmasında t testi ve ANOVA kullanılmıştır. Anlamlılık p<0,05 düzeyinde kabul edilmiştir.
Bulgular: Hemşirelerin periferik intravenöz kateter uygulamasına ilişkin bilgi puanı ortalaması 13,19±2,39 bulunmuştur. Hemşirelerin %83,8’inin periferik intravenöz kateter uygulamaya ilişkin eğitim aldığı, %57,9’unun güncel rehberleri takip ettiği belirlenmiştir. Hemşirelerin cinsiyet, mezun olunan okul, çalışma pozisyonu ve çalışılan klinik, eğitim alma durumu ve güncel rehberleri takip etme durumlarına göre periferik intravenöz kateter uygulamasına ilişkin bilgi puan ortalamaları arasında istatistiksel anlamlılık saptanmıştır (p<0,05). Hemşirelerin sırasıyla “el hijyenini sağlama”, “hastaya pozisyon verme” ile “uygulamadan hemen sonra damar yolu açıklığını kontrol etme” ve “uygulama öncesinde hastayı işlem hakkında bilgilendirme” basamakları hakkındaki bilgi düzeyleri en yüksek düzeyde iken en düşük bilgi düzeyi “cilt antisepsisi sağlamada kullanılan solüsyon türü”, “kateter bakımı uygulama sıklığı” ve “uygulama esnasında vende ilerleme açısı” ile ilgilidir.
Sonuç: Çalışmamızda hemşirelerin periferik intravenöz kateter uygulamasına ilişkin bilgi düzeylerinin orta seviyede olduğu, güncel rehberleri takip etmedikleri ve kateterizasyon işlemine ilişkin yanlış uygulamalarının mevcut olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kateterizasyon, periferik intravenöz kateter, hemşire, bilgi düzeyi, uygulama.

Knowledge and Practices of Nurses Regarding Peripheral Intravenous Catheterization

Öz

Objective: This research was conducted to determine the knowledge levels, the factors affecting it and their practices of nurses regarding peripheral intravenous catheterization.
Material and Method: A cross-sectional and descriptive study was carried out between March and December 2022, with 401 nurses who working in 28 public and 2 university hospitals using the "Sociodemographic Form" and the "Status Detection Form for Peripheral Intravenous Catheter Application" within the İzmir province, Turkey. Descriptive statistics, t-tests, and ANOVA were used for data analysis. The significance level was accepted as p<0.05.
Results: The mean knowledge score of the nurses regarding peripheral intravenous catheterization was 13.19±2.39. It was determined that 83.8% of the nurses received training on peripheral intravenous catheterization, 57.9% followed the current guidelines. A statistically significant difference was found between the mean scores of knowledge about peripheral intravenous catheterization according to the nurses' gender, educational background, working position and clinic, educational status, and adherence to current guidelines (p<0.05). The knowledge levels of the nurses about "providing hand hygiene," "positioning the patient," "checking the vascular access immediately after the application," and "informing the patient about the procedure" were at the highest level and the lowest level of knowledge was related "the type of solution used for skin antisepsis," "the frequency of catheter care," and "the angle of progression in the vein during catheterization," respectively.
Conclusion: This study concludes that the knowledge level of nurses regarding peripheral intravenous catheterization is at a moderate level. It was concluded that the nurses were not consistently following the current guidelines and had misapplications in the catheterization procedure.

Anahtar Kelimeler

Catheterization, peripheral intravenous catheter, nurse, knowledge, practices

Kaynakça

• Parker SI, Benzies KM, Hayden KA, Lang ES. Effectiveness of interventions for adult peripheral intravenous catheterization: A systematic review and metanalysis of randomized controlled trials. Int Emerg Nurs. 2017 Mar;31:15-21.DOI:10.1016/j.ienj.2016.05.004.
• Alexandrou E, Ray-Barruel G, Carr PJ, Frost SA, Inwood S, Higgins N, et al. Use of short peripheral intravenous catheters: Characteristics, management, and outcomes worldwide. J Hosp Med. 2018 May;;13(5):E1-7.
• Forsberg A, Sandström L. Problems associated with performance of peripheral intravenous catheterization in relation to working experience. J Vasc Nurs. 2018 Dec;36(4):196–202. DOI:10.1016/j. jvn.2018.06.002.
• Corley A, Ullman AJ, Mihala G, Ray-Barruel G, Alexandrou E, Rickard CM. Peripheral intravenous catheter dressing and securement practice is associated with site complications and suboptimal dressing integrity: A secondary analysis of 40,637 catheters. Int J Nurs Stud. 2019;100:1–10. DOI:10.1016/j.ijnurstu.2019.103409.
• İşeri A, Çınar B, Düzyaka DS, Sözeri E, Uğur E, Bay F, et al. Ulusal Damar Erişimi Yönetimi Rehberi 2019. Hastane İnfeksiyonları Dergisi [Internet]. 2019 [cited 2023 Apr 02];23(1):1-54. Available from: https://tybhd.org. tr/wp-content/uploads/2020/01/HID_Damar-Erisimi-Rehberi_2019.pdf
• Ören B, Cuvadar A. The effectiveness of training for peripheral venous catheter application in intensive care units of a university hospital. Int J Caring Sci. 2020 Jan–Apr;13(1):163-70.
• Carr PJ, Higgins NS, Cooke ML, Rippey J, Rickard CM. Tools, clinical prediction rules, and algorithms for the insertion of peripheral intravenous catheters in adult hospitalized patients: A systematic scoping review of literature. J Hosp Med. 2017 Oct;12(10):851-8. DOI:10.12788/jhm.2836.
• Nickel B. Peripheral intravenous access: Applying infusion therapy standards of practice to improve patient safety. Crit Care Nurse. 2019 Feb; 39(1):61–71. DOI:10.4037/ccn2019790.
• Takahashi T, Murayama R, Abe-Doi M, Miyahare-Koneko M, Kanno C, Nakamura M, et al. Preventing peripheral intravenous catheter failure by reducing mechanical irritation. Sci Rep. 2020 Jan;10(1):1550. DOI:10.1038/s41598-019-56873-2.
• Biçer T, Temiz G. Öğrenci hemşirelerin intravenöz kateter bakımı ile ilgili bilgi düzeyleri. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi. 2021 Sep; 4(2):61-81.
• Kuş B, Büyükyılmaz F. Periferik İntravenöz Kateter Uygulamalarında Güncel Kılavuz Önerileri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019 Sep;8(3):326-32.
• Avşar G, Özlü ZK, Gümüş K, Özer N, Aytekin A. Determination of the situation of nurses related to the application of peripheric venous catheter. Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 2013 Sep; 2(4):499-507.
• Witting MD, Moayedi S, Hirshon JM, George NH, Schenkel SM. Predicting failure of intravenous access in adults: The value of prior difficulty. J Emerg Med. 2019 Jul; 57(1):1–5. DOI:10.1016/j. jemermed.2019.02.011.
• Salgueiro-Oliveira AS, Basto ML, Braga LM, Arreguy-Sena C, Melo MN, Parreira PMSD. Nursing practices in peripheral venous catheter: phlebitis and patient safety. Texto & Contexto Enfermagem. 2019;28:e20180109. DOI:10.1590/1980-265X-TCE-2018-0109.
• Aydın S, Arslan GG. Hemşirelerin periferal intravenöz kateter girişimlerine ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. DEUHFED. 2018 Nov; 11(4):290-9.
• Keleekai N, Schuster C, Murray C, King MA, Stahl BR, Labrozzi L, et al. Improving nurses' peripheral ıntravenous catheter ınsertion knowledge, confidence, and skills using a simulation-based blended learning program. Simul Healthc. 2016 Dec;11(6):376-84. DOI: 0.1097/ SIH.0000000000000186
• Braga LM, Parreira PM, Oliveira ADSS, Mónico LDSM, Arreguy-Sena C, Henriques MA. Phlebitis and infiltration: Vascular trauma associated with the peripheral venous catheter. Rev Lat Am Enfermagem. 2018; 26:e3002. DOI:10.1590/1518-8345.2377.3002.
• Erdoğan BC, Baykara ZG. Periferik intravenöz kateter ilişkili flebit gelişimini önlemede hemşirelik bakımı. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020 Aug; 5(1):30-6.
• Osti C, Khadka M, Wosti D, Gurung G, Zhao Q. Knowledge and practice towards care and maintenance of peripheral intravenous cannula among nurses in Chitwan Medical College Teaching Hospital, Nepal. Nurs Open. 2019 Jul; 6(3):1006–12. DOI: 10.1002/nop2.288.
• Mattox EA. Complications of peripheral venous access devices: prevention, detection, and recovery strategies. Crit Care Nurse. 2017 Apr; 37(2):e1-e14. DOI: 10.4037/ccn2017657.
• Capdevila JA, Guembe M, Barberán J, Alarcón A, Bouza E, Farinas NC, et al. Expert consensus document on prevention, diagnosis and treatment of short-term peripheral venous catheter-related infections in adults. Cirugía Cardiovascular. 2016 Jul-Aug; 23(4):192-8. DOI: 10.1016/j.circv.2016.06.001.
• Türk G, Denat Y. Hemşirelik bakımında temel beceriler. İçinde: Türk G, Denat Y, editörler. Periferik Venöz Kateter Uygulama Öğrenim Rehberi. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2017. 85-86 p.
• Cura ŞÜ, Atay S, Efil S. Hemşirelerin periferik venöz kateter uygulamasına ilişkin beceri durumlarının incelenmesi. Journal of Ankara Health Sciences [Internet]. 2019 [cited 2023 Apr 12];8(2):30-8. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/ausbid/issue/50617/560880
• Baran GK, Atasoy S, Şahin S. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşirelik uygulamalarına yönelik farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. CBU-SBED. 2020 Aug ;7(3):352-59. DOI: 10.34087/cbusbed.699410.
• Bayoumi MMM, Khonji LMA, Gabr WFM. Changes in nurses' knowledge and clinical practice in managing local IV complications following an education intervention. Brit J Nurs. 2022 Apr; 31(8): 24-30. DOI: 10.12968/bjon.2022.31.8.S24.
• Indarwati F, Munday J, Keogh S. Nurse knowledge and confidence on peripheral intravenous catheter insertion and maintenance in pediatric patients: A multicentre cross-sectional study J Pediatr Nurs. 2022 Jan–Feb; 62:10-6. DOI: 10.1016/j.pedn.2021.11.007.
• Aslan H, Gürdap Z. Nurses’ attitudes towards evidence-based nursing and their knowledge levels to prevent infection associated with peripheral venous catheter. The Journal of Turkish Family Physician. 2021 Apr-Jun; 12(2):84-98. DOI: 10.15511/tjtfp.21.00284.
• Baran GK, Atasoy S, Şahin S. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşirelik uygulamalarına yönelik farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2020 Sep; 7(3):352-9. DOI: 10.34087/cbusbed.699410.
• Tosun B, Arslan BK, Özen,N. Periferik venöz kateter kaynaklı flebit gelişme durumu ve hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara ilişkin bilgi düzeyleri: Nokta prevalans çalışması. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2020 Mar; 12(1):72-82. DOI: 10.5336/nurses.2019-70847.
• Özen N, Köse T, Terzioğlu F. Santral venöz kateter enfeksiyonlarının önlenmesinde kanıta dayalı uygulamalar: Yoğun bakım hemşirelerinin bilgileri. Turk J Intensive Care. 2020 Jun;18(2):91-8. DOI: 10.4274/tybd. galenos.2019.25991.
• Etafa W, Wakuma B, Tsegaye R, Takele T. Nursing students’ knowledge on the management of peripheral venous catheters at Wollega University. PLoS One. 2020 Sep; 15(9):e0238881. DOI: 10.1371/journal. pone.0238881.
• Masamoto T, Yano R. Characteristics of expert nurses' assessment of insertion sites for peripheral venous catheters in elderly adults with hard-to-find veins. Jpn J Nurs Sci. 2021 Jan; 18:e12379. DOI: 10.1111/ jjns.12379.
• Ertuğrul E, Denat Y. Hemşirelerin flebit risk faktörlerine yönelik algıları. HUHEMFAD-JOHUFON. 2022 Apr; 9(1):31-8. DOI: 10.31125/ hunhemsire.1102065.
• Meeder AM, van der Steen MS, Rozendaal A, van Zanten AR. Phlebitis as a consequence of peripheral intravenous administration of cisatracurium besylate in critically ill patients. Case Reports. 2016; bcr2016216448. DOI: 10.1136/bcr-2016-216448.
• Marschall J, Mermel LA, Fakih M, Hadaway L, Kallen A, O’Grady NP, et al. Strategies to prevent central line-associated bloodstream infections in acute care hospitals: 2014 update. Infect Control Hosp Epidemiol. 2016 May;89-107.
• Macias AE., Huertas M, de Leon SP, Munoz JM, Chavez AR, Sifuentes- Osornio J, et al. Contamination of intravenous fluids: a continuing cause of hospital bacteremia. Am J Infect Control. 2010 Apr; 38:217-21. DOI:10.1016/j.ajic.2009.08.015.
• Elçi H. Pediatri ünitelerinde takılan kateterlerin takibi ve değerlendirilmesi. [master’s thesis]. [Adana]: Çukurova Üniversitesi; 2016. 102 p.
• Gorski LA, Hadaway L, Hagle ME, Broadhurst D, Clare S, Kleidon T, et al. 2021 infusion therapy standards of practice updates. J Infus Nurs. 2021 Feb; 44(4):189-90. DOI: 10.1097/nan.0000000000000396
• Cengiz AB, Bal ZŞ, Kocabaş BA, Dalgıç N, Devrim İ. El temizliği (hijyeni) ve aseptik yöntem. J Pediatr Inf. 2021 Feb;15:Ek 1-13-6. DOI: 10.5578/ced.20219902.
• Çukurlu D, Atay S. Hemşirelerin periferik venöz katetere bağlı komplikasyonların önlenmesine yönelik kanıt temelli uygulamaları kullanma durumlarının belirlenmesi. Journal of Health and Nursing Management. 2021 Apr; 8(1):94-103. DOI: 10.5222/SHYD.2021.97820.
• Moureau NL, Carr PJ. Vessel health and preservation: A model and clinical pathway for using vascular access devices. Br J Nurs. 2018 Apr; 27(8):S28-S35. DOI: 10.12968/bjon.2018.27.8.s28.
• Keogh S, Flynn J, Marsh N, Mihala G, Davies K, Rickard C. Varied flushing frequency and volume to prevent peripheral intravenous catheter failure: A pilot, factorial randomised controlled trial in adult medical-surgical hospital patients. Trials. 2016 Jul; 17(1):1–10. DOI: 10.1186/s13063-016-1470-6.
• Marsh N, Webster J, Larsen E, Cooke M, Mihala G, Rickard CM. Observational study of peripheral intravenous catheter outcomes in adult hospitalized patients: A multivariable analysis of peripheral intravenous catheter failure. J Hosp Med. 2018 Feb; 13(2):83–9. DOI: 10.12788/jhm.2867.
• Dayan A, Ansah NO, İnce S. Hemşirelerin kanıt temelli uygulamalardan haberdarlık düzeyi: Periferik intravenöz kateter uygulamaları. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021 Aug; 6(2):235-54. DOI:10.47115/jshs.895736.
• Perry AG, Potter PA, Ostendorf W. Clinical nursing skills and techniques, 9th ed. St. Louis: MO: Elsevier; 2017. 693 p.
• Türk Yoğun Bakım Hemşireleri Derneği. Ulusal Damar Erişimi Yönetimi Rehberi 2019. Ankara; 2019. Available from: https://tybhd.org. tr/wp-content/uploads/2020/01/HID_Damar-Erisimi-Rehberi_2019.pdf
• O'Grady NP, Alexander M, Burns LA, Dellinger EP, Grland J, Heard SO, et al. Summary of recommendations: Guidelines for the prevention of intravascular catheter-related infections. Clin Infect Dis. 2011 May; 52(9):1087-99. DOI: 10.1093/cid/cir138.
• Denat Y, Erdoğan BC. Periferik intravenöz kateter komplikasyonlarından flebit ve hemşirelik bakımı. Journal of Human Rhythm [Internet]. 2016 Mar; 2(1):7-12.
• Erdogan BC, Denat Y. Periferik intravenoz kateter komplikasyonlarindan infiltrasyon ve hemsirelik bakımı. JERN. 2016 Aug;13(2):157-63. DOI: 10.5222/HEAD.2016.157.