Gençlerde Sosyal Medya Bağımlılığı ve Beslenme Alışkanlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 225 - 233, 02.06.2024

Özlem Persil Özkan , Dilek Özçelik Ersü , Özüm Sena İrtürk

https://doi.org/10.61399/ikcusbfd.1309136

Cited By: 1

Öz

Amaç: Sosyal medya ve internet bağımlılığı, artan yeme bozuklukları riski, obezite kaygısı ve kilo vermeye olan ilginin artmasıyla ilişkilidir. Bu çalışmanın amacı Beslenme ve Diyetetik öğrencilerinin sosyal medya kullanımı sırasındaki yeme davranışlarını araştırmak ve öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı ile yeme alışkanlıklarına ilişkin farkındalıkları arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte kesitsel olan araştırmanın örneklemini, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Beslenme ve Diyetetik bölümünde eğitim gören 148 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında tanıtıcı bilgi formu, Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği, Yeme Farkındalığı Ölçeği-30 kullanılmıştır.

Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 22,36±3,5 yıl ve %84,5’i normal vücut ağırlığına sahiptir. Katılımcıların beden kütle indeksleri ile Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği ve Yeme Farkındalığı Ölçeği-30 arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Katılımcıların çoğunluğu Yeme Farkındalığı Ölçeği-30 alt boyut özelliklerine sahipken, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği sonuçlarına göre yarısından fazlası az bağımlı olarak belirlenmiştir. Yeme farkındalığı özelliklerine sahip katılımcılar genellikle sosyal medya kullanımında az bağımlıdırlar. Katılımcıların %67,6'sı sosyal medyada geçirilen sürenin uyku düzenlerini etkilemediğini belirtirken %62,8'i fiziksel aktivite düzeylerini azalttığını belirtmiştir. Sosyal medya kullanırken katılımcıların yarısı ana-ara öğün sayısı ve porsiyon miktarında değişiklik yaşamadığını, diğer yarısı ise daha sık atıştırmalık tüketimi ve dışarıdan yemek sipariş etme düşüncesine sahip olduğunu belirtmiştir.

Sonuç: Sosyal medya ve internet kullanımı, beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite düzeyleri üzerinde belirgin bir etkiye sahip olabilir. Genç yetişkinlerin sosyal medya bağımlılığı, sağlıklı beslenme davranışları ve fiziksel aktivitenin önemi hakkında farkındalıklarının artırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beslenme, sosyal medya, sosyal medya bağımlılığı

Destekleyen Kurum

yoktur

Proje Numarası

yoktur

Teşekkür

-

Examining the Relationship Between Social Media Addiction and Dietary Habits among Young Adults

Öz

Objective: Social media and internet addiction are associated with an increased risk of eating disorders, obesity, anxiety, and increased interest in weight loss. This study aimed to investigate the eating behaviors of Nutrition and Dietetics students during social media use and evaluate the association between students’ social media addiction and their awareness of eating habits.

Materials and Method: The sample of the descriptive cross-sectional study consists of 148 students studying in the Nutrition and Dietetics department in the 2020-2021 academic year. Information form, the Social Media Addiction Scale, and Mindful Eating Questionnaire were used to collect data.

Results: The mean age of the participants was 22.36 ± 3.5 years, and 84.5% had a normal body weight. There was no significant relationship between the participants' body mass indexes and the Social Media Addiction Scale and Mindful Eating Questionnaire. While the majority of the participants had the characteristics of the Mindful Eating Questionnaire sub-dimension, more than half of them were determined to be less dependent according to the results of the Social Media Addiction Scale. While 67.6% of the participants stated that the time they spent on social media did not affect their sleep patterns, 62.8% reported that they reduced their physical activity levels. While half of the participants stated that they did not experience any change in the number of main and snack meals and portion sizes while using social media, the other half stated that the idea of consuming snacks more frequently and ordering food from outside emerged.

Conclusion: Social media and internet use can have a significant impact on dietary habits and physical activity levels. It is thought that it is important to increase young adults' awareness of social media addiction, healthy eating behaviors, and the importance of physical activity.

Anahtar Kelimeler

Nutrition, social media, social media addiction

Proje Numarası

yoktur

Kaynakça

• Uluç G, Yarcı A. Sosyal medya kültürü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; (52), 88-102.
• Ayğar BB, Uzun B. Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 2018; 5(3), 1-19. DOI: 10.15805/addicta.2018.5.3.0046.
• Ünlü F. Orta yaş üstü bireylerde sosyal medya bağımlılığı ve sosyal izolasyon. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2018; 4(1), 161- 172.
• Datareportal.com [Internet]. Turkey: Digital 2022: 2023 [cited 2023 May 26]. Available from: https://datareportal.com/reports/digital-2022- turkey.
• Özdemir Z. Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı. Beykoz Akademi Dergisi. 2019; 7(2), 91-105. DOI: 10.14514/ BYK.m.26515393.2019.7/2.91-105.
• Tayhan Kartal F, Yabancı Ayhan N. Relationship between eating disorders and internet and smartphone addiction in college students. Eat Weight Disord. 2021; 26(6), 1853–1862. DOI: 10.1007/s40519-020- 01027-x.
• Racette SB, Deusinger SS, Strube MJ, Highstein GR, Deusinger RH. Weight Changes, Exercise, and Dietary Patterns During Freshman and Sophomore Years of College. J Am Coll Health Assoc. 2005; 53(6), 245– 251. DOI: 10.3200/JACH.53.6.245-251.
• Minaz A, Bozkurt ÖÇ. Üniversite Öğrencilerinin Akıllı Telefon Bağımlılık Düzeylerinin ve Kullanım Amaçlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017; 9 (21), 268-286. DOI: 10.20875/makusobed.306903.
• Odacı H, Kalkan M. Problematic Internet use, loneliness and dating anxiety among young adult university students. Comput Educ . 2010; 55 (3), 1091-1097. DOI: :10.1016/j.compedu.2010.05.006.
• Tutgun Ünal A. Sosyal Medya Bağımlılığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Ana Bilim Dalı Bilişim Bilim Dalı; 2015.
• Alpaslan AH, Koçak U, Avcı K, Uzel TH. The association between internet addiction and disordered eating attitudes among Turkish high school students. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. 2015; 20, 441-448. DOI:10.1007/s40519-015-0197- 9.
• Aghasi M, Matinfar A, Golzarand M, Salari-Moghaddam A, Ebrahimpour-Koujan S. Internet Use in Relation to Overweight and Obesity: A Systematic Review and Meta-Analysis of Cross-Sectional Studies. Adv Nutr. 2020; 11(2), 349–356. DOI: 10.1093/advances/ nmz073.
• Kim Y, Park JY, Kim SB, Jung IK, Lim YS, Kim JH. The effects of Internet addiction on the lifestyle and dietary behavior of Korean adolescents. Nutr Res Pract. 2010; 4 (1), 51–57. DOI: 10.4162/nrp.2010.4.1.51.
• Barrense-Dias, Y, Berchtold A, Akre C, Surís JC. The relation between internet use and overweight among adolescents: a longitudinal study in Switzerland. Int J Obes. 2016; 40(1), 45-50. DOI: 10.1038/ijo.2015.146.
• Özkan N, Bilici S. Yeme Davranışında Yeni Yaklaşımlar: Sezgisel Yeme ve Yeme Farkındalığı. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 3 (2), 16-24.
• Thewissen R, Raes L. Dealing with problematic eating behavior: The effects of a mindfulness-based intervention on eating behavior, food cravings, dichotomous thinking and body image concern. Appetite. 2012; 58: 847–851. DOI: 10.1016/j.appet.2012.01.009.
• Forman EM, Butryn ML, Hoffman KL, Herbert JD. An open trial of an acceptance-based behavioral intervention for weight loss. Cogn Behav Pract. 2009; 16 (2): 223–235. Evan M., Meghan L. Butryn, Kimberly L. Hoffman, James D. Herbert
• Köse G, Tayfur M, Birincioğlu İ, Dönmez A. Yeme farkındalığı Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi. 2016; 3 (1), 125-134. DOI: 10.5455/JCBPR.250644.
• Baer RA, Fischer S, Huss DB. Mindfulness and acceptance in the treatment of disordered eating. J Ration Emot Cogn Behav Ther. 2005; 23, 281-300. DOI: 10.1007/s10942-005-0015-9.
• Eliacik K, Bolat N, Koçyiğit C, Kanik A, Selkie E, Yılmaz H, et al. Internet addiction, sleep and health-related life quality among obese individuals: a comparison study of the growing problems in adolescent health. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. 2016; 21, 709-717. DOI 10.1007/s40519-016-0327- z.
• Yurtdaş-Depboylu G, Kaner G, Özçakal S. The association between social media addiction and orthorexia nervosa, eating attitudes, and body image among adolescents. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. 2022; 1-11. DOI: 10.1007/s40519-022- 01521-4.
• WHO.int [Internet]. Cut-off for BMI according to WHO standards; 2023 [cited 2023 May 29]. Available from: https://gateway.euro.who. int/en/indicators/mn_survey_19-cut-off-for-bmi-according-to-who-standards/
• Hinojo-Lucena FJ, Aznar-Díaz I, Cáceres-Reche MP, TrujilloTorres JM, Romero-Rodríguez JM. Problematic internet use as a predictor of eating disorders in students: a systematic review and meta-analysis study. Nutrients. 2019; 11(9): 2151. DOI: 10.3390/nu11092151.
• Tutgun-Ünal A, Deniz L. Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. OPUS International Journal of Society Researches. 2020; 15 (22), 1289-1319. DOI: 10.26466/opus.626283.
• Lam LT, Peng ZW, Mai JC, Jing J. Factors associated with Internet addiction among adolescents. Cyberpsychology & behavior : the impact of the Internet, multimedia and virtual reality on behavior and society. 2009; 12 (5), 551–555. DOI: 10.1089=cpb.2009.0036
• Choi K, Son H, Park M, Han J, Kim K, Lee B, et al. Internet overuse and excessive daytime sleepiness in adolescents. Psychiatry Clin Neurosci. 2009; 63(4), 455–462. DOI: 10.1111/j.1440-1819.2009.01925.x.
• Klassen KM, Douglass CH, Brennan L, Truby H, Lim MS Social media use for nutrition outcomes in young adults: a mixed-methods systematic review. Int J Behav Nutr Phys Act 2018;15 (1): 70. DOI: 10.1186/s12966- 018-0696-y.
• Güney M, Taştepe T. Social media usage and social media addiction in adolescents. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 9 (2): 183–190. DOI: 10.46971/ausbid.757713.
• Keküllüoğlu M, Kaya Cebioğlu İ. The Association Between Internet Addiction and Eating Attitudes of University Students: A Cross-Sectional Design. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 8 (2): 208-16. DOI: 10.5336/healthsci.2022-94415.
• Karataş Y.F, Müftüoğlu S. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Yeme Farkındalığı Durumlarının Değerlendirilmesi. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 2020; 3 (1): 24-33.
• Byun D, Kim R, Oh H. Leisure-time and study-time Internet use and dietary risk factors in Korean adolescents. Am J Clin Nutr. 2021; 114(5), 1791–1801.
• Sampasa-Kanyinga H, Chaput JP, Hamilton HA. Associations between the use of social networking sites and unhealthy eating behaviours and excess body weight in adolescents. Br J Nutr. 2015; 114 (11), 1941–1947. DOI: 10.1017/S0007114515003566.
• Bradbury KM, Turel O, Morrison KM. Electronic device use and beverage related sugar and caffeine intake in US adolescents. PloS one. 2019; 14(10), e0223912. DOI: 10.1371/journal.pone.0223912.
• Qutteina Y, Hallez L, Raedschelders M, De Backer C, Smits T. Food for teens: how social media is associated with adolescent eating outcomes. Public Health Nutr. 2022; 25 (2), 290–302. DOI:10.1017/ S1368980021003116.