Determining Nurses' Perceptions of Disaster Preparedness

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 1, 81 - 89, 31.01.2025

Büşra Nur Keskinsoy , Hatice Serap Koçak , Betül Aktaş

https://doi.org/10.61399/ikcusbfd.1433298

Öz

Objective: This research was conducted to determine the disaster preparedness perceptions of nurses working at Basaksehir Cam and Sakura City Hospital.
Material and Methods: The sample of the descriptive study consisted of 302 nurses. Data were collected with a Personal Information Form and the Disaster Preparedness Perception Scale for Nurses. In the evaluation of the data, number, percentage, mean, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis H test, and Spearman correlation analysis were used.
Results: The mean age of the nurses was determined to be 25.88±2.21 and 62.3% were female. 73.8% of the nurses defined themselves as partially prepared for disasters. The total mean score of the Disaster Preparedness Perception Scale for nurses was determined as 73.278±13.23. The mean scores of the sub-dimensions of the scale were; preparedness sub-dimension 25.70±4.16, intervention sub-dimension 30.20±7.39 and post-disaster subdimension 17.37±4.95. According to the socio-demographic characteristics of the nurses; the mean scores of the Disaster Preparedness Perception Scale and sub-dimension of the singles, those between the ages of 24-27, those working in surgical and emergency services, those participating in disaster drills and those receiving disaster training were found to be higher than the others (p<0.05).
Conclusion: In this study, it was determined that more than half of the nurses were partially prepared for disasters, and the Disaster Preparedness Perception Scale for Nurses total score and the preparedness, intervention and post-disaster sub-dimensions were above the average value. In our country, where disasters occur frequently, the pre-disaster preparations of nurses, who are at the forefront of intervention during and after disasters, are extremely important. In this context, it is recommended that intervention studies be carried out to increase the preparedness of nurses for disasters.

Anahtar Kelimeler

Disaster, perception of preparedness, nurse.

Proje Numarası

none

Hemşirelerin Afete Hazırlık Algılarının Belirlenmesi

Öz

Amaç: Bu araştırma, Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi'nde çalışan hemşirelerin afetlere hazırlık algılarını belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmanın örneklemini 302 hemşire oluşturdu. Veriler Kişisel Bilgi Formu ve Hemşireler için Afete Hazırlık Algı Ölçeği ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis H testi ve Spearman korelasyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalaması 25,88±2,21 ve %62,3’ünü kadınlar oluşturmaktadır. Hemşirelerin %73,8’i kendilerini afetlere kısmen hazırlıklı olarak tanımlamıştır. Hemşireler için Afete Hazırlık Algı Ölçeği toplam puan ortalaması 73,278±13,23 olarak belirlendi. Ölçek alt boyut puan ortalamaları; hazırlıklı olma alt boyutu 25,70±4,16, müdahale alt boyutu 30,20±7,39 ve afet sonrası alt boyutu 17,37±4,95’tir. Hemşirelerin sosyo demografik özelliklerine göre; bekarların, 24-27 yaş aralığında olanların, cerrahi ve acil serviste çalışanların, afet tatbikatına katılanların ve afet eğitimi alanların Afete Hazırlık Algı Ölçeği ve alt boyut puan ortalamaları diğerlerine göre daha yüksek (p<0,05) bulundu.
Sonuç: Bu çalışmada hemşirelerin yarısından fazlasının afetlere kısmen hazırlıklı olduğu, Hemşireler için Afete Hazırlık Algı Ölçeği toplam puanı ile hazırlıklı olma, müdahale ve afet sonrası alt boyutlarının ortalama değerin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Afetlerin sık yaşandığı ülkemizde, afet anında ve sonrasında müdahalede ön safta yer alan hemşirelerin afet öncesi hazırlıkları son derece önemlidir. Bu bağlamda hemşirelerin afetlere hazıroluşluklarını artırmaya yönelik müdahale çalışmalarının yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, hazırlık algısı, hemşire

Etik Beyan

The required permission was obtained prior to the study in order to meet the ethical requirements of clinical research. The study was approved and implemented in collaboration with the Turkish Ministry of Health. Ethical approval was obtained from XXX Clinical Research Ethics Committee (Reference No: 2021/113). Written approval was obtained from the hospital administration where the study was conducted. Detailed information about the aim of the study and what participation would involve was provided on the first page of the questionnaire. Participants were informed that they could withdraw at any time, without providing a reason, and that all information and opinions given would be confidential and anonymous.

Destekleyen Kurum

none

Proje Numarası

none

Teşekkür

We thank all the nurses who participated in this study.

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü [İnternet]. 2024. Erişim adresi: https://www. afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
• Witt A., Sachser C., Fegert JM. Scoping review on trauma and recovery in youth after natural disasters: what Europe can learn from natural disasters around the world. European Child & Adolescent Psychiatry 2024; 33:651–665
• Krichen M., Abdalzaher MS., Elwekeil M., Fouda MM. Managing natural disasters: An analysis of technological advancements, opportunities, and challenges. Internet of Things and Cyber-Physical Systems. 2024; 4: 99-109
• AFAD, 2023 Yılı Doğa Kaynaklı Olay İstatistikleri. 2024. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/ Istatistikler/2023yilidogakaynakliolayistatistikleri-_1_.pdf
• Yılmaz A. Türk Kamu Yönetiminin Sorun Alanlarından Biri Olarak Afet Yönetimi. Ankara: Pegem; 2003. 152 s.
• Bahadır H, Uçku R. Uluslararası Acil Durum Veri Tabanına Göre Türkiye Cumhuriyeti Tarihindeki Afetler. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2018;4(1):28-33.
• Çoban H. Afet Sonrası İyileştirme Planı Hazırlanması. Resilience.2019;3(2):239-46.
• Pamuk Cebeci S, Arberk OK. Sağlık Çalışanlarının Hastane Afet ve Acil Durum Planı Bilgi Düzeyi. ASOS. 2021;120(120):103-12.
• AFAD, Türkiye Afet Müdahale Planı. 2022 Erişim adresi: https://www. afad.gov.tr/turkiye-afet-mudahale-plani
• Bektaş Akpınar N, Aşkın Ceran M. Afetlerle İlgili Güncel Yaklaşımlar ve Afet Hemşiresinin Rol ve Sorumlulukları. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2020;1(1):28-40.
• Vatan F, Salur D. Yönetici Hemşirelerin Hastanelerdeki Deprem Afet Planları Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi. 2010. 3(1):32-44.
• Kadıoğlu H, Yurt S, Adana F, Uslu Ö. İstanbul’daki Akademisyen Hemşirelerin Olası istanbul Depremine Yönelik Bireysel ve Profesyonel Hazırlıkları. İçinde İstanbul; 2003. s. 463-7.
• Çakmak H, Er Aydın Rahmiye, Öz Y, Aker AT. Determinatıon of the influencing status of the marmara earthquake and preparation status for possible disasters of the 112 emergency staff in Kocaeli city. 2010;9(2):82-8.
• Fung OWM, Loke AY, Lai CKY. Disaster preparedness among Hong Kong nurses. J Adv Nurs. Haziran 2008;62(6):698-703.
• Çelik F. Türk Kızılay’ında Çalışan Hemşirelerin Afetlere Hazıroluşluk Durumları. [İnternet] [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği; 2010. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ tezDetay.jsp?id=4KCl_2DMmiC1-36qHOXqGQ&no=btxvw4mkbV_ sWVw8J6uP6A
• Jennings-Sanders A. Teaching disaster nursing by utilizing the Jennings Disaster Nursing Management Model. Nurse Education in Practice. 2004;4(1):69-76.
• Loke A, Fung O. Nurses’ Competencies in Disaster Nursing: Implications for Curriculum Development and Public Health. IJERPH.2014;11(3):3289-303.
• Olchin L, Krutz A. Kitlesel bir kazaya ilk müdahale eden hemşireler: Hazır mısınız? Travma Hemşireliği Dergisi. 2012;19(2):122-9.
• Grochtdreis T, De Jong N, Harenberg N, Görres S, Schröder-Bäck P. Nurses’ roles, knowledge and experience in national disaster pre-paredness and emergency response: A literature review. South Eastern European Journal of Public Health (SEEJPH). 2016;Volume VII:2017.
• Özcan F. Disaster preparedness and perceptions of nurses [İnternet] [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği; 2013. Erişim adresi: https://www.proquest.com/dissertations-theses/hemşirelerin-afete-hazır-olma-durumu-ve-hazırlık/docview/2572513635/se- 2?accountid=15958.
• Fothergill A, Palumbo MV, Rambur B, Reinier K, McIntosh B. The Volunteer Potential of Inactive Nurses for Disaster Preparedness. Public Health Nurs. 2005;22(5):414-21.
• Al Khalaileh MA, Bond E, Alasad JA. Jordanian nurses’ perceptions of their preparedness for disaster management. International Emergency Nursing. 2012;20(1):14-23.
• Diab GM, Mabrouk SM. The effect of guidance booklet on knowledge and attitudes of nurses regarding disaster preparedness at hospitals. JNEP. 2015;5(9):p17.
• Seyedin H, Abbasi Dolatabadi Z, Rajabifard F. Emergency Nurses’ Requirements for Disaster Preparedness. Trauma Mon [İnternet]. 2015;20(4). Erişim adresi: http://traumamon.com/en/articles/61817. html
• Labrague LJ, Yboa BC, McEnroe-Petitte DM, Lobrino LR, Brennan MGB. Disaster Preparedness in Philippine Nurses: Disaster Preparedness in Nurses. Journal of Nursing Scholarship. 2016;48(1):98- 105.
• Tzeng WC, Feng HP, Cheng WT, Lin CH, Chiang LC, Pai L, vd. Readiness of hospital nurses for disaster responses in Taiwan: A cross-sectional study. Nurse Education Today. 2016;47:37-42.
• Erkin Ö, Aslan G, Öztürk M, Çam B, Ödek Ş. Nurses’ General Disaster Preparedness Status and Affecting Factors. forbes. 2023;4(3):305-14.
• Taşkıran G, Baykal Ü. Disasters and Nurses’ Preparedness for Disasters in Turkey: Literature Review. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2017;4(2):79-88
• Jennings-Sanders A, Frisch N, Wing S. Nursing Students’ Perceptions About Disaster Nursing. Disaster Management & Response. 2005;3(3):80-5.
• Garbutt SJ, Peltier JW, Fitzpatrick JJ. Evaluation of an Instrument to Measure Nurses’ Familiarity with Emergency Preparedness. Military Medicine. 2008;173(11):1073-7.
• Erkan A. Afet Yönetiminde Risk Azaltma ve Türkiye’de Yaşanan Sorunlar. Devlet Planlama Teşkilatı; 2010.
• Işık Ö, Aydınlıoğlu HM, Koç S, Gündoğdu O, Korkmaz G, Ay A. Afet Yönetimi ve Afet Odaklı Sağlık Hizmetleri. 28(2):82-123.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). Türkiye’de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri [İnternet]. 2018. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/35429/xfiles/ turkiye_de_afetler.pdf
• Inal E, Kocagöz S, Turan M. Basic Disaster Consciousness and Preparation Levels. Tr J Emerg Med. 2012;12(1):15-9.
• Taşkıran G. Preparedness to disasters of nurses who works at A hospital of state University [İnternet] [Yüksk Lisans tezi]. [İstanbul]: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anbilim Dalı; 2015. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=BoQN7xSOOk1kI8rag7nFzQ&no= HV-AL1c29Ck9nncuDbHOgA
• Tercan B. State of readiness and preperation perceptions against disasters of nurses [İnternet] [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. [Gümüşhane]: Gümüşhane Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Afet Yönetimi Anabilim Dalı; 2015. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov. tr/handle/20.500.12812/88839
• Karakış S. Kamu hastanelerinde çalışan kadınların afetlere hazır olma durumu ve sağlamlıkları [İnternet] [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Erişim adresi: https://www.proquest.com/docview/2472155737/fulltextPDF/ B4478A3A63714BCDPQ/1?accountid=15958
• Yürekli E. Analysis of disaster preparation and preparation perception of nurses working in state hospitals in Bitlis province [İnternet] [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. [Bitlis]: Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Acil Durum ve Afet Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi; 2019. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov. tr/bitstream/handle/20.500.12812/595863/yokAcikBilim_10304369. pdf?sequence=-1&isAllowed=y
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı [İnternet]. Erişim adresi: http:// tdvm.afad.gov.tr
• Avci S, Kaplan B, Ortabağ T, Arslan S. Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Afet Konusundaki Bilgi ve Bilinç Düzeyleri. Afet ve Risk Dergisi. 2022;5(1):94-108.