Olgu Sunumu: Serviks Kanseri Tanısı Alan Hastanın Orem’in Öz Bakım Kuramı ile Hemşirelik Bakımı

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 3, 531 - 537, 30.09.2025

Gizem Bilmez , Sevil Şahin , Ayten Arıöz

https://doi.org/10.61399/ikcusbfd.1455717

Öz

Olgu sunumu olan bu çalışmada “Serviks Kanseri” tanısı alan hastanın Orem’in “Öz Bakım Eksikliği Kuramı” doğrultusunda öz bakım gereksinimlerine yönelik hemşirelik bakım planı yapılması amaçlanmıştır. Çalışma verileri yüz yüze görüşme tekniği ve hasta dosyasından elde edilen veriler ile Orem’in öz bakım kuramında açıklanan kavramlar doğrultusunda toplanmıştır. 32 yaşında olan hasta hastaneye anormal vajinal akıntı, cinsel ilişki sonrası ağrı ve kanama şikâyeti ile başvurmuştur. Kolposkopik biyopsi sonucu karsinoma in situ tespit edilerek hastaya serviks kanseri tanısı konulmuştur. Daha sonra hastaya servikal konizasyon işlemi yapılmıştır. Elde edilen veriler ve yapılan cerrahi girişim sonrasında hastaya, enfeksiyon riski, akut ağrı, beden gereksiniminden az beslenme, sosyal izolasyon ve aktivite intoleransı, uyku örüntüsünde bozulma ve bilgi eksikliği hemşirelik tanıları konulmuştur. Orem’in öz bakım kuramının kullanımı hastaya bütüncül bakım vermeyi ve sistematik ele almayı sağlarken, hemşirelik bakımının kalitesini artıracağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda öz bakım yeteneğinin artırılması istenen olgularda Orem’in öz bakım kuramının kullanılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, kuram, modeller, Orem öz-bakım örneği, öz bakım, serviks.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik , kuram , modeller , Orem öz-bakım örneği , öz bakım , serviks

Case Report: Nursing Care of a Patient Diagnosed with Cervical Cancer Using Orem's Self-Care Theory

Öz

This case report study aimed to make a nursing care plan for the self-care needs of the patient diagnosed with "Cervical Cancer" according to Orem's "Self-Care Theory". Study data were collected through a face-to-face interview technique and data obtained from the patient file, in line with the concepts explained in Orem's Self-care theory. The patient, who is 32 years old, was admitted to the hospital with complaints of abnormal vaginal discharge, pain and bleeding after sexual intercourse. As a result of colposcopic biopsy, carcinoma in situ was detected, and cervical cancer was diagnosed. Then, the patient underwent cervical conization. After the surgical intervention, nursing diagnoses were made for the patient as "infection risk, acute pain, malnutrition, social isolation, activity intolerance, disruption of sleep pattern, and lack of information.” While using Orem's Self-Care Theory provides holistic care and systematic treatment of the patient, it is thought to increase the quality of care offered in nursing. In this regard, it is recommended to use Orem's self-care theory in cases where self-care ability is desired to be increased.
Keywords: Nursing, theory, models, Orem self-care model, self-care, cervix.

Anahtar Kelimeler

Nursing , theory , models , Orem self-care model , self-care , cervix

Kaynakça

• 1. who.int [Internet]. Cervical Cancer; 2024 [cited 1 Nov 2024]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer?gclid=Cj0KCQiAyeWrBhDDARIsAGP1mWQTgCDWuPy-q9PhbLYCatrLU_VuXWiSVZeRCJA9xjxAZa6dvkTAsiYaAi0zEALw_wcB
• 2. Vu M, Yu J, Awolude OA, Chuang L. Cervical cancer worldwide. Curr Probl Cancer. 2018 Sep;42(5):457–65. DOI: 10.1016/j.currproblcancer.2018.06.003.
• 3. T.C. Sağlık Bakanlığı. Türki̇ye Kanser İstati̇sti̇kleri̇ 2018. Ankara; 2022 [cited 13 Dec 2023]. Avaible from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-istatistikleri.html
• 4. hsgm.saglik.gov.tr [Internet]. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlıığ Müdürlüğü. Ankara; 2023 [cited 13 Dec 2023]. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari
• 5. Bedell SL, Goldstein LS, Goldstein AR, Goldstein AT. Cervical Cancer Screening: Past, Present, and Future. Sex Med Rev. 2020 Jan;8(1):28–37. DOI: 10.1016/j.sxmr.2019.09.005.
• 6. who.int [Internet]. Cervical Cancer; 2023 [cited 18 Dec 2023]. Available from: https://www.who.int/health-topics/cervical-cancer#tab=tab_1
• 7. cdc.gov [Internet]. What Are the Risk Factors for Cervical Cancer?; 2023 [cited 28 Dec 2023]. Available from: https://www.cdc.gov/cancer/cervical/basic_info/risk_factors.htm
• 8. Zhang S, Xu H, Zhang L, Qiao Y. Cervical cancer: Epidemiology, risk factors and screening. Chin J Cancer Res. 2020 Dec 31;32(6):720-8. DOI: 10.21147/j.issn.1000-9604.2020.06.05.
• 9. Avcı GA, Bozdayı G. Human Papillomavirus. Kafkas Journal of Medical Sciences. 2013(3):136-44. DOI: 10.5505/kjms.2013.52724.
• 10. Burmeister CA, Khan SF, Schäfer G, Mbatani N, Adams T, Moodley J, et al. Cervical cancer therapies: Current challenges and future perspectives. Tumour Virus Res. 2022 Jun;13:200238. DOI: 10.1016/j.tvr.2022.200238.
• 11. Farrokhzadi L, Dhillon HM, Goumas C, Young JM, Cust AE. Physical Activity Correlates, Barriers, and Preferences for Women With Gynecological Cancer. Int J Gynecol Cancer. 2016 Nov;26(8):1530–7. DOI: 10.1097/IGC.0000000000000790.
• 12. Honerlaw KR, Rumble ME, Rose SL, Coe CL, Costanzo ES. Biopsychosocial predictors of pain among women recovering from surgery for endometrial cancer. Gynecol Oncol. 2016 Feb;140(2):301–6. DOI: 10.1016/j.ygyno.2015.09.005.
• 13. Dirar A, Mekonnen W, Berhanu Z. The Experiences of Cervical Cancer Patients During Follow-Up Care in Ethiopia: A Qualitative Study. Cancer Manag Res. 2022 Aug 22;14:2507-2518. DOI: 10.2147/CMAR.S373379.
• 14. Zuhur Ş, Özpancar N. Türkiye’de kronik hastalık yönetiminde hemşirelik modellerinin kullanımı: Sistematik derleme. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2017;19(2):57-74.
• 15. Müller-Staub M, Lavin MA, Needham I, van Achterberg T. Nursing diagnoses, interventions and outcomes - application and impact on nursing practice: systematic review. J Adv Nurs. 2006 Dec;56(5):514-31. DOI: 10.1111/j.1365-2648.2006.04012.x.
• 16. Menekli T. Dorothea E. Orem: Öz Bakım Yetersizliği Teorisi. Içinde: Karadağ A, Çalışkan N, Baykara GZ, editörler. Hemşirelik Teorileri ve Modelleri. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2017. p. 352–67.
• 17. Fawcett J. Orem’s Self-Care Framework. In: Fawcett J. editors. Contemporary nursing knowledge : analysis and evaluation of nursing models and theories. Philadelphia: Davıs Company; 2006. p. 223–319.
• 18. Velioğlu P. Öz Bakım Kuramı Dorothea E.Orem. İçinde: Velioğlu P. editörler. Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul:Alaş Ofser Matbaası; 2012. p. 323–347.
• 19. Berbiglia VA. Orem’s self-caredeficittheory in nursingpractice. In: Alligod MR. editors. Nursing Theory Utilization & Application. United States: Mosby Year Books; 2013.p. 138-159.
• 20. Cho I, Park HA. Development and evaluation of a terminology-based electronic nursing record system. J Biomed Inform. 2003 Aug-Oct;36(4-5):304-12. DOI: 10.1016/j.jbi.2003.09.004.
• 21. Boonstra AM, Schiphorst Preuper HR, Reneman MF, Posthumus JB, Stewart RE. Reliability and validity of the visual analogue scale for disability in patients with chronic musculoskeletal pain. Int J Rehabil Res. 2008 Jun;31(2):165-9. DOI: 10.1097/MRR.0b013e3282fc0f93.
• 22. Parissopoulos S, Kotzabassaki S. Orem’s Self-Care Theory, transactional analysis and the management of elderly rehabilitation. Icus Nurs Web J. 2004 Jan 13:1-11.
• 23. Çelik A, Yıldırım Y. Nursing Care of A Patient with Vasovagal Syncope According to Orem’s Self-Care Deficit Nursing Theory: Case Report. J Cardiovasc Nurs. 2016;7(14):182–6. DOI: 10.5543/khd.2016.38358.
• 24. Taylor SG, Geden E, Isaramalai S, Wongvatunyu S. Orem's self-care deficit nursing theory: its philosophic foundation and the state of the science. Nurs Sci Q. 2000 Apr;13(2):104-10.
• 25. Özkan F, Seviğ Ü, Zincir H. Birden fazla kronik hastalığı olan bir çocuğa Orem Öz Bakım Yetersizliği Teorisine Göre Hemşirelik Bakımı Verilmesi: Bir Olgu Sunumu. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2014;2(2):71-9.
• 26. Koh WJ, Abu-Rustum NR, Bean S, Bradley K, Campos SM, Cho KR, et al. Cervical Cancer, Version 3.2019, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. J Natl Compr Canc Netw. 2019 Jan;17(1):64-84. DOI: 10.6004/jnccn.2019.0001.
• 27. Şen CA. Serviks Kanserinde Prognostik Kriterlerin Tedavi Sonrası Erken Radyolojik Cevaba Etkisi. CBU-SBED. 2019;6(3):154–9. DOI: 10.34087/cbusbed.547980.
• 28. Carlson LE, Bultz BD. Benefits of psychosocial oncology care: Improved quality of life and medical cost offset. Health Qual Life Outcomes. 2003 Apr;1:8. DOI: 10.1186/1477-7525-1-8.
• 29. Eraslan D, Akyol A. Kaposi Sarkomu Nedeniyle Hematoloji Kliniğinde Yatan HIV (+) Hastanın Orem’in Öz Bakım Eksikliği Kuramına Göre Hemşirelik Yönetimi: Olgu Sunumu. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Derg. 2024;7(1):275–83. DOI: 10.38108/ouhcd.1235542.
• 30. Bilgehan T, Koç A, İnkaya B. KOAH Tanısı ile İzlenen Bireyin Orem`in Öz Bakım Yetersizlik Kuramı`na Göre Bakımı. Heal Care Acad J. 2020;7(3):231–8. Available from: http://dergipark.gov.tr/sagakaderg
• 31. Tok Yıldız F, Kaşıkçı M. Koroner Ater Hastalığı Tanısı İle İzlenen Bireyin Orem ’ in Öz Bakım Yetersizlik Kuramı’na Göre Bakımı (Olgu Sunumu). Balıkesir Sağlık Bilim Derg. 2018;7(3). Available from: https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/84705796/607974-libre.pdf?1650676285=&response-content-disposition=inline%3B+filename%3DKoroner_Arter_Hastaligi_Tanisi_Ile_Izlen.pdf&Expires=1730495061&Signature=f-8qZBUTfi1rppR5epvZ8Z-M9b54H7IDC1ZNP6JgHUki2YB7UYDkm3Y
• 32. Erdoğan EN, Güvenç G, İyigün E. Orem’in Öz Bakım Eksikliği Hemşirelik Teorisi’ne Göre Over Kanseri Nedeniyle Ameliyat Olan Hastanın Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Derg. 2023;6(3):749–58. DOI: 10.38108/ouhcd.1217572