MODERN LİDERLİK YAKLAŞIMLARINA GENEL BİR BAKIŞ

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 13, 647 - 656, 01.07.2018

Beyza Erer , Ebru Demirel

Öz

Liderlik, insanların birlikte yaşamaya başladıkları günden beri var olan ve niteliği her zaman merakla araştırılan önemli bir konu olmuştur. Günümüzde her alanda hızlı değişimlerin yaşanması, teknolojinin sürekli gelişim göstermesi, bireylerin bilgi seviyesinin artması ve sosyo-ekonomik gelişmelerin süreklilik arz etmesi yeni yönetim anlayışlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Değişen yönetim anlayışları ile birlikte liderlik yaklaşımları da değişim göstermekte olup ortaya yeni yaklaşımlar çıkmaktadır. Bu nedenle, tarih boyunca araştırmacılar etkili liderliği tanımlamak için çok çaba sarf etmiş ve birçok yaklaşım geliştirmiştir. Literatürde hem geleneksel liderlik yaklaşımları hem de modern liderlik yaklaşımlarıyla ilgili birçok çalışma bulunmaktadır. Ancak hızlı bir değişim ve dönüşümünün yaşandığı günümüzde, yönetim alanında da yaşanan değişimler ile birlikte geleneksel liderlik yaklaşımları etkisini kaybetmeye başlamış ve bunun sonucunda modern liderlik yaklaşımları önem kazanmaya başlamıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, yaşanan değişim ve gelişmelere paralel olarak liderlik kavramını açıklamak ve günün ihtiyaç ve taleplerine daha çok cevap verebilen modern liderlik yaklaşımlarını inceleyerek yazına katkıda bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Liderlik Yaklaşımları, Modern Liderlik

A GENERAL OVERVIEW OF MODERN LEADERSHIP APPROACHES

Öz

Leadership is an important issue that has always existed since the day people started living together and is always curiously investigated. Today, rapid changes in every area, continuous improvement of technology, increase in the level of knowledge of individuals and continuity of socio-economic developments lead to appear new management perceptiveness. Changing management approaches have brought new leadership approaches. Therefore, researchers have make a great effort to define effective leadership and has developed many approaches throughout history. There are many studies about both traditional leadership approaches and modern leadership approaches in the literatüre. However in today’s world of rapid change and transformation, traditional leadership approaches have begun to lose their influence along with changes in management and as a result modern leadership approaches have begun to gain importance. In this context, the purpose of this study is to explain the concept of leadership in parallel with the changes and developments and to contribute to the literature by examining modern leadership approaches which can respond more to the needs and demands of the day.

Anahtar Kelimeler

Leadership, Leadership Approaches, Modern Leadership

Kaynakça

• Aksaraylı, M.F. (2015). “Dönüştürücü Liderlik ve Değişimde Dönüştürücü Liderlik Paradigması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6(12):110.
• Aksu, A.; Şahin, F.N. & Şahin, İ. (2003). “İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kültürel Liderlik Davranışları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36:493.
• Aslan, Ş. (2013). Geçmişten Günümüze Liderlik Kuramları, Eğitim Kitabevi, Konya.
• Aykan, E. (2004). “Kayseri’de Faaliyet Gösteren Girişimcilerin Liderlik Özellikleri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi”, 17(2):216.
• Baloğlu, N. & Karadağ, E. (2009). “Ruhsal Liderlik Üzerine Teorik Bir Çözümleme”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(58):173.
• Bass, B.M. (1990). Bass Stogdill’s Handbook of Leadership: Theory, Research, and Managerial Applications, The Free Press, New York.
• Bozkurt, T. (2009). “Yönetim Uygulamaları ve Performans Arasındaki İlişkide Psikolojik Güçlendirmenin Ara Değişken Olarak Rolü, Kuramsal Bir Tartışma”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21-23 Mayıs 2009, 478, Eskişehir.
• Bozkuş, K. & Gündüz, Y. (2016). “Ruhsal Liderlik İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Modellenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi”, 24(1):406.
• Bulut, Y. & Uygun, S.V. (2010). “Etkin Bir Yönetim İçin Vizyoner Liderliğin Önemi: Hatay’daki Kamu Kurumları Üzerinde Bir Uygulama”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34.
• Celep, C. (2004). Dönüşümsel Liderlik, Anı Yayıncılık, Ankara
• Cüceloğlu, Doğan (2016). İçimizdeki Biz, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Cömert, M. (2004). “Dönüşümcü Liderlik”, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, Malatya.
• Çelik, C. & Sünbül, Ö. (2008). “Liderlik Algılamalarında Eğitim ve Cinsiyet Faktörü: Mersin İlinde Bir Alan Araştırması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3:52.
• Daft, R. L. & Marcic, D. (2011). Management: The New Workplace, South-Western Cengage Learning, USA.
• Dağistan, U. (2013). “Bilgi Çağı ve Modern Liderlik Teorileri”, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, S. (2007). Vizyona Dayalı Liderlik, Kare Yayınları, İstanbul.
• Eren, E. (2008). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, (11. Baskı), İstanbul: Beta Basım.
• Feyerherm, A.E. & Rice, C.L. (2002). “Emotional Intelligence and Team Performance, The Good, The Bad and The Ugly”, The International Journal of Organizational Analysis, 10(4):347.
• Fry, L.W. (2003). “Toward a Theory of Spiritual Leadership”, The Leadership Quarterly, 14:694.
• Gomes, A.R. (2014). “Transformational Leadership: Theory, Research and Application to Sports”, (Ed. C. Mohiyeddini), Contemporary Topics and Trends in the Psychology of Sports, Nova Science Publishers, New York.
• Gül, H. & Çöl G. (2003). “Atıf Teorisinde Belirtilen Karizmatik Lider Özelliklerinin Üçlü Örgütsel Bağlılık Modeliyle İlişkileri Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3:12.
• Hedlund, J.; Forsythe, G.B.; Horvath, J.A.; Williams, W.M.; Snook, S. & Sternberg, R.J. (2003). “Identifying and Assessing Tacit Konowledge: Understanding the Practical Intelligence of Military Leaders”, The Leadership Quarterly, 14(2):123.
• Hussain, S.T.; Abbas, J.; Lei, S.; Haider, M.J. & Akram, T. (2017). “Transactional Leadership and Organizational Creativity: Examining the Mediating Role of Knowledge Sharing Behavior”, Cogent Business & Management, 3.
• Ireland, R.D. & Hitt, M.A. (2005). “Achieving and Maintaining Strategic Competitiveness in the 21st. Century: The Role of Strategic Leadership”, Academy of Management Executive, 19(4):63-65.
• Koçel, T. (2011). İşletme Yöneticiliği. Beta Yayınları, İstanbul.
• Liden, R.C.; Wayne, S.J.; Zhao, H. & Henderson, D., (2008). “Servant Leadership: Development of a Multidimensional Measure and Multi-Level Assessment”, Leadership Quarterly, 19(2):163.
• Oktay, E. & Gül H. (2003). “Çalışanların Duygusal Bağlılıklarının Sağlanmasında Conger ve Kanungo’nun Karizmatik Lider Özelliklerinin Etkileri Üzerine Karaman ve Aksaray Emniyet Müdürlüklerinde Yapılan Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10:405.
• Ören, S.A. (2006). “Günümüzün Liderlik Profili: Transformasyonel (Dönüştürücü) Liderlik Antalya Bölgesinde Bulunan Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2010). Örgütsel Davranış, Ekin Yayınları, Bursa.
• Pazarbaş, M. (2012). “Liderlik ve Otorite: Lise Öğrencilerinin Liderlik ve Otorite Algısı Üzerine Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Price, J. (2017). “The Construction of Cultural Leadership”, Encatc Journal of Cultural Management&Policy, 7(1):5.
• Robbins, S.P. (2000). Essentials of Organizational Behavior, (6th. Edition), Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey.
• Robbins, S. & Judge, T. (2013). Örgütsel Davranış, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Russell, R.F. & Stone A.G. (2002). “A Review of Servant Leadership Attributes: Developing A Practical Model”, Leadership&Organization Development Journal, 23(3):146.
• Schein, E.H. (1997). Organizational Culture and Leadership, JosseyBass, San Fransisco. Serinkan, C. (2005). “İşletmelerde Liderlik Tarzları ve Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi”, Yönetimİstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 16(50):91.
• Spears, L.C. (2005). “The Understanding and Practice of Servant- Leadership”, School of Leadership Studies, Regent University, 5.
• Swayne, L.E.; Duncan W.J. & Ginter, P.M. (2006). Strategic Management of Health Care Organizations, (5. Edition), Blackwell Publishing, Cornwall.
• Şengöz, M. (2015). “Çalışanların Algıladıkları Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderlik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkide Yönetici-Ast Etkileşimi Algısının Ara Değişken Rolünün İncelenmesi ve Bankacılık Sektörü Örnekleminde Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şişman, M. (2007). Örgütler ve Kültürler (2. Baskı). Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Tanrıverdi, H. & Paşaoğlu, S., (2014). “Dönüşümcü Liderlik, Örgütsel Adalet ve İş Tatmini Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50):5.
• Tengilimoğlu, D. (2005). “Kamu ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14):6.
• Tütüncü, Ö. & Akgündüz, Y. (2014). “Seyahat Acentelerinde Otantik Liderliğin Çalışanların Yalakalık Eğilimlerine Etkisi”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2):168.
• Ülgen, H. & Mirze, S.K. (2007). İşletmelerde Stratejik Yönetim, (4. Baskı), Arıkan Basım Yayın, İstanbul
• Walumbwa, F.; Avolio, B.; Gardner, W.; Wernsing, T. & Peterson, S. (2008). “Authentic Leadership: Development and Validation of a Theory-Based Measure”, Journal of Management, 34(1):95.
• Werner, I. (1993). Liderlik ve Yönetim. (Çev.: Vedat Üner), Rota Yayınları, İstanbul.
• Worden, S. (2003). “The Role of Integrity as a Mediator in Strategic Leadership: A Recipe for Reputational Capital”, Journal of Business Ethics, 46:32.