Symbiotic Life in Organizations: Collaborators, Refugees and Parasites

Yıl 2021, , 172 - 184, 28.06.2021

Muhammet Hamdi Mücevher

https://doi.org/10.25204/iktisad.855529

Cited By: 2

Öz

The aim of this study, which is handled with an interdisciplinary perspective, is to examine the existence of symbiotic relationships in organizational life. In order to realize the aim of the study, the concept of symbiotic life has been reduced to organizational life. Because there are symbiotic relationships within the organization. In symbiotic life, which is a concept based on biology, living things live together and depend on each other. The most striking point in this type of relationship is that living things affect each other to benefit or harm. As a result of the examination, it was determined that there are people who live on someone else in the life of the organization. In addition, the presence of those who took shelter in someone else's shadow was also observed. Again, there are those who pursue business partnerships on a unilateral or mutual interest. As a result, three different types of workers and behaviors have been identified in organizations acting in symbiotic relationship: collaborators, refugees and parasites.

Anahtar Kelimeler

Symbiotic life, symbiotic relationship, symbiosis, organization, business

Örgütlerde Simbiyotik Yaşam: İşbirlikçiler, Sığıntılar ve Asalaklar

Öz

Disiplinler arası bir bakış açısıyla ele alınan bu çalışmanın amacı, simbiyotik ilişkilerin örgüt yaşamında varlığını incelemektir. Çalışmanın amacını gerçekleştirmek için simbiyotik yaşam mefhumu, örgüt yaşamına indirgenmiştir. Zira örgüt içinde de simbiyotik ilişkiler söz konusudur. Biyoloji kökenli bir kavram olan simbiyotik yaşamda, canlılar, birlikte ve birbirine bağımlı olarak ortak yaşamaktadır. Bu türden bir ilişkide en dikkat çeken husus, canlıların birbirini yarar sağlama ya da zarar verme yönüyle etkilemeleridir. Yapılan inceleme sonucunda, örgüt yaşamında da bir başkası üzerinden geçinenler, bir başkasının gölgesine sığınanlar, kendini kullandıranlar ve tek taraflı ya da karşılıklı çıkar gözeterek iş ortaklığı gözetenler olduğu gözlemlenmiştir. Neticede, örgütlerde simbiyotik ilişki içerisinde hareket eden üç farklı çalışan tipi ve davranışı tanımlanmıştır: İşbirlikçiler, sığıntılar ve asalaklar.

Anahtar Kelimeler

Simbiyotik yaşam, simbiyotik ilişki, ortak yaşam, örgüt, işletme

Kaynakça

• Alıç, M. (1995). Örgütler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 1(1), 1-40. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10394/127183
• Barner, R. (1994). Enablement: The key to empowerment. Training and Development, 48(6), 33-37. https://go.gale.com/ps/anonymous?id=GALE%7CA16074720&sid=googleScholar&v=2.1&it=r&linkaccess=abs&issn=10559760&p=AONE&sw=w
• Bayraktar, L. (2014). Ortak yaşama kültürü ve felsefesi. Bizim Külliye Dergisi, 16(62), 48-50. http://bizimkulliye.com/
• Baysal, İ. A. (2012). Presenteeism (işte varolmama sorunu) ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Adnan Menderes Üniversitesi akademik personeli üzerinde bir uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Aydın.
• Bellenger, B. L. (1999). A constructive-developmental examination of the propensity to engage in social loafing (Degree of Doctor of Philosophy). Graduate Faculty of Alabama. USA.
• Blanchard, A.L. ve Henle, C. A. (2008). Correlates of different forms of cyberloafing: the role of norms and external locus of control. Computers in Human Behavior, 24(3), 1067-1084. doi:10.1016/j.chb.2007.03.008
• Coşkun, Ö. (2012). İki işyerinde işe devamsızlık ve kendini işe verememede etkili faktörlerin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Çoban, Ö. (2015). Örgütlerde presenteeism sorunu. Küçükalan D., Tükeltürk, Ş. A. & Gürkan, G. Ç. (Ed.), Örgütsel davranışta güncel konular içinde (s. 15-33). İstanbul. Detay Yayıncılık.
• Çolakoğlu, M. (2019). Organizasyonları yönetmek “simbiyoz yönetim”. Harvard Business Review Türkiye. https://hbrturkiye.com/blog/simbiyoz-yonetim (ET:10.12.2020).
• Doğan, S. (1996). Yeni bir yönetim anlayışı olarak kyosei. Verimlilik Dergisi, 3, 35-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik
• Donnolen, A. (1998). Takım dili. İstanbul. Sistem Yayıncılık.
• Esmer, Y. ve Yüksel, M. (2019). Örgütsel dalkavukluk. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 895-900. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3777
• Genç, Z. (2017). Otel işletmeleri çalışanlarının psikolojik güçlendirme ve mentorluk ihtiyaçları. IJSES-International Journal of Social and Economic Sciences, 7(1), 91-97. http://ijses.org/index.php/ijses/article/view/210
• Hardy, C., Phillips, N. ve Lawrence, T. B. (2003). Resources, knowledge and ınfluence: The organizational effects of ınterorganizational collaboration. Journal of Management Studies, 2(40), 321-347. https://doi.org/10.1111/1467-6486.00342
• Henle, C. A. ve Kedarnath, U. (2012). Cyberloafing in the workplace. Zheng, Y. (Ed.). Encyclopedia of cyber behavior içinde (s. 560-573). USA. IGI Global.
• Kanten, P. (2014). İşyeri nezaketsizliğinin sosyal kaytarma davranışı ve işten ayrılma niyetine üzerindeki etkisinde duygusal tükenmenin aracılık rolü. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 11-26. http://aksarayiibd.aksaray.edu.tr/tr/download/article-file/209409
• Keeton, W. T., ve Gould J. L. (2003). Biological science. Demirsoy, A., Türkan, İ. & Gündüz, E. (Çev. Ed.). Ankara. Palme Yayıncılık.
• Köksal, O. (2011). Organizasyonel etkinliği sağlamanın yeni yolu: Simbiyotik liderlik. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 55-72. http://acikerisim.ohu.edu.tr/xmlui/handle/11480/2709
• Kubbealtı Lugatı. (2020). http://lugatim.com/ (ET:10.12.2020).
• Lai, L. S. L. (2000). A Synergistic Approach to Information Systems Project. https://www.researchgate.net/publication/2911955_A_Synergistic_Approach_to_Information_Systems_Project (ET:22.02.2021).
• Nişanyan, S. (2000). Nişanyan Sözlük: Çağdaş Türkçenin Etimolojisi. https://www.nisanyansozluk.com/? (ET:22.02.2021).
• Oğuz, Ş. (2019). Kurumsal Dalkavukluk Envanterinizi Çıkardınız mı?. http://www.bilimevi.com.tr/ Makas_Dergisi_Subat_Mart_2019_6.Sayi,ktp-227 (ET:22.02.2021).
• Okutan, E. (2016). Osmanlı’da dalkavukluk. https://bilimvegelecek.com.tr/index.php/2015/01/01/ osmanlidadalkavukluk/ (ET:15.11.2021).
• Örücü, E. ve Yıldız, H. (2014). İşyerinde kişisel internet ve teknoloji kullanımı: Sanal kaytarma. Ege Akademik Bakış, 14(1), 99-114. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/560040
• Özmen, G. (2011). Presenteizm ile örgütsel bağlılık ilişkisi: Tekstil çalışanları üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir.
• Özyiğitoğlu, G. (2017). Türkçe liken terminolojisi için yeni öneriler. Avrasya Terim Dergisi, 5(2), 14-18. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejatd/issue/37231/429695
• Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2009). Organizational behavior. USA. Pearson.
• Seyyar, A. (2004). Sosyal siyaset terimleri. İstanbul. Beta Yayıncılık.
• Smith, R. M. (1997). Defining leadership through followership: concepts for approaching leadership development. 83. Ulusal İletişim Birliği Kongresi. Chicago.
• TDK (Türk Dil Kurumu). (2020). https://sozluk.gov.tr/ (ET:10.12.2020).
• Torun, Y. (2016). Personel güçlendirme ve işten ayrılma niyeti ilişkisinde örgütsel sinizmin aracı¬lık rolü: Örgütsel sinizm ölçeği geliştirmeye yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Mar¬mara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi). (2020). http://www.tubaterim.gov.tr/ATS/index.php/w_anasayfa/search/?q=ortakya%C5% 9Fam&arama_options=2&szl=23%2C32&lng=1%2C2%2C3 (ET:01.12.2020).
• Ünal, S. (2017). Farklı Kültürel Kimliklerle Birlikte Yaşamanın Koşulları: Ortak Bir Sosyal Hayat Mümkün Mü?. Proceedings Book of 2nd International Scientific Researches Congress on Humanities and Social Sciences (IBAD-2017). April 20-23. İstanbul.
• Ürkmez, İ. (2020). Sosyal aylaklık ve sosyal asalaklık. http://www.peryod.com.tr/ (ET:20.12.2020).
• Yeşilmen, H. (2019). Birlikte yaşama tecrübesine ve ortak yaşam alanına işaret eden kavramsal bir çalışma: Ebrulî kültür (Mardin örneği). Mukaddime Dergisi, 10(1), 77-97. 10.19059/mukaddime.445624
• Zaccaro, S. J. ve Horn, Z. N. J. (2003). Leadership theory and practice: Fostering an effective symbiosis. The Leadership Quarterly, 14, 769-806. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2003.09.009
• Zeyrek, F. Y. (2020). Mikroplar ve konak adaptasyonu: Savaşamıyorsan anlaş. https://www.klimud.org/public/uploads/dosya/1352560396.pdf. (ET:12.12.2020).
• Yeniçeri, Ö. (2011). Konformizm, yozlaşma ve itaatsizlik. Journal of Economy Culture and Society, 44, 69-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusoskon/issue/9548/119253