The Effectiveness of Policy Interest Rate: Observations on Turkey

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 20, 1 - 17, 27.02.2023

Erşan Sever , Murat Demir

https://doi.org/10.25204/iktisad.1149001

Öz

The interest rate is one of the important indicators of economic stability and the main variables in intense interaction with macroeconomic indicators. There are many factors affecting the interest rate. The monetary policy practices of the central bank is also one of these. As of September 2021 in Turkey, the Central Bank has started the process of reducing the policy rate. It reduced it by 500 basis points in total in four months, bringing it to 14%. In the course of time, the market interest rates and policy interest rates were observed to have not behaved in the same direction as expected. In this study, by using monthly data for the period 2010:05-2022:05 in Turkey, the factors causing the divergence between the policy rate and market interest rates were examined with the time-varying causality test method. According to the results, the exchange rate variable ranks first among the factors restraining the downward movement of credit interest rates. This is followed by inflation, CDS premium and LIBOR rate. The most important factor causing the benchmark interest rate is again the exchange rate. The CDS premium and the LIBOR rate are other affecting factors. The results indicate that it is extremely strong to achieve the desired economic targets by changing the policy rate without considering the other economic, political, and legal components, especially the exchange rate and inflation.

Anahtar Kelimeler

Interest Rate, Time-Varying Causality, Turkey

Politika Faizinin Etkinliği: Türkiye Üzerine Gözlemler

Öz

Ekonomik istikrarın önemli göstergelerinden biri durumunda olan faiz oranı makroekonomik büyüklüklerle de yoğun etkileşim içinde olan temel değişkenlerden biridir. Bilindiği üzere faiz oranını etkileyen çok sayıda faktör bulunmaktadır. Merkez bankasının para politikası uygulamaları da bu faktörler içerisinde yer almaktadır. Türkiye’de 2021 yılı Eylül ayından itibaren Merkez Bankası politika faizinde indirim sürecine başlamış ve dört ay içerisinde toplamda 500 baz puan indirim yaparak faiz oranını %14 düzeyine getirmiştir. Geçen zaman içerisinde beklentilerin aksine piyasa faiz oranları ile politika faiz oranının aynı yönlü davranış sergilemediği görülmüştür. Bu çalışmada Türkiye’de 2010:05–2022:05 dönemi için aylık verilerden yararlanılarak politika faizi ile piyasa faizleri arasındaki ayrışmayı meydana getiren faktörler zamanla değişen nedensellik testi yöntemiyle incelenmiştir. Kredi faizlerinin aşağı yönlü hareket etmesini frenleyen faktörler içerisinde ilk sırada döviz kuru değişkeni, daha sonra ise enflasyon, CDS pirimi ve LİBOR faizi değişkenlerinin yer aldığı bulunmuştur. Gösterge faizine yön veren en önemli faktör yine döviz kuru değişkenidir. CDS primi ve LİBOR faizi etkileyici boyuttaki diğer faktörlerdir. Bu sonuçlar, Türkiye’de döviz kuru ve enflasyon başta olmak üzere diğer iktisadi, siyasi ve hukuki bileşenleri dikkate almadan politika faizinde değişiklik yapmak suretiyle arzu edilen iktisadi hedefleri elde etmenin son derece güç olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Faiz Oranı, Zamanla Değişen Nedensellik, Türkiye

Kaynakça

• Acar, M. (2021). Enflasyon, faiz, sebep-netice, vesaire vesaire. fikircoğrafyası, 21.11.2021, https://www.fikircografyasi.com/makale/enflasyon-faiz-sebep-netice-vesaire-vesaire.
• Adeniyi, A. M., Kayode, A. K., Sakirat, S.O ve Olamide, F. T. (2018). Monetary policy and bank credit in Nigeria: A Toda-Yamamoto approach. Economica 14(5), 717- 735.
• Akosah, K. N. (2015). Is the monetary policy rate effective? recent evidence from ghana. Graduate Institute of International and Development Studies Working Paper, No. 14/2015, https://www.econstor.eu/bitstream/10419/122095/1/834743019.pdf.
• Arslantürk, Y., Balcilar, M., ve Özdemir, M. (2011). Time-varying linkages between tourism receipts and economic growth in a small open economy, Economic Modelling, 28(1), 664-671.
• Avcı, S. B. ve Yücel, E. (2016). Effectiveness of monetary policy: evidence from Turkey. MPRA Paper 70848, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/70848/1/MPRA_paper_70848.pdf.
• Aziakpono, M. J. ve Wilson, M. K. (2013). Interest rate pass-through and monetary policy regimes in South Africa. African Economic Research Consortium Research Paper 259.
• Borio, C. E. ve Fritz, W. (1995). The response of short-term bank lending rates to policy rates: a cross-country perspective. BIS Working paper, No. 27.
• Bouis, R., Rawdanowicz, Ł., Renne J-P., Watanabe, S. ve Christensen, A., K. (2013). The effectiveness of monetary policy since the onset of the financial crisis. OECD Economics Department Working Papers No. 1081, http://dx.doi.org/10.1787/5k41zq9brrbr-en.
• Bölük, G., Demir, F. (2021). Modelling the interest rate asymmetric pass-through in Turkish loan market: new evidence from threshold cointegration analysis. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (4), 1495-1519.
• Brooks, C., ve Hinich, M. (1998). Episodic nonstationarity in exchange rates. Applied Economics Letters, 5(11), 719–722.
• Caspi, I. (2017). Rtadf: testing for bubbles with eviews. Journal of Statistical Software, 81(1), 1-16
• Cottarelli, C., Kourelis, A. (1994). Financial structure, bank lending rates, and the transmission mechanism of monetary policy. IMF Staff Paper, 41 (4), 587-623.
• Çavuşoğlu, F. (2010). Para politikası faiz oranlarından mevduat ve kredi faiz oranlarına geçişkenlik: türkiye örneği. TCMB Uzmanlık Tezi, Ankara
• De Bondt, G. (2002). Retail bank ınterest rate pass-through: new evidence at the euro area level. ECB Working Paper, No. 136.
• Demir, H. (2018). Aktarım mekanizmalarından faiz kanalının reel ekonomiye etkileri (Türkiye Örneği)”, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Demirtaş, C., Ilıkkan-Özgür, M. ve Soyu, E. (2021). The symmetric and asymmetric time-varying causality relationships between the covid-19 outbreak and the stock exchange: the case of selected countries. Ekonomika, 100 (2), 144–170.
• Gedikli A. (2017). Monetary transmission mechanism: an overview explanation. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 472-517.
• Güler, A. (2021). Politika faizlerinin banka faizlerine geçişkenliği: Türkiye örneği. EKEV Akademi Dergisi, 25 (85), 15-38.
• Hacker, R. S., ve Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500. http://www.fedprimerate.com/libor/libor_rates_history.htm
• https://tr.investing.com/
• Kara, M. ve Afsal, M. Ş. (2018). TCMB’nin fiyat istikrarına yönelik uyguladığı para politikası araçlarının ve aktarım kanallarının etkinliği. International Journal of Social Science Research, 7 (2), 275-290, https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijssresearch/issue/41761/470283
• Karahan, P. (2016). Para politikasının banka kredi kanalı yolu ile reel etkileri ve banka kredi faiz oranlarına geçişkenliği: Türkiye örneği”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Eskişehir.
• Kasapoğlu, Ö. (2007). Parasal aktarım mekanizmaları: Türkiye için uygulama. TCMB. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara
• Khawaja, M. I. ve Khan, S. (2008). Pass-through of change in policy interest rate to market rates. The Pakistan Development Review, 47 (4), 661-674.
• Mishra, P., Montiel, P. J. ve Spilimbergo, A. (2012). Monetary transmission in low income countries: effectiveness and policy implications. IMF Economic Review, 60 (2), 270- 302.
• Olofınlade, S. O ve Azeez, B. A. (2021). The composite effects of monetary policy on bank lending and Nigeria economic performance: further empirical evidence. Journal of Business School, 4(2), 176-188
• Sekmen, T., ve Topuz, S. G. (2020). Türkiye'de kredi büyümesinin belirleyicilerinin zamanla değişen nedensellik testiyle analizi. Business and Economics Research Journal, 11(4), 969-988.
• Subaşı-Ertekin, M. ve Kırca, C. (2017). Türkiye’de kentleşme ve iktisadi büyüme ilişkisinin zamanla değişen nedensellik analizi yöntemiyle incelenmesi. Journal of Emerging Economies and Policy, 2 (2), 44-63.
• Şıklar, İ., Doğan, E ve Dinç M. (2016). Interest rate pass through in Turkey: the measurement of the monetary transmission mechanism dynamics. Journal of Business ve Economic Policy, 3 (4), 38-45. TCMB, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, https://evds2.tcmb.gov.tr/.
• Toda, H. Y., ve Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66 (1-2), 225-250.
• Wang, K. M., ve Lee, Y. M. (2009). Market volatility and retail interest rate pass-through. Economic Modelling, 26(6), 1270-1282.
• Yılancı, V., ve Bozoklu, Ş. (2014). Türk sermaye piyasasında fiyat ve işlem hacmi ilişkisi: zamanla değişen asimetrik nedensellik analizi. Ege Akademik Bakış, 14(2), 211-220.
• Yılmaz, A. B. (2016). Türkiye’de faiz oranları geçişkenliği üzerine bir uygulama, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Van.
• Yılmaz, H ve Tütüncü, A. (2020). Türkiye’de bütçe açığı – cari açık ilişkisi: zamanla değişen nedensellik testi (1975-2017). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15 (1), 47-60.
• Yüksel, E., ve Özcan, K. M. (2013). Interest rate pass-through in Turkey and ımpact of global fiinancial crisis: asymmetric threshold co integration analysis. Journal of Business Economics and Management, 14(1), 98-113.