Enerji Kaynakları ve Tarım Ürünleri Sorununa Ukrayna-Rusya Savaşının Etkileri: Dünya ve Türkiye Ticaretine Yansımaları

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 26, 393 - 405, 28.02.2025

Remzi Bulut

https://doi.org/10.25204/iktisad.1550263

Öz

Yeraltı ve üstü zenginliklerine sahip olan Sovyetler Birliği 1991 yılı sonunda dağılmıştır. Birlik içindeki 15 cumhuriyet bağımsızlıklarına kavuşmuştur. Ancak bazı yeni bağımsız cumhuriyetler arasında etnik yapı ve sınırlar açısından anlaşmazlıklar oluşmuştur. Bunlardan biri de Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan gerilimlerin savaşa dönüşmesidir. İki ülke arasındaki savaşın başta bölge ve gelişmiş Avrupa ülkeleri olmak üzere, küresel ve Türkiye ticaretine de olumsuz etkileri olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Ukrayna-Rusya arasında yaşanan savaşın başta dünya ve Avrupa ülkeleri olmak üzere Türkiye'nin de enerji kaynakları ve tarım ürünleri ithalatına etkilerine değinilmiştir. Çalışmada; Ukrayna ve Rusya’nın dünya enerji kaynakları ve tarım ürünleri ihracatında önemli paya sahip olduğu görülmüştür. Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin Rusya’ya enerji kaynakları açısından bağımlı, Ukrayna’ya ise tarımsal ürün açısından bağımlı olduğu bulguları elde edilmiştir. Ayrıca iki ülke arasında yaşanan savaşın dünya ve Türkiye ekonomilerine olumsuz yansımaları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rusya, Ukrayna, Savaş, Enerji Kaynakları, Tarım Ürünleri

The Effects of the Ukraine-Russia War on the Problem of Energy Resources and Agricultural Products Reflections on World and Türkiye Trade

Öz

The Soviet Union, which had underground and surface riches, disintegrated at the end of 1991. 15 republics within the Union gained their independence. However, disagreements arose among some newly independent republics in terms of ethnic structure and borders. One of these is the escalation of tensions between Ukraine and Russia into a war. The war between the two countries has negative effects on global and Türkiye trade, especially on the region and developed European countries. The aim of this study is to analyse the impact of the war between Ukraine and Russia on energy resources and agricultural product imports of the world and European countries as well as Turkey. In the study, it is seen that Ukraine and Russia have significant shares in the world energy resources and agricultural products exports. In particular, it has been found that European Union countries and Türkiye are dependent on Russia in terms of energy resources, while Ukraine is dependent on Ukraine in terms of agricultural products. In addition, the war between the two countries has negative repercussions on the world and Türkiye economies.

Anahtar Kelimeler

Russia, Ukraine, War, energy resources, agricultural products

Kaynakça

• Aksel, E. (2019). The process of transition to a market economy and then Turkey- Russia economic relationships, (Unpublished Master Thesis). Burdur Mehmet Akif Ersoy University, Institute of Social Science. Burdur, Türkiye.
• Aliyev, P. (2023). Rusya–Ukrayna savaşı ve Afrika’da gıda güvenliği. Africania, 3(1), 36-50. https://dergipark.org.tr/tr/pub/africania/issue/75710/1226840
• Bağış, B. (2022). Rusya–Ukrayna savaşının küresel ekonomiye ve Türkiye’ye etkileri. SETA Yayınları. https://www.setav.org/assets/uploads/2022/07/R199.pdf
• Bank of Russia. (2024). Центральный Банк России. https://www.cbr.ru
• Britannica. (2024, 12 Ağustos). The crisis in Crimea and eastern Ukraine. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com
• Bulut, R. (2022). Rusya Federasyonu–Ukrayna savaşının küresel ve Türkiye ekonomilerine etkileri. Göller Bölgesi Ekonomi ve Kültür Dergisi, Ayrıntı, 10(113), 54-58.
• Coimex. (2024). Ukrayna gıda ithalatı ve ihracatı. https://coimex.co/blog/ukrayna-gida-ithalati-ve-ihracati Federal State Statistics Service of Russia (Rosstat). (2023). Федеральная служба государственной статистики. https://www.gks.ru
• Foreign Economic Relations Board (DEİK). (2022). Ukrayna bilgi notu. https://www.deik.org.tr/turkiye-avrasya-is-konseyleri-...
• Harunoğulları, M., and Ayhan, G. (2023). Rusya–Ukrayna krizinin dünya gıda güvenliğine etkileri. Turkish Journal of Geographical Sciences, 21(2), 525-556. https://doi.org/10.33688/aucbd.1324325
• International Energy Agency (IEA). (2022). A 10-point plan to reduce the European Union’s reliance on Russian natural gas. IEA, Paris. https://www.iea.org/reports/a-10-point-plan-to-reduce-the-european-unions-reliance-on-russian-natural-gas
• Kesgin, S. (2023). Ukrayna krizi çerçevesinde gelişen enerji sorunu: Türkiye ve Avrupa üzerine bir inceleme. Düşünce Dünyasında Türkiz, 14(1), 57-79. https://doi.org/10.59281/turkiz.1221609
• Kesici, G. E. (2022). Rusya-Ukrayna savaşının AB’nin enerji politikalarına yansıması. EURO Politika, 15, 46-54. https://dergipark.org.tr/tr/pub/europ/issue/75914/1255195
• Kılıç, R., and Mammadov, T. (2022). Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna ile ticari ilişkileri (Pandemi, savaş ve son gelişmeler). International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 8(46). 687-696. http://dx.doi.org/10.29228/ideas.63803
• Matveeva, A. (2022). Donbas: The post-Soviet conflict that changed Europe. European Politics and Society, 23(3), 410-441. https://doi.org/10.1080/23745118.2022.2074398
• Ozili, P. K. (2022). Global economic consequence of Russia invasion of Ukraine. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.4064770
• Öçal, B., and Öztürk, M. S. (2022). Rusya-Ukrayna savaşının Türkiye ile Ukrayna arasındaki dış ticarete etkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 577-596. https://doi.org/10.38155/ksbd.1189716
• Polat, K. (2022). Durum ve tahmin buğday 2021/2022. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü (TEPGE), Yayın No: 362. https://tinyurl.com/bdz4cdf6
• T.C. Moskova Büyükelçiliği (2023). Rusya Federasyonu ülke raporu (2023). https://tinyurl.com/2bbmtavv
• T.C. Ticaret Bakanlığı. (2022). Ukrayna Ülke Profili. https://ticaret.gov.tr
• T.C. Ticaret Bakanlığı. (2024). Ukrayna Ülke Profili. https://ticaret.gov.tr
• The World Food and Agriculture Organization (FAO). (2022). The importance of Ukraine and the Russian Federation for global agricultural markets and the risks associated with the current conflict. Rome.
• Turkish Statistical Institute (TÜİK). (2022). Dış ticaret istatistikleri, Ocak 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Ocak-2022-45536
• Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM). (2022). İhracat 2022 Raporu: Yeni vizyon, yeni yol haritası. https://tinyurl.com/3nu2c5d8
• Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB). (2022). Ziyaretçi sayıları 2022. https://www.tursab.org.tr
• Uçak, H. (2022). Ukrayna savaşının ekonomik etkileri: Tarım. Ankara Yıldırım Beyazıt University Institute for International Relations and Strategic Research (IRSR).
• Ukrinform. (2024, August 15). Sowing campaign launched in 11 regions of Ukraine. https://www.ukrinform.net/rubric-economy/3439930-sowing-campaign-launched-in-11-regions-of-ukraine.html