Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 25 - 33, 27.03.2025

Öz

Anksiyete, fiziksel ve psikolojik belirtilerle kendini gösteren karmaşık bir duygusal durumdur. Günümüzde anksiyete, artan farkındalık ve yaygınlaşan tanı yöntemleriyle daha sık tartışılan bir konu haline gelmiştir. Diş hekimleri, meslek yaşamlarında sıklıkla dental anksiyete ile mücadele etmek zorunda kalmaktadır.
Dental anksiyete, çocuk hastalarda tedaviden kaçınma ve tedavi sürecini zorlaştırma gibi problemlere neden olabilir. Bu durum, diş hekimleri için tedavi sürelerinin uzamasına, tedavinin karmaşıklaşmasına ve hatta maliyetlerin artmasına yol açabilir. Dahası, dental anksiyete nedeniyle tedaviden kaçınılması, hastaların oral sağlık durumunun daha da kötüleşmesine neden olabilir. Bu nedenle, diş hekimlerinin hastalarının anksiyete düzeylerini değerlendirmesi ve uygun müdahale yöntemlerini kullanması, başarılı bir dental tedavi süreci açısından kritik bir öneme sahiptir.

Kaynakça

  • Abanto, J., Vidigal, E. A., Carvalho, T. S., Sá, S. N., & Bönecker, M. (2017). Factors for determining dental anxiety in preschool children with severe dental caries. Brazilian oral research, 31, e13.
  • Ainscough, S. L., Windsor, L., & Tahmassebi, J. F. (2019). A review of the effect of music on dental anxiety in children. European archives of paediatric dentistry : official journal of the European Academy of Paediatric Dentistry, 20(1), 23–26.
  • Akbay Oba, A., Dülgergil, C. T., & Sönmez, I. S. (2009). Prevalence of dental anxiety in 7- to 11-year-old children and its relationship to dental caries. Medical principles and practice : international journal of the Kuwait University, Health Science Centre, 18(6), 453–457.
  • Akbay Oba, A., Dülgergil, C. T., & Sönmez, I. S. (2009). Prevalence of dental anxiety in 7- to 11-year-old children and its relationship to dental caries. Medical principles and practice : international journal of the Kuwait University, Health Science Centre, 18(6), 453–457.
  • Alwin, N. P., Murray, J. J., & Britton, P. G. (1991). An assessment of dental anxiety in children. British dental journal, 171(7), 201–207.
  • Appukuttan D. P. (2016). Strategies to manage patients with dental anxiety and dental phobia: literature review. Clinical, cosmetic and investigational dentistry, 8, 35–50.
  • Bayrak S, Şen ET, Eğilmez T, Tüloğlu N (2010). Ebeveyn dental kaygısı ve sosyodemografik faktörlerin çocukların dental kaygısı üzerine etkileri. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 20(3): 181-188.
  • Behavior Guidance for the Pediatric Dental Patient, American Academy of Pediatric Dentistry,2024
  • Braham, R. L., Bogetz, M. S., & Kimura, M. (1993). Pharmacologic patient management in pediatric dentistry: an update. ASDC journal of dentistry for children, 60(4-5), 270–280.
  • Buchanan, H., & Niven, N. (2002). Validation of a Facial Image Scale to assess child dental anxiety. International journal of paediatric dentistry, 12(1), 47–52.
  • Buldur, B., & Armfield, J. M. (2018). Development of the Turkish version of the Index of Dental Anxiety and Fear (IDAF-4C+): Dental anxiety and concomitant factors in pediatric dental patients. The Journal of clinical pediatric dentistry, 42(4), 279–286.
  • Clinical Affairs Committee-Behavior Management Subcommittee, American Academy of Pediatric Dentistry (2015). Guideline on Behavior Guidance for the Pediatric Dental Patient. Pediatric dentistry, 37(5), 57–70.
  • Coşkun, A., & Ulusu, T. (2019). ‘’Çoçuk Diş Hekimliğinde Davranış Yönlendirme Teknikleri ve ‘Ask-Tell-Ask’ Yöntemi’’, Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 29(3), 512-518.
  • Demir, M. (2021). Çocuk Diş Hekimliğinde Davranış Yönetimi. HRU International Journal of Dentistry and Oral Research, 1(3), 71-77.
  • Durmuş R, Alaçam A., 2023, Çocuklarda Dental Anksiyetenin Değerlendirilmesinde Güncel Projektif Yöntemler. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalı, Cilt: 12, Sayı: 2, Sayfa: 313-320.
  • Ergüven S, Arpacı H, Işık B. (2019), Diş hekimliği Uygulamalarında Sedasyon , Sayfa 385-404. Akademisyen yayınevi Fägerstad, A., Lundgren, J., & Arnrup, K. (2015). Dental fear among children and adolescents in a multicultural population--a cross-sectional study. Swedish dental journal, 39(2), 109–120.
  • Feigal R. J. (2001). Guiding and managing the child dental patient: a fresh look at old pedagogy. Journal of dental education, 65(12), 1369–1377.
  • Folayan, M. O., Adekoya-Sofowora, C. A., D Otuyemi, O., & Ufomata, D. (2002). Parental anxiety as a possible predisposing factor to child dental anxiety in patients seen in a suburban dental hospital in Nigeria. International journal of paediatric dentistry, 12(4), 255–259.
  • Folayan, M. O., Idehen, E. E., & Ufomata, D. (2003). The effect of sociodemographic factors on dental anxiety in children seen in a suburban Nigerian hospital. International journal of paediatric dentistry, 13(1), 20–26.
  • Hosey, M. T., & UK National Clinical Guidelines in Pediatric Dentistry (2002). UK National Clinical Guidelines in Paediatric Dentistry. Managing anxious children: the use of conscious sedation in paediatric dentistry. International journal of paediatric dentistry, 12(5), 359–372.
  • Kakkar, M., Wahi, A., Thakkar, R., Vohra, I., & Shukla, A. K. (2016). Prevalence of dental anxiety in 10-14 years old children and its implications. Journal of dental anesthesia and pain medicine, 16(3), 199–202.
  • Kendrick F. (1999). Practical tips managing children's behavior. ASDC journal of dentistry for children, 66(4), 258–265.
  • Koch G, Poulsen.(2009) Pediatric Dentistry: A Clinical Approach. 2nd ed. Blackwell Publishing Ltd., Pages:17-43.
  • Köroğlu, D. D. A., & Durkan, Y. D. D. R. (2010). ‘’Diş Hekimliği Uygulamalarında Karşılaşılan Dental Anksiyete Sendromunun Etiyolojisinin ve Tedavi Yöntemlerinin Değerlendirilmesi’’ Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 2010(3), 205-212.
  • Krikken, J. B., van Wijk, A. J., ten Cate, J. M., & Veerkamp, J. S. (2012). Child dental anxiety, parental rearing style and referral status of children. Community dental health, 29(4), 289–292.
  • Moore, R., Birn, H., Kirkegaard, E., Brødsgaard, I., & Scheutz, F. (1993). Prevalence and characteristics of dental anxiety in Danish adults. Community dentistry and oral epidemiology, 21(5), 292–296.
  • Oliver, K., & Manton, D. J. (2015). Contemporary behavior management techniques in clinical pediatric dentistry: out with the old and in with the new?. Journal of dentistry for children (Chicago, Ill.), 82(1), 22–28.
  • Önçağ O, Çoğulu D ,2005, Ailenin sosyoekonomik durumu ve eğitim düzeyinin çocuklarda dental kaygı üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 32(1): 45-54.
  • Pinkham JR, Casamassimo PS, McTigue DJ, Fields HW, Jr, Nowak AJ., 2005, Pediatric Dentistry: Infancy Through Adolescence. 4th ed. PA: Elsevier Saunders, Philadelphia; Pages 96-107.
  • Raja, G. H., Malik, F. S., Bashir, U., & Attaullah (2015). Dental Anxiety Among Children of Age Between 5 to 10 Years Visiting a Teaching Dental Hospital in Islamabad, Pakistan. Journal of Ayub Medical College, Abbottabad : JAMC, 27(3), 587–590.
  • Roberts, J. F., Curzon, M. E., Koch, G., & Martens, L. C. (2010). Review: behaviour management techniques in paediatric dentistry. European archives of paediatric dentistry : official journal of the European Academy of Paediatric Dentistry, 11(4), 166–174.
  • Samur Ergüven, S., Işık, B., & Kılınç, Y., (2013). Diş hekimliği fakültesi birinci sınıf öğrencileri ile son sınıf öğrencilerinin dental kaygı korku düzeylerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Acta Odontologica Turcica , vol.30, no.2, 70-76.
  • Sert, T., Akbay Oba, A., Arıkan, V., Şahin, N. D. (2020). ''7-15 Yaş Arası Çocuklarda Dental Anksiyete Sıklığı ve Ebeveynlerin Anksiyetesi ile İlişkisi’’, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(1), 36-45.
  • Shetty, V., Suresh, L. R., & Hegde, A. M. (2019). Effect of Virtual Reality Distraction on Pain and Anxiety During Dental Treatment in 5 to 8 Year Old Children. The Journal of clinical pediatric dentistry, 43(2), 97–102.
  • Stabholz, A., & Peretz, B. (1999). Dental anxiety among patients prior to different dental treatments. International dental journal, 49(2), 90–94.
  • Ten Berg M. (2008). Dental fear in children: clinical consequences. Suggested behaviour management strategies in treating children with dental fear. European archives of paediatric dentistry : official journal of the European Academy of Paediatric Dentistry, 9 Suppl 1, 41–46.
  • Ten Berge, M., Veerkamp, J. S., Hoogstraten, J., & Prins, P. J. (2003). Childhood dental fear in relation to parental child-rearing attitudes. Psychological reports, 92(1), 43–50.
  • Themessl-Huber, M., Freeman, R., Humphris, G., MacGillivray, S., & Terzi, N. (2010). Empirical evidence of the relationship between parental and child dental fear: a structured review and meta-analysis. International journal of paediatric dentistry, 20(2), 83–101.
  • Thomson, W. M., Locker, D., & Poulton, R. (2000). Incidence of dental anxiety in young adults in relation to dental treatment experience. Community dentistry and oral epidemiology, 28(4), 289–294.
  • Wu, L., & Gao, X. (2018). Children's dental fear and anxiety: exploring family related factors. BMC oral health, 18(1), 100.
  • Yetiş, C. Ç., & Küçükeşmen, Ç. (2013). ‘’Çocuk Hastalarda Dental Kaygı ve Davranış İdaresi Problemlerinin Görülme Sıklığı ve Etiyolojik Faktörleri’’ Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 62-68.

MANAGEMENT OF DENTAL ANXIETY IN CHILDREN

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 25 - 33, 27.03.2025

Öz

Anxiety is a complex emotional state characterized by physical and psychological symptoms. Nowadays, anxiety has become a more frequently discussed topic due to increased awareness and widespread diagnostic methods. Dentists often have to cope with dental anxiety in their professional lives.
Dental anxiety can lead to problems such as treatment avoidance and complications in the treatment process, especially in pediatric patients. This situation can result in prolonged treatment times, increased complexity of procedures, and even higher costs for dentists. Moreover, avoiding dental treatment due to anxiety can further deteriorate the patient's oral health, requiring more challenging and costly interventions. For this reason, it is critically important for dentists to assess their patients' anxiety levels and implement appropriate intervention methods to ensure a successful dental treatment process.

Kaynakça

  • Abanto, J., Vidigal, E. A., Carvalho, T. S., Sá, S. N., & Bönecker, M. (2017). Factors for determining dental anxiety in preschool children with severe dental caries. Brazilian oral research, 31, e13.
  • Ainscough, S. L., Windsor, L., & Tahmassebi, J. F. (2019). A review of the effect of music on dental anxiety in children. European archives of paediatric dentistry : official journal of the European Academy of Paediatric Dentistry, 20(1), 23–26.
  • Akbay Oba, A., Dülgergil, C. T., & Sönmez, I. S. (2009). Prevalence of dental anxiety in 7- to 11-year-old children and its relationship to dental caries. Medical principles and practice : international journal of the Kuwait University, Health Science Centre, 18(6), 453–457.
  • Akbay Oba, A., Dülgergil, C. T., & Sönmez, I. S. (2009). Prevalence of dental anxiety in 7- to 11-year-old children and its relationship to dental caries. Medical principles and practice : international journal of the Kuwait University, Health Science Centre, 18(6), 453–457.
  • Alwin, N. P., Murray, J. J., & Britton, P. G. (1991). An assessment of dental anxiety in children. British dental journal, 171(7), 201–207.
  • Appukuttan D. P. (2016). Strategies to manage patients with dental anxiety and dental phobia: literature review. Clinical, cosmetic and investigational dentistry, 8, 35–50.
  • Bayrak S, Şen ET, Eğilmez T, Tüloğlu N (2010). Ebeveyn dental kaygısı ve sosyodemografik faktörlerin çocukların dental kaygısı üzerine etkileri. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 20(3): 181-188.
  • Behavior Guidance for the Pediatric Dental Patient, American Academy of Pediatric Dentistry,2024
  • Braham, R. L., Bogetz, M. S., & Kimura, M. (1993). Pharmacologic patient management in pediatric dentistry: an update. ASDC journal of dentistry for children, 60(4-5), 270–280.
  • Buchanan, H., & Niven, N. (2002). Validation of a Facial Image Scale to assess child dental anxiety. International journal of paediatric dentistry, 12(1), 47–52.
  • Buldur, B., & Armfield, J. M. (2018). Development of the Turkish version of the Index of Dental Anxiety and Fear (IDAF-4C+): Dental anxiety and concomitant factors in pediatric dental patients. The Journal of clinical pediatric dentistry, 42(4), 279–286.
  • Clinical Affairs Committee-Behavior Management Subcommittee, American Academy of Pediatric Dentistry (2015). Guideline on Behavior Guidance for the Pediatric Dental Patient. Pediatric dentistry, 37(5), 57–70.
  • Coşkun, A., & Ulusu, T. (2019). ‘’Çoçuk Diş Hekimliğinde Davranış Yönlendirme Teknikleri ve ‘Ask-Tell-Ask’ Yöntemi’’, Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 29(3), 512-518.
  • Demir, M. (2021). Çocuk Diş Hekimliğinde Davranış Yönetimi. HRU International Journal of Dentistry and Oral Research, 1(3), 71-77.
  • Durmuş R, Alaçam A., 2023, Çocuklarda Dental Anksiyetenin Değerlendirilmesinde Güncel Projektif Yöntemler. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalı, Cilt: 12, Sayı: 2, Sayfa: 313-320.
  • Ergüven S, Arpacı H, Işık B. (2019), Diş hekimliği Uygulamalarında Sedasyon , Sayfa 385-404. Akademisyen yayınevi Fägerstad, A., Lundgren, J., & Arnrup, K. (2015). Dental fear among children and adolescents in a multicultural population--a cross-sectional study. Swedish dental journal, 39(2), 109–120.
  • Feigal R. J. (2001). Guiding and managing the child dental patient: a fresh look at old pedagogy. Journal of dental education, 65(12), 1369–1377.
  • Folayan, M. O., Adekoya-Sofowora, C. A., D Otuyemi, O., & Ufomata, D. (2002). Parental anxiety as a possible predisposing factor to child dental anxiety in patients seen in a suburban dental hospital in Nigeria. International journal of paediatric dentistry, 12(4), 255–259.
  • Folayan, M. O., Idehen, E. E., & Ufomata, D. (2003). The effect of sociodemographic factors on dental anxiety in children seen in a suburban Nigerian hospital. International journal of paediatric dentistry, 13(1), 20–26.
  • Hosey, M. T., & UK National Clinical Guidelines in Pediatric Dentistry (2002). UK National Clinical Guidelines in Paediatric Dentistry. Managing anxious children: the use of conscious sedation in paediatric dentistry. International journal of paediatric dentistry, 12(5), 359–372.
  • Kakkar, M., Wahi, A., Thakkar, R., Vohra, I., & Shukla, A. K. (2016). Prevalence of dental anxiety in 10-14 years old children and its implications. Journal of dental anesthesia and pain medicine, 16(3), 199–202.
  • Kendrick F. (1999). Practical tips managing children's behavior. ASDC journal of dentistry for children, 66(4), 258–265.
  • Koch G, Poulsen.(2009) Pediatric Dentistry: A Clinical Approach. 2nd ed. Blackwell Publishing Ltd., Pages:17-43.
  • Köroğlu, D. D. A., & Durkan, Y. D. D. R. (2010). ‘’Diş Hekimliği Uygulamalarında Karşılaşılan Dental Anksiyete Sendromunun Etiyolojisinin ve Tedavi Yöntemlerinin Değerlendirilmesi’’ Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 2010(3), 205-212.
  • Krikken, J. B., van Wijk, A. J., ten Cate, J. M., & Veerkamp, J. S. (2012). Child dental anxiety, parental rearing style and referral status of children. Community dental health, 29(4), 289–292.
  • Moore, R., Birn, H., Kirkegaard, E., Brødsgaard, I., & Scheutz, F. (1993). Prevalence and characteristics of dental anxiety in Danish adults. Community dentistry and oral epidemiology, 21(5), 292–296.
  • Oliver, K., & Manton, D. J. (2015). Contemporary behavior management techniques in clinical pediatric dentistry: out with the old and in with the new?. Journal of dentistry for children (Chicago, Ill.), 82(1), 22–28.
  • Önçağ O, Çoğulu D ,2005, Ailenin sosyoekonomik durumu ve eğitim düzeyinin çocuklarda dental kaygı üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 32(1): 45-54.
  • Pinkham JR, Casamassimo PS, McTigue DJ, Fields HW, Jr, Nowak AJ., 2005, Pediatric Dentistry: Infancy Through Adolescence. 4th ed. PA: Elsevier Saunders, Philadelphia; Pages 96-107.
  • Raja, G. H., Malik, F. S., Bashir, U., & Attaullah (2015). Dental Anxiety Among Children of Age Between 5 to 10 Years Visiting a Teaching Dental Hospital in Islamabad, Pakistan. Journal of Ayub Medical College, Abbottabad : JAMC, 27(3), 587–590.
  • Roberts, J. F., Curzon, M. E., Koch, G., & Martens, L. C. (2010). Review: behaviour management techniques in paediatric dentistry. European archives of paediatric dentistry : official journal of the European Academy of Paediatric Dentistry, 11(4), 166–174.
  • Samur Ergüven, S., Işık, B., & Kılınç, Y., (2013). Diş hekimliği fakültesi birinci sınıf öğrencileri ile son sınıf öğrencilerinin dental kaygı korku düzeylerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Acta Odontologica Turcica , vol.30, no.2, 70-76.
  • Sert, T., Akbay Oba, A., Arıkan, V., Şahin, N. D. (2020). ''7-15 Yaş Arası Çocuklarda Dental Anksiyete Sıklığı ve Ebeveynlerin Anksiyetesi ile İlişkisi’’, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(1), 36-45.
  • Shetty, V., Suresh, L. R., & Hegde, A. M. (2019). Effect of Virtual Reality Distraction on Pain and Anxiety During Dental Treatment in 5 to 8 Year Old Children. The Journal of clinical pediatric dentistry, 43(2), 97–102.
  • Stabholz, A., & Peretz, B. (1999). Dental anxiety among patients prior to different dental treatments. International dental journal, 49(2), 90–94.
  • Ten Berg M. (2008). Dental fear in children: clinical consequences. Suggested behaviour management strategies in treating children with dental fear. European archives of paediatric dentistry : official journal of the European Academy of Paediatric Dentistry, 9 Suppl 1, 41–46.
  • Ten Berge, M., Veerkamp, J. S., Hoogstraten, J., & Prins, P. J. (2003). Childhood dental fear in relation to parental child-rearing attitudes. Psychological reports, 92(1), 43–50.
  • Themessl-Huber, M., Freeman, R., Humphris, G., MacGillivray, S., & Terzi, N. (2010). Empirical evidence of the relationship between parental and child dental fear: a structured review and meta-analysis. International journal of paediatric dentistry, 20(2), 83–101.
  • Thomson, W. M., Locker, D., & Poulton, R. (2000). Incidence of dental anxiety in young adults in relation to dental treatment experience. Community dentistry and oral epidemiology, 28(4), 289–294.
  • Wu, L., & Gao, X. (2018). Children's dental fear and anxiety: exploring family related factors. BMC oral health, 18(1), 100.
  • Yetiş, C. Ç., & Küçükeşmen, Ç. (2013). ‘’Çocuk Hastalarda Dental Kaygı ve Davranış İdaresi Problemlerinin Görülme Sıklığı ve Etiyolojik Faktörleri’’ Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 62-68.
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer)
Bölüm Derlemeler
Yazarlar

Ayşe Gizem Kertmen 0009-0000-8434-8482

Ahmet Faruk Özdemir 0009-0000-4240-7341

Melis Araz Topuz 0009-0000-5196-0544

Yayımlanma Tarihi 27 Mart 2025
Gönderilme Tarihi 26 Aralık 2024
Kabul Tarihi 12 Şubat 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 4 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Kertmen, A. G., Özdemir, A. F., & Araz Topuz, M. (2025). Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi. Istanbul Kent University Journal of Health Sciences, 4(1), 25-33.
AMA Kertmen AG, Özdemir AF, Araz Topuz M. Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi. IKUJHS. Mart 2025;4(1):25-33.
Chicago Kertmen, Ayşe Gizem, Ahmet Faruk Özdemir, ve Melis Araz Topuz. “Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi”. Istanbul Kent University Journal of Health Sciences 4, sy. 1 (Mart 2025): 25-33.
EndNote Kertmen AG, Özdemir AF, Araz Topuz M (01 Mart 2025) Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi. Istanbul Kent University Journal of Health Sciences 4 1 25–33.
IEEE A. G. Kertmen, A. F. Özdemir, ve M. Araz Topuz, “Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi”, IKUJHS, c. 4, sy. 1, ss. 25–33, 2025.
ISNAD Kertmen, Ayşe Gizem vd. “Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi”. Istanbul Kent University Journal of Health Sciences 4/1 (Mart 2025), 25-33.
JAMA Kertmen AG, Özdemir AF, Araz Topuz M. Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi. IKUJHS. 2025;4:25–33.
MLA Kertmen, Ayşe Gizem vd. “Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi”. Istanbul Kent University Journal of Health Sciences, c. 4, sy. 1, 2025, ss. 25-33.
Vancouver Kertmen AG, Özdemir AF, Araz Topuz M. Çocuklarda Dental Anksiyete Yönetimi. IKUJHS. 2025;4(1):25-33.