معضلات الأسرة الحديثة والأسرة الإسلامية

Yıl 2020, Sayı: 11, 125 - 158, 25.07.2020

Cuma Karan

Öz

تعاني الأسرة التي تعد إحدى المؤسسات التي تأثرت بالحياة العصرية، من مشكلات كثيرة، لا سيما في الجغرافيا التي تهيمن عليها الثقافة الغربية، فتراجع عدد السكان، وهو مستقبل المجتمعات، يسبب قلقا بالغا على المستقبل، والإجراءات المتخذة لهذا الأمر لم تكن كافية لتغيير النتيجة، ويعدّ زواج المثليين، الذي يطلق عليه العلاقات الجديدة المختلفة من ناحية، والأسر التي لا تنجب أطفالًا في الزيجات العادية من ناحية أخرى أو تفكك هذه الزيجات بعد فترة قصيرة، من أهم مشكلات الحياة الاجتماعية، وعليه، فإن تربية الأطفال الذين ليس لديهم آباء، بعيداً عن تربية الوالدين، يجلب مشكلات أخرى مثل الميل إلى جرائم مختلفة، والانفصال الثقافي والإدمان، كما أن أفراد الأسرة المشتتة محكوم عليهم بالعيش بمفردهم والموت وحدهم.
ويؤثر هذا المفهوم الأسري الحديث على الأسرة المسلمة أيضًا سلبًا من وقت لآخر، وفي هذه الحالة، فإن الوسيلة الوحيدة لمواجهة معضلات الأسرة الحديثة هي نموذج الأسرة الإسلامية القائم على محور العقيدة الإسلامية، حيث تقدم لنا الأسس التي تتبناها، حلولًا لمشاكلنا الأسرية الحديثة

Anahtar Kelimeler

الحداثة, الأسرة الحديثة, الزواج, الطلاق, الأسرة الإسلامية, الأسرة الممتدة

The Dilemmas Of The Modern Family And The Islamic Family

Öz

The family, which is one of the institutions influenced by modern life, struggles with many problems especially in the geography where western culture is dominant. The decrease in populations that are the future of societies creates great concerns for the future. The measures taken in this regard are not effective enough to change the result. Differentiated gay marriages that are called new relationships, absence of children in heterosexual marriages, or termination of these marriages after a short period of time are among the most important social problems. Accordingly, children who grow up without parents are deprived of parental education. Consequently, other problems such as addictions, inclination to commit crime and cultural degenerations arise. Members of a disintegrated family are doomed to live and die alone.

The current situation of the modern families adversely affects the traditional Muslim families from time to time. Established on the axis of the Islamic belief, the principles that the Islamic families consider as a basis for these modern family dilemmas provide a solution to modern family problems. This study was based on this axis.

Anahtar Kelimeler

Modernity, Modern Family, Marriage, Divorce, Muslim Family, Extended Family

Modern Ailenin Çıkmazları ve İslam Ailesi / The Dilemmas Of The Modern Family And The Islamic Family / معضلات الأسرة الحديثة والأسرة الإسلامية

Öz

Modern yaşamın etkilediği kurumlardan biri olan aile özellikle Batı kültürünün egemen olduğu coğrafyada birçok problemle boğuşmaktadır. Toplumların geleceği olan nüfusun düşmesi gelecek adına büyük bir endişeye sebebiyet vermektedir. Bunun için alınan önlemler ise sonucu değiştirmeye yetmemiştir. Bir yandan farklılaşan yeni beraberlikler denilen eşcinsel evlilikler, diğer yandan normal evliliklerde ailelerin çocuk yapmamaları veya kısa süre sonra bu evliliklerin bozulması toplumsal hayatın en önemli problemlerindendir. Buna bağlı olarak ebeveyni olmayan çocuklar, ebeveyn terbiyesinden uzak kalarak büyümeleri değişik suçlara meyil, kültürel kopma ve bağımlılık gibi başka problemleri de beraberinde getirmektedir. Dağılan aile bireyleri yalnız yaşamaya ve tek başına ölüme mahkûm olmaktadır.
Modern aile anlayışının geldiği bu durum karşısında Müslüman aile de bu durumdan zaman zaman olumsuz etkilenmektedir. Bu durumda modern aile çıkmazlarına karşı tek reçete İslam inancı ekseninde kurulan İslam ailesi modelidir. Onun kabul ettiği esaslar günümüz aile problemlerine karşı bizlere çareler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Modernite, Modern Aile, Evlilik, Boşanma, İslam Ailesi, Geniş Aile

Kaynakça

• Acar, H. İbrahim. “Talak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Açık, Fatma. Aile Hukukunda Tahkim Müessesi ve Hakemin Boşama Yetkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Akdoğan, Ali. “Geleneksel Geniş Aileden Modern Çekirdek Aileye Geçişte Dini Hayattaki Değişim”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3 (2002), 27-72.
• Aktan, Coşkun Can-Vural, Tarık “Kuralların ve Kurumların Sosyolojik Temelleri Üzerine Bir İnceleme-Terminoloji ve Tipoloji”, Kurumsal Sosyoloji, Kurallar, Kurumlar ve Düzen. Ed: Coşkun Can. SPK yayınları, 2005.
• Aktay, Yasin. “Modern Dünyada ailenin Dönüşümü ve Muhtemel Geleceği Üzerine Mülahazalar ve Geleneğe Dayalı Problemler”. Küreselleşen Dünyada Aile 2009 Yılı Kutlu Doğum Sempozyumu Tebliğ ve Müzakereleri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
• Akyüz, Emine. “Boşanmanın Çocuk Üzerindeki Etkisi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 10/1-2 (1978): 1-6.
• AKKYŞÖYK, Ailenin Korunması Ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Yönelik Kanun. Resmi Gazete. 28239 (20 Mart 2012), Kanun No. 6284. Erişim 8 Şubat 2020. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6284.pdf
• Atar, Fahrettin. “Nikâh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 33/112-117. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Ataşalan, Zeynel Abidin. “Tevrat, İnciller ve Kuran-ı Kerim’e Göre Aile Kavramı”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisan Tezi, 2008.
• Aydın, Mehmet Akif. “Aile”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2/196-200. İstanbul: TDV yayınları, 1989.
• Aydın, Mustafa. Kurumlar Sosyolojisi. Ankara: Vadi Yayınları, 2000.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî. el-Câmiu's-Sahîh. Kahire: el-Matbaatu's-Selefiyye, y.y, 1400.
• Bulut, Işıl. “Parçalanmış Aileden Gelen Çocukların Davranış Özellikleri Hakkında Bir Araştırma”. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Fakültesi Dergisi 1/2-3 (1983), 77-109.
• Çapcıoğlu, İhsan. “Sekülerleşen Toplumda Bireyselleşen Aile”. Turkish Studies 13/2 (2018): 19-34. http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/3312-published.pdf
• Cerrahoğlu, İsmail. “İslam’da Ailenin Önemi Aile Müessesinin Erozyonu”. Diyanet Dergisi 27/2 (1991), 15-24.
• Çiftçi, Mehmet Emin. “Üsve-i Hasane Olarak Hz. Peygamber (sav) ve Ailesi”. II. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu Tebliğler Kitabı. ed. Abdullah Kartal. 401-420. Şanlıurfa: 2019.
• Çiğdem, Ahmet. Bir İmkân Olarak Modernite: Weber ve Habermas. İstanbul: İletişim Yayınlar, 2004.
• DH, Doğru Haber. ‘’Kadının Beyanının Esas Alınması’’. Erişim 4 Şubat 2020. https://dogruhaber.com.tr/mobil/haber/639882-kadinin-beyani-esas-alindigi-icinkisin-sogugunda-arabada-yatiyor/
• Ebû Dâvud, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sunenu Ebî Dâvûd. 1-4 Cilt. Beyrut: Dâru'l-Kitâbi'l-Arabî, ts.
• EDS, EXIT Deutsche Schweiz. ‘’Our Society’’. Erişim 2 Şubat 2020. https://exit.ch/en/who-is-exit
• Epiktetos. Düşünceler ve Sohbetler. çev. Cemal Suer. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2010.
• Erol, Pelin Önder. “Modernite Projesinin Kökenleri, Dinamikleri ve Sonu”. Sosyoloji Dergisi 33 (2016), 49-66.
• EM, ElMAANİ. Aranan: '' حرث “ Erişim 8 Şubat 2020. https://www.almaany.com/tr/dict/artr/%D8%AD%D8%B1%D8%AB/?c=t%C3%BCm
• Giddens, Anthony. Sosyoloji. çev. Heyet. Cemal Güzel. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2012.
• Günaltay, Şemseddin. “Kable’l-İslâm Araplarda İctimâî Aile”. Darülfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası, 1/4 (1926), 74-104.
• Günaltay, Şemseddin. “İslâm’dan Önce Araplar Arasında Kadının Durumu, Âile ve Türlü Nikâh Şekilleri”. Marife: Dini Araştırmalar Dergisi, 1/3 (2002), 189-199.
• Harman, Ömer Faruk. “Semavi Dinlerde Aile”. Aile Sempozyumu Tebliğler. ed.y. 37-51. Ankara: Medeniyet Vakfı Yayınları, 2015.
• Herman, Eva. Das Eva-Prinzip. München: Goldmann verlağ, 2007.
• Hobsbawm, J. Eric. Devrim Çağ. çev: B. Sina Şener. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2003.
• İbnü’l-Esir. Usdü'l-Gabe. nşr.y. Beyrut: Daru’l İbn Hazm, 2012.
• İbn Hacer el-Askalânî. el-İsâbe. nşr.y. 8 Cilt. Beyrut: Daru’l Kütübü’l İlmiyye, 1995.
• İbn Hişam. es-Siretü’n-Nebeviyye., nşr. Mustafa Saka v.d. 3-4 Cilt. Beyrut: y.y, 1955.
• İbn Manzur, Muhammed b. Mukerrem. Lisanü’l-Arap. Beyrut: Daru’s-S’adır, 1992.
• İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Meni el-Haşimî el-Basrî. Kitâbü’t Tabakati’l Kebir. nşr. Ali Muhammed Ömer. 10 Cilt. Mısır: 2001.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. Sünen. nşr. y.y. 1-4 Cilt. Beyrut: Daru’l-Marife, 1997.
• Kandemir, M. Yaşar. “Ümmü Seleme”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
• Karan, Cuma. “Aile Bağlamında Cinsiyet Eşitliğinin Beslendiği Arka Plan Ve Sahabe Ailesi”. II. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu Tebliğler Kitabı. ed. Abdullah Kartal. 567-580. Şanlıurfa: y.y., 2019.
• Kaya, Sıtkı. “Hz. Âdem, Hz. Nuh ve Hz. İbrahim Kıssalarında Aile”. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Kızmaz, Zahir. “Gelişmekte Olan Ülkelerde Suç: Suç Oranlarının Artışı Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme”. Mukaddime 5 (2012), 51-74.
• Kitab-ı Mukaddes. 10 Şubat 2020. https://www.kitabimukaddes.com/kutsalkitap-hakkinda-bilgilendirme-ve-tam-metni/
• KitabıMukaddes. 2 Şubat 2020. https://www.biblegateway.com/passage/?search= Genesis+2%3A18&version=NIV (Erişim: 02.02.2020)
• Müslim, Ebû’l-Huseyn b. Haccac. el-Cami’u’s-Sahih. Beyrut: Daru’l-Marife, 1997.
• Nursi, Said. Lem’alar. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2019.
• NP, National Post. ‘’Lifestyles of the rich and furry’’. Erişim 2 Şubat 2020. https://nationalpost.com/entertainment/lifestyles-of-the-rich-and-furry-on-theobscenely-wealthy-animals-whose-owners-left-them-everything
• Öğüt, Salim. “Nisa Suresinin 34. Ayeti Bağlamında Aile Kurumunun İki Temeli: İnfak ve İtaat”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 11 (2008), 39-58.
• Öz, Nedim. “Modern-Seküler Süreçte Ailenin Çözülmesi”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/11 (Aralık/2019), 795-836.
• Öztürk, Mahmut. “Aile Kurumunun Devamını Sağlayan Temel İlkeler”. II. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu Tebliğler Kitabı. ed. Abdullah Kartal. 424-435. Şanlıurfa: 2019.
• Özüdoğru Erdoğan, Halide. “Toplumsal Bir Kurum Olarak Aile”. Kutlu Doğum Haftası Hz. Peygamber ve İnsan Yetiştirme Düzenimiz Sempozyumu. İstanbul: DİB Yayınları, (2015), 617-626.
• Paslı, Cemil. Ailede Huzur İçin 9 S. Konya: Çimke Yayınları, 2015.
• Paslı, Cemil. ’’Travma Geçiren Çocuklar’’. Erişim 12 Şubat 2020. http://www.cemilpasli.com/sosyal-hizmet/oral-fiksasyon-ve-anne-yoksunlugu
• L, Lexico.’’Aranan: Dejenerasyon’’, Erişim 8 Şubat 2020. https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=degeneretion
• Resmî Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6284.pdf (Erişim: 08.02.2020)
• Ruth Farrugıa-Angela Abela. “Avrupa Birliğinde Aile Politikaları”. Günümüzde Aile (Uluslararası Aile Sempozyumu. 453. 466. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2007.
• Sabuncu, Ömer. Hz. Âişe Bint Ebi Bekir. İstanbul: Siyer Yayınları, 2019.
• Sabuncu, Ömer. Hz. Hatice Bint Huveylid. İstanbul: Siyer Yayınları, 2019.
• Sabuncu, Ömer. “Câhiliyeden İslâm’a Çocuklarla Ebeveynlerinin İlişkileri Açısından Değişim”. II. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu Tebliğler Kitabı. ed. Abdullah Kartal. 296-303. Şanlıurfa: 2019.
• SE, Shweizeriche Eidgennossenscahft. ‘’Statistisches Jahrbuch Der Shweiz 2005’’. Erişim 8 Şubat2020. https://www.bfs.admin.ch/bfs/de/home/statistiken/katalogedatenbanken.assetdetail.4682796.html
• Sulu, Muhammed. “Ötanazi Üzerine”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmalar Dergisi 22/2 (2014), 551-575. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/274364
• Tabakoğlu, Ahmet. “Batı Ailesi ve Kadın”. Sosyal Hayatta Kadın. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Tarhan, Nevzat. Kadın Psikolojisi. İstanbul: Nesil Yayınları, 2019.
• TUİK, Türkiye İstatistik Kurumu. ‘’Evlenme ve Boşanma İstatistikleri’’. Erişim 2 Şubat 2020. http://www.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=24642
• TUİK, Türkiye İstatistik Kurumu. ‘’Türkiye’de Boşanma Sebepleri’’. Erişim 13 Şubat 2020. http://rapory.tuik.gov.tr/13-02-2020-20:02:04-1436000633486653901298748013.html
• TUİK, Türkiye İstatistik Kurumu, Türkiye’de Boşanma Sebepleri. Erişim 2005 http://rapory.tuik.gov.tr/13-02-2020-20:02:04-1436000633486653901298748013.html
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. Sünen. 1-8 Cilt. İstanbul: el- Mektebetu’l-İslamiyye, ts.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre.Tefsirü'l-Kur'ân. nşr.y. Beyrut: Darul Marife, 1998. 48.
• TT, Time Turk. ‘’Hollanda’da Ötenazi Vakaları Artıyor’’. Erişim 2 Şubat 2020. https://www.timeturk.com/hollanda-da-otanazi-talepleri-artiyor/haber-1348339
• Yasdıman, Hakkı Şah. “Yahudi Dininde Ailenin Yeri”. Dokuz Eylül Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi 18-19 (2001), 241-266.
• Erjem, Yaşar - Kızılçelik, Sezgin. Açıklamalı Sosyoloji Sözlüğü. İzmir: Saray Kitabevleri, 1996.
• Yıldırım, Neşide. “Türkiye’de Boşanma Sebepleri”. Bilig Dergisi 28 (2004), 59-81. http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/3312-published.pdf
• ZO, Zeıt Online. ‘’So Homosexuell ist Europa’’. Erişim 08 Şubat 2020. https://blog.zeit.de/teilchen/2016/10/19/so-schwul-ist-europa/