Üniversite Gençliğinin Otorite Algısı ve Din

Yıl 2020, Sayı: 12, 183 - 216, 29.12.2020

Fatma Odabaşı

Öz

Gençlik, hem birey hem de toplum için gelecek ifade eden bir dönemdir. Fert, kendi geleceği ile ilgili hedef ve planlarını belirlerken toplum da gençliği devamlılığının garantörü olarak görür. Toplam nüfusumuz içinde önemli bir orana sahip olan gençlik kesiminde yer alan üniversite gençliği, birçok açıdan araştırılması gereken bir alandır. Bu makale, “örgün eğitimlerinin son aşamasında olan üniversite gençliğinin otorite algıları ile dini tutum ve davranışları arasında bir ilişki var mıdır?” sorusuna cevap bulmak amacıyla yazılmıştır. Araştırmanın iki ana parametresi olan otorite ve din, teorik ve uygulamalı olmak üzere iki yaklaşımla sunulmuştur. Teorik kısımda dokümantasyon tekniği, uygulamalı kısımda ise nitel araştırma tekniklerinden mülakat tekniği kullanılmıştır. Teorik çerçeve, otorite olgusuyla ilgili kavramsal, tarihsel ve kuramsal bilgileri içermektedir. Din bağımsız değişken olarak kurgulandığından, bu açılardan ele alınmamıştır. Uygulamalı kısımda ise, İstanbul’daki devlet ve vakıf üniversitelerinin farklı bölümlerinde okuyan gençlerin, hem dinle ilgili tutum ve davranışları çeşitli boyutları içinde ortaya konmaya çalışılmış, hem de otorite algıları araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Din, Otorite, Gençlik, Üniversite Gençliği

تصور شباب الجامعة للسلطة والدين

Öz

إن فترة الشباب تعبر عن مستقبل الفرد والمجتمع، فبينما يحدد الفرد أهدافه وخططه لمستقبله، يرى المجتمع أيضًا أن الشباب هم الضامن لاستمراريته، يشكل الشباب الجامعي نسبة كبيرة من إجمالي عدد السكان في البلاد، ولذلك فهي فئة تحتاج إلى البحث والدراسة من زوايا عدة، لقد كتبت هذا المقال للعثور على إجابة عن السؤال الآتي : هل توجد علاقة بين تصور السلطة عند الشباب الجامعي الذين هم في المرحلة النهائية من تعليمهم النظامي، وسلوكياتهم وتصرفاتهم الدينية؟ يتم تقديم المعيارين الرئيسيين للبحث، أي السلطة والدين، من خلال نهجين، نظري وتطبيقي، وتم استخدام تقنية التوثيق في الجزء النظري، واستخدمت في الجزء التطبيقي تقنية المقابلة، وهي إحدى تقنيات البحث النوعي، ويتضمن الإطار النظري معلومات مفاهيمية وتاريخية ونظرية حول مفهوم السلطة، لم يتم تناول الدين من هذه النواحي منذ تأسيسه كمتغير مستقل، أما في الجزء التطبيقي، تمت محاولة الكشف عن مواقف وسلوكيات الشباب الذين يدرسون في مختلف الأقسام في الجامعات الحكومية والوقفية في إسطنبول، بأبعاد مختلفة، وتم دراسة تصوراتهم عن السلطة.

Anahtar Kelimeler

علم الاجتماع الديني, الدين, السلطة, الشباب, الشباب الجامعي

Authority Perception of Young University Students and Religion

Öz

Youth, as a period, expresses a future both for the individual and society. While the individual determines his own goals and plans for his future, the society regards youth as the guarantor of his continuity. University youth, which is situated under youth categories and holds a highly significant percentage in overall population, requires to be researched from multiple angles. This article is written with an aim to provide an answer to the question "Is there a relationship between the religious attitudes and behaviors of the university youth, being in the last stage of their formal education, and their perception of authority?" Authority and religion, as the two main parameters of this study, are presented in two approaches: the theoretical and applied methods. Documentation technique was used in the theoretical part, and the interview technique, as one of the qualitative research methods, was used in the applied part. The theoretical framework includes conceptual, historical and theoretical information on the phenomenon of authority. Not only the religious attitudes and behaviors of the youth studying in different departments of state and foundation universities in Istanbul were tried to be revealed in various dimensions, but also their perceptions of authority were researched in the applied part of this study. 

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Religion, Authority, Youth, University Youth

Kaynakça

• Akdoğan, Ali. Sosyal Değişme ve Din (Trabzon İl Merkezi Örneği). İstanbul: Rağbet Yayınları, 2004.
• Arendt, Hannah. Geçmişle Gelecek Arasında, çev. Bahadır Sina Şener. İstanbul: İletişim Yayınları, 1996.
• Arslan, Salih. “Yönetim Sürecinde Otorite Kullanımı ve Ortaya Çıkan Sorunların Değerlendirilmesi: Eleştirel Bir Yaklaşım”. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi 5/1(2018), 1-18.
• Arslantürk, Zeki. 21.Yüzyılda Din Olgusu ve Türk Gençlerinin Dine Karşı Eğilimleri. Bolu: 1994.
• Artan, İnci Erdem. Üniversite Gençliği Değerleri: Korkular Umutlar. İstanbul: Tesev Yayınları, 2005.
• Aydın, Ahmet. “Dört Mezhep İmamının Otoritesini Tesis Eden Temel Unsurlar -Güven-Otorite İlişkisine Dair Analiz-”, Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 4 (2017), 77-88.
• Bal, Hüseyin. “Siyaset Teorisinde Otorite Kavramı”. Turkish Studies International Periodical Forthe Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 9/2 (2014), 247-255.
• Bayyiğit, Mehmet. Gençlik ve Din. Konya: Yediveren Kitap, 2011.
• Bocheński, J.M. Otorite Nedir? Otorite Mantığına Giriş. çev. Hilal Görgün. İstanbul: Küre Yayınları, 2015.
• Çam, Esat. Siyaset Bilimine Giriş. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1984.
• Çapcıoğlu, İhsan vd., “Max Weber Sosyolojisinde Karizmatik Otorite Ve Dini Liderlik”, TSA 14/2 (2010), 50-76.
• Çelik, Celalettin. Şehirleşme ve Din. İstanbul: Çizgi Kitabevi, 2002.
• Çetin, Halis. “Siyasetin Evrensel Sorunu İktidarın Meşruiyeti-Meşruiyetin İktidarı”. Ankara Üniversrtesi SBF Dergisi 58/3, 61-88.
• Dabaşi, Hamid. İslam’da Otorite. İstanbul: İnsan Yayınları, 1995.
• Esgin, Ali. “Otoritenin Sosyolojisi: Otoriteye İtaatin Ya da Otorite Bağımlılığının Sosyolojik Anlamları”. Sosyologca 5 (2013), 91-112.
• Günay, Ünver. Erzurum ve Çevre Köylerinde Dinî Hayat. İstanbul: Erzurum Kitaplığı, 1999.
• Gündüz, Şinasi. “Otoritenin Teolojik Meşruiyeti: Kutsal Bir Fenomen Olarak Otorite”, Milel ve Nihal 14/1 (2017), 8-23.
• Güngör, Erol. Değerler Psikolojisi. İstanbul: Ötüken Neşriyatı, 1998.
• Türcan, Galip. “İslam’da Dinî Otorite”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/14 (2005), 95-123.
• Heywood, A. Siyaset Teorisine Giriş. çev. Hızır Murat Köse. İstanbul: Küre Yayınları, 2014.
• Heywood, Andrew. Key Consepts on Politics. Newyork: Palgrave Mcmillian, 2000. Hökelekli, Hayati. “Gençlik ve Din”, Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi, ed. H. Hökelekli. İstanbul: Dem Yayınları, 2006.
• Kara, İsmail. “İslâm’da Ruhbanlık Yoktur” Söylemi Etrafında Dînî Otorite ve Ulemâ Üzerine Birkaç Not”. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi 21(2001/2), 1.
• Kirman, M.Ali. Din ve Sekülerleşme Üniversite Gençliği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Ankara: Karahan Kitabevi, 2005.
• Kojéve, Alexandre. Otorite Kavramı. çev. Murat Erşen. İstanbul: Bağlam Yayınları, 2007.
• Koştaş, Münir. Üniversite Öğrencilerinde Dine Bakış. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
• Lipson, Leslie. Siyasetin Temel Sorunları. çev. Fügen Yavuz. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2005.
• Mendel, Gérard. Bir Otorite Tarihi Süreklilikler ve Değişiklikler. çev. Işık Ergüden. İstanbul: İletişim Yayınları, 2005.
• Milel ve Nihal. “Din ve Otorite”, 14/1 (2017).
• Odabaşı, Fatma. Gençlerde Din ve Sivil İtaatsizlik- Üniversite Öğrencileri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
• Özkan, Recep - Polat, Bayram. “İtaat Kültürü ve Din”. ZfWT 8/3 (2016), 139-149.
• Sennett, Richard. Otorite. çev. Kamil Durand. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1992.
• Taplamacıoğlu, M. “Yaşlara Göre Dinî Hayatın Şiddet ve Kesafeti Üzerine Bir Anket Denemesi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 10(1963), 141-151.
• Türk gençliği 98: Suskun Kitle Büyüteç Altında. Ankara: Konrad Adenauer Vakfı, 1999.
• Türkiye Gençlik Raporu Gençliğin Özellikleri, Sorunları, Kimlikleri ve Beklentileri, İstanbul: SEKAM, 2013.
• Türkiye’de Dini Hayat Araştırması. Ankara: Diyanet işleri Başkanlığı, 2014.
• Weber, Max. Bürokrasi ve Otorite. Ankara: Adres Yayınları, 2008.
• Weber, Max. Sosyoloji Yazıları. çev. Taha Parla. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları, 1986.
• Yapıcı, Asım. “Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinin Anlam Dünyasında Dinin Yeri, (Çukurova Üniversitesi Örneği)”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/2 (2009), 1-38.
• Yar, Erkan. “Dinsel Otoritenin Yapısı”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (2003), 1-16.
• Yayla, Atilla. Siyasi Düşünce Sözlüğü. Ankara: Adres Yayınları, 2004.
• Yıldırım, Ali – Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2000.
• Yükselbaba, Ülker. “Milgram Deneyi: Otorite Ve İtaate Dair”. İÜHMC 75/1(2017), 227-270.